ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਹਾਰ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਪੁਸ਼ਪਾ ਕਮਲ ਦਹਿਲ ਨੇ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਆਫ ਨੇਪਾਲ-ਮਾਓਵਾਦੀ ਕੇਂਦਰ (ਸੀਪੀਐਨ-ਮਾਓਵਾਦੀ ਕੇਂਦਰ) ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਭਰੋਸੇ ਦਾ ਵੋਟ ਮੰਗਿਆ ਹੈ। ਨੇਪਾਲੀ ਕਾਂਗਰਸ ਅਤੇ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਆਫ ਨੇਪਾਲ-ਯੂਨੀਫਾਈਡ ਮਾਰਕਸਿਸਟ ਲੈਨਿਨਿਸਟ (CPN-UML), ਹਾਊਸ ਆਫ ਰਿਪ੍ਰਜ਼ੈਂਟੇਟਿਵਜ਼ ਦੀਆਂ ਦੋ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੇ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਗੱਠਜੋੜ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਹਨ।
ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਬਦਲਦੇ ਸਿਆਸੀ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਦੇ ਬਾਅਦ, ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਨੇਪਾਲੀ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸ਼ੇਰ ਬਹਾਦੁਰ ਦੇਉਬਾ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਸੀਪੀਐਨ-ਯੂਐਮਐਲ ਨੇਤਾ ਕੇਪੀ ਸ਼ਰਮਾ ਓਲੀ ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਅਤੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਦੀ ਦਰਮਿਆਨੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਕਾਠਮੰਡੂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਗਠਜੋੜ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ। ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤੇ। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਦਹਿਲ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਖੱਬੇ ਪੱਖੀ ਗਠਜੋੜ ਦਾ ਵੀ ਹਿੱਸਾ ਹਨ।
ਸਮਝੌਤੇ ਮੁਤਾਬਕ ਓਲੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਦੇਉਬਾ ਮੌਜੂਦਾ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਬਾਕੀ ਰਹਿੰਦੇ ਸਾਢੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਵਾਰੀ-ਵਾਰੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣਨਗੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੀਪੀਐਨ-ਯੂਐਮਐਲ ਨੇ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਦਹਿਲ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਧਾਰਾ 76 (2) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਣ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਆਰਟੀਕਲ 76 (2) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸਦਨ ਦੇ ਇੱਕ ਮੈਂਬਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰੇਗਾ ਜੋ ਦੋ ਜਾਂ ਦੋ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਨਾਲ ਬਹੁਮਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸੀਪੀਐਨ-ਮਾਓਵਾਦੀ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਦਹਿਲ ਅਹੁਦਾ ਨਹੀਂ ਛੱਡਣਗੇ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧ ਸਦਨ ਵਿੱਚ ਭਰੋਸੇ ਦੀ ਵੋਟ ਲਈ ਜਾਣਗੇ। ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਅਨੁਛੇਦ 100 (2) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਿਸ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਵੰਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਗੱਠਜੋੜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੋਈ ਵੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਾਰਟੀ ਆਪਣਾ ਸਮਰਥਨ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲੈਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ 30 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧ ਸਦਨ ਵਿੱਚ ਭਰੋਸੇ ਦੀ ਵੋਟ ਮੰਗਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਪੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਇਸ ਨਾਲ ਦਹਿਲ ਨੂੰ ਅਹੁਦੇ 'ਤੇ ਬਣੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਇਕ ਮਹੀਨਾ ਹੋਰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਬੁੱਧਵਾਰ ਦੇਰ ਸ਼ਾਮ ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ ਤਾਂ ਸੀਪੀਐਨ-ਯੂਐਮਐਲ ਨੇ ਦਹਿਲ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਗਠਜੋੜ ਤੋਂ ਆਪਣਾ ਸਮਰਥਨ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਕਾਠਮੰਡੂ ਪੋਸਟ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਗਠਜੋੜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸਾਰੇ ਸੀਪੀਐਨ-ਯੂਐਮਐਲ ਮੰਤਰੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅਸਤੀਫ਼ੇ ਸੌਂਪ ਦੇਣਗੇ।
ਨਵੀਨਤਮ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਸਦਾ ਬਦਲਦੇ ਸਿਆਸੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਦਾ ਸਿੱਟਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਵਰਣਨਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਨੇਪਾਲੀ ਕਾਂਗਰਸ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੇਂਦਰ ਵਿਚ ਦਹਿਲ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਗਠਜੋੜ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸ ਸਾਲ ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ, ਸੀਪੀਐਨ-ਮਾਓਵਾਦੀ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਨੇਪਾਲੀ ਕਾਂਗਰਸ ਨਾਲੋਂ ਸਾਰੇ ਸਬੰਧ ਤੋੜ ਲਏ ਅਤੇ ਸੀਪੀਐਨ-ਯੂਐਮਐਲ ਨੂੰ ਗੱਠਜੋੜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ।
ਇਸ ਨਵੇਂ ਗਠਜੋੜ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਭਾਈਵਾਲ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਤੰਤਰ ਪਾਰਟੀ ਅਤੇ ਜਨਤਾ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜਨਤਾ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਸੀਪੀਐਨ-ਮਾਓਵਾਦੀ ਕੇਂਦਰ ਨਾਲ ਮਤਭੇਦਾਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਇਸ ਸਾਲ ਮਈ ਵਿੱਚ ਗਠਜੋੜ ਤੋਂ ਸਮਰਥਨ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਦਹਿਲ ਅਤੇ ਓਲੀ ਦੋਵੇਂ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਵੀਂ ਵਿਵਸਥਾ ਤੋਂ ਨਾਖੁਸ਼ ਸਨ। ਦਹਿਲ ਨੇ ਮੰਨਿਆ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਐਡਹਾਕ ਰਾਜਨੀਤੀ ਅਸਥਿਰ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ।
ਓਲੀ ਵੀ ਇਸ ਵਿਵਸਥਾ ਤੋਂ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਸਨ, ਇਹ ਗੱਲ ਉਦੋਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋ ਗਈ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਾਲਾਨਾ ਬਜਟ ਨੂੰ 'ਮਾਓਵਾਦੀ ਬਜਟ' ਦੱਸਿਆ। ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸੀਪੀਐਨ-ਯੂਐਮਐਲ ਅਤੇ ਸੀਪੀਐਨ-ਮਾਓਵਾਦੀ ਕੇਂਦਰ ਵਿਚਕਾਰ ਬੇਵਿਸ਼ਵਾਸੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈ। ਸੀਪੀਐਨ-ਯੂਐਮਐਲ ਦੇ ਡਿਪਟੀ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਪ੍ਰਦੀਪ ਗਿਆਵਾਲੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦਹਿਲ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਹਿਮਤੀ ਵਾਲੀ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਪਿਛਲੇ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਨੇਪਾਲੀ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਸਨ।
