ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਚੀਨ ਨੇ ਇਹ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਤੀਸਤਾ ਰਿਵਰ ਕੰਪਰੀਹੈਂਸਿਵ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਐਂਡ ਰੀਸਟੋਰੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ (ਟੀਆਰਸੀਐਮਆਰਪੀ) ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵੱਲੋਂ ਲਏ ਗਏ ਕਿਸੇ ਵੀ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਚੀਨ ਦਾ ਇਹ ਬਿਆਨ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਦੇ ਅਗਲੇ ਹਫਤੇ ਬੀਜਿੰਗ ਦੌਰੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਢਾਕਾ ਲਈ ਸਵਾਗਤਯੋਗ ਹੈ।
ਚੀਨ ਦਾ ਇਹ ਬਿਆਨ ਭਾਰਤ ਵੱਲੋਂ ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਦਿਖਾਉਣ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਤਕਨੀਕੀ ਟੀਮ ਭੇਜਣ ਦੇ ਐਲਾਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਇਆ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਦਾ ਐਲਾਨ ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਹਸੀਨਾ ਦੀ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਫੇਰੀ ਦੌਰਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਢਾਕਾ ਵਿੱਚ ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਚੀਨੀ ਰਾਜਦੂਤ ਯਾਓ ਵੇਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦੇਸ਼ TRCMRP 'ਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਫੈਸਲੇ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ, ਬਸ਼ਰਤੇ ਇਹ ਢਾਕਾ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਨਾਲ ਚੰਗੇ ਸਬੰਧ ਬਣਾਏ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇ।
ਢਾਕਾ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ ਨੇ ਯਾਓ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਕਿਹਾ, "ਜਦ ਤੱਕ ਇਹ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਲਈ ਅਨੁਕੂਲ ਹੈ, ਅਸੀਂ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਾਂ। ਅਗਲੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਕੀ ਕਰਨਾ ਹੈ ਇਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।"
ਇਹ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣ 'ਤੇ ਕਿ ਕੀ ਚੀਨ ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ ਤਾਂ ਯਾਓ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਤੈਅ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਅਸੀਂ ਇਸਦੇ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਚੰਗੇ ਸਬੰਧ ਹੋਣ। ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ, ਇਹ ਤੁਹਾਡੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਚੰਗੇ ਸਬੰਧ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਇਹ ਵੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸਾਡੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਵੀ ਸਕਰਾਤਮਕ ਰੂਪ 'ਚ ਇਸ 'ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਾਰੀਆਂ ਧਿਰਾਂ ਨੂੰ ਲਾਭ ਹੋਵੇਗਾ।"
ਇੱਥੇ ਇਹ ਦੱਸਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਬੇਨਤੀ 'ਤੇ ਚੀਨ ਨੇ ਤੀਸਤਾ ਨਦੀ ਦੇ ਲਗਾਤਾਰ ਪਾਣੀ ਦੇ ਸੰਕਟ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਸੰਭਾਵਨਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੀਨੀ ਬਿਜਲੀ ਨਿਗਮ ਨੇ ਟੀਆਰਸੀਐਮਆਰਪੀ ਰਿਪੋਰਟ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ। ਚੀਨ ਨੇ ਇਸ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਨੂੰ 1 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਵੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।
TRCMRP ਕੀ ਹੈ?: ਤੀਸਤਾ ਨਦੀ ਇਸ ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਨਦੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਹ ਸਿੱਕਮ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਰਸਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਕੁੱਲ ਲੰਬਾਈ 414 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਵਿੱਚੋਂ, ਤੀਸਤਾ ਨਦੀ ਸਿੱਕਮ ਵਿੱਚੋਂ ਲਗਭਗ 151 ਕਿਲੋਮੀਟਰ, ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਵਿੱਚੋਂ ਲਗਭਗ 142 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚੋਂ ਆਖਰੀ 121 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਵਗਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਮਮਤਾ ਬੈਨਰਜੀ ਦੁਆਰਾ ਉਠਾਏ ਗਏ ਇਤਰਾਜ਼ਾਂ ਕਾਰਨ ਨਦੀ ਦੇ ਪਾਣੀਆਂ ਦੀ ਵੰਡ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵਿਵਾਦ ਵਿੱਚ ਉਲਝੇ ਹੋਏ ਹਨ।
ਤੀਸਤਾ ਨਦੀ ਸਿੰਚਾਈ, ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜੈਵ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਦੇ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇਹ ਵਗਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਨਦੀ ਨੂੰ ਮੌਸਮੀ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ, ਤਲਛਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਵਰਗੀਆਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਸਦੀ ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੁੱਦਾ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਜਲ ਸਰੋਤ ਪ੍ਰਬੰਧਨ, ਹੜ੍ਹ ਕੰਟਰੋਲ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ, ਈਕੋ ਸਿਸਟਮ ਦੀ ਬਹਾਲੀ, ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕੰਟਰੋਲ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਕ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਲਈ TRCMRP ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਪਾਣੀ ਦੀ ਟਿਕਾਊ ਅਤੇ ਬਰਾਬਰ ਵੰਡ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ, ਮਾਨਸੂਨ ਸੀਜ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਹੜ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਉਪਾਅ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ, ਸੁੱਕੇ ਮੌਸਮ ਦੌਰਾਨ ਪਾਣੀ ਦੇ ਵਹਾਅ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨਾ, ਜੈਵ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣਕ ਸੰਤੁਲਨ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਲਈ ਦਰਿਆਈ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗਾਂ ਵਿੱਚ ਸਵੱਛ ਉਤਪਾਦਨ ਦੇ ਅਭਿਆਸ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਨੂੰ TRCMRP ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਾ ਕਿਉਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ?: ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਿਆਪਕ ਖੇਤਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੇ ਰਵਾਇਤੀ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਚੀਨ ਦੇ ਨੇੜੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਢਾਕਾ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਘੱਟ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਦਲਾਅ ਭਾਰਤ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਖੇਤਰੀ ਸਹਿਯੋਗ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਣਨੀਤਕ ਹਿੱਤਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਚੀਨ-ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਵਧਦੇ ਸਬੰਧ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਚੀਨ ਨਾਲ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸਬੰਧ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੋਰ ਘਟ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਚੀਨ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਖਿਡਾਰੀ ਵਜੋਂ ਉਭਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਰਣਨੀਤਕ ਸਿਲੀਗੁੜੀ ਕੋਰੀਡੋਰ ਦੇ ਨਾਲ TRCMRP ਵਰਗੇ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਨੂੰ ਸ਼ੱਕੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਚਿਕਨ ਨੇਕ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਬਾਕੀ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨਾਲ ਜੋੜਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਾਰੀਡੋਰ ਭਾਰਤ-ਚੀਨ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੈ। ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਢਾਕਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ 'ਤੇ ਅੱਗੇ ਵਧਣ 'ਚ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ 'ਚ ਰੱਖੇਗਾ।
ਭਾਰਤ ਨੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਕੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ?: ਭਾਰਤ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਅਤੇ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਦਰਮਿਆਨ ਵਫ਼ਦ ਪੱਧਰੀ ਗੱਲਬਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ TRCMRP ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਤਕਨੀਕੀ ਟੀਮ ਭੇਜਣ ਦੇ ਆਪਣੇ ਫੈਸਲੇ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ।
ਗੱਲਬਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਸੀਨਾ ਨਾਲ ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ 54 ਨਦੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਹੜ੍ਹ ਪ੍ਰਬੰਧਨ, ਅਗੇਤੀ ਚਿਤਾਵਨੀ ਅਤੇ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ 'ਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ 1996 ਦੀ ਗੰਗਾ ਜਲ ਸੰਧੀ ਦੇ ਨਵੀਨੀਕਰਨ ਦੇ ਲਈ ਤਕਨੀਕੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਤੀਸਤਾ ਨਦੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਤਕਨੀਕੀ ਟੀਮ ਛੇਤੀ ਹੀ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰੇਗੀ।"
ਭਾਰਤ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਰੰਗਪੁਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਹਾਇਕ ਹਾਈ ਕਮਿਸ਼ਨ ਖੋਲ੍ਹੇਗਾ। TRCMRP ਰੰਗਪੁਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਮਮਤਾ ਬੈਨਰਜੀ ਇਸ 'ਤੇ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਹਿ ਸਕਦੀ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਜਵਾਬੀ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਦੇ ਕੇ ਚੀਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਹਰਾਇਆ ਹੈ।
ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ 'ਤੇ ਕੀ ਕੀਤਾ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ?: ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਢਾਕਾ ਪਰਤਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਸੀਨਾ ਨੇ ਪ੍ਰੈੱਸ ਕਾਨਫਰੰਸ 'ਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵਾਂ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, "ਅਸੀਂ ਤੀਸਤਾ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਚੀਨ ਨੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਨੇ ਵੀ। ਅਸੀਂ ਦੋਵਾਂ ਪ੍ਰਸਤਾਵਾਂ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਾਂਗੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ 'ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਲਾਭਕਾਰੀ ਅਤੇ ਸਵੀਕਾਰਯੋਗ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਾਂਗੇ।"
ਹਸੀਨਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਵਿਕਾਸ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਦੋਸਤੀ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਜਦੋਂ ਸਾਨੂੰ ਕੋਈ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਅਸੀਂ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਸਾਡੇ ਲਈ ਢੁਕਵਾਂ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਸਾਡੀ ਕੋਈ ਕਰਜ਼ ਚੁਕਾਉਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ, ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੇ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਨੂੰ ਕੀ ਰਿਟਰਨ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਕਿਵੇਂ ਚੰਗਾ ਹੋਵੇਗਾ।" ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੀਸਤਾ ਨਦੀ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵੰਡ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦਾ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਮੁੱਦਾ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਇਸ ਲਈ, ਜੇਕਰ ਭਾਰਤ ਤੀਸਤਾ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਲਈ ਇਹ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਉਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਸਾਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਤੀਸਤਾ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵੰਡ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ।"
ਰਾਜਦੂਤ ਯਾਓ ਦੇ ਬਿਆਨ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ?: ਸ਼ਿਲਾਂਗ ਸਥਿਤ ਏਸ਼ੀਅਨ ਕੰਫਲੂਏਂਸ ਥਿੰਕ ਟੈਂਕ ਦੇ ਇੱਕ ਸਾਥੀ ਕੇ ਯੋਮ ਨੇ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, "ਰਾਜਦੂਤ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਨੇ ਕੀ ਕਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ।" ਯੋਮੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ "ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤੀ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੋ ਤਾਂ ਬੰਦਰਗਾਹਾਂ ਸਮੇਤ ਵਿਕਾਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਵਰਗੇ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਭਾਰਤ-ਚੀਨ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਸ਼ਾਸਨਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਹਸੀਨਾ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਤੁਲਨ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਹ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਲਾਭ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਰਹੀ ਹੈ।"
ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਇਕ ਹੋਰ ਮਾਹਿਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣਾ ਨਾਮ ਗੁਪਤ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸ਼ਰਤ 'ਤੇ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਚੀਨ ਨੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨੇੜਲੇ ਗੁਆਂਢ ਵਿੱਚ ਟੀਆਰਸੀਐਮਆਰਪੀ ਵਰਗੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੋਵੇਗਾ।
ਮਾਹਿਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਚੀਨ ਹੋਰ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬੀਜਿੰਗ ਢਾਕਾ ਨੂੰ ਚੀਨ ਦੇ ਇੰਡੋ-ਪੈਸੀਫਿਕ ਦਾਇਰੇ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ।" ਯੋਮੇ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਦੋਂ ਹਸੀਨਾ ਬੀਜਿੰਗ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਨ ਜਾਣਗੇ, ਚੀਨ ਇਹ ਜਾਣਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੇਗਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ TRCMRP ਦੇ ਬਦਲੇ ਕੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਨੀ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਸੀਨਾ ਨੇ ਦੱਖਣ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ-ਚੀਨ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਨੂੰ ਚਲਾਕੀ ਨਾਲ ਨੇਵੀਗੇਟ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਨੇਪਾਲ, ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ ਅਤੇ ਮਾਲਦੀਵ ਵਰਗੇ ਖੇਤਰ ਦੇ ਹੋਰ ਛੋਟੇ ਦੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇ ਹਨ। ਇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਹਸੀਨਾ ਨੇ ਅਜਿਹੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਇਕ ਮਿਸਾਲ ਕਾਇਮ ਕੀਤੀ ਹੈ।
- ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦਹਿਲ ਨੇ ਚੁਣਿਆ ਫਲੋਰ ਟੈਸਟ ਦਾ ਵਿਕਲਪ: ਕੀ ਇਹ ਵਿਅਰਥ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਹੈ? - Nepal Politics
- ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਰੂਸ ਜਾਣਗੇ PM ਮੋਦੀ, ਇਹ ਹੈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ - PM Modi Moscow Visit
- ਦੇਸ਼ 'ਚ ਕਾਨੂੰਨੀ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਲਾਗੂ, ਇਨਕਲਾਬੀ ਕਾਨੂੰਨੀ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਚੁੱਕਿਆ ਕਦਮ - revolutionary legal changes
