ETV Bharat / opinion

ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦਹਿਲ ਨੇ ਚੁਣਿਆ ਫਲੋਰ ਟੈਸਟ ਦਾ ਵਿਕਲਪ: ਕੀ ਇਹ ਵਿਅਰਥ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਹੈ? - Nepal Politics

ਸੀਪੀਐਨ-ਯੂਐਮਐਲ ਅਤੇ ਨੇਪਾਲੀ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇਪਾਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਗੱਠਜੋੜ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸੀਪੀਐਨ-ਮਾਓਵਾਦੀ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਪੁਸ਼ਪਾ ਕਮਲ ਦਹਿਲ ਨੂੰ ਅਹੁਦਾ ਛੱਡਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਫਲੋਰ ਟੈਸਟ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ। ਦਸੰਬਰ 2022 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਪੰਜਵੀਂ ਵਾਰ ਹੈ ਜਦੋਂ ਦਹਿਲ ਫਲੋਰ ਟੈਸਟ ਲਈ ਜਾਣਗੇ। ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਕਿਸਮਤ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹੈ? ਨੇਪਾਲ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਤਾਜ਼ਾ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਬਾਰੇ ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਪੜ੍ਹੋ...

ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਪੁਸ਼ਪਾ ਕਮਲ ਦਹਿਲ
ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਪੁਸ਼ਪਾ ਕਮਲ ਦਹਿਲ (ANI Photo)
author img

By Aroonim Bhuyan

Published : Jul 5, 2024, 8:17 AM IST

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਹਾਰ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਪੁਸ਼ਪਾ ਕਮਲ ਦਹਿਲ ਨੇ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਆਫ ਨੇਪਾਲ-ਮਾਓਵਾਦੀ ਕੇਂਦਰ (ਸੀਪੀਐਨ-ਮਾਓਵਾਦੀ ਕੇਂਦਰ) ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਭਰੋਸੇ ਦਾ ਵੋਟ ਮੰਗਿਆ ਹੈ। ਨੇਪਾਲੀ ਕਾਂਗਰਸ ਅਤੇ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਆਫ ਨੇਪਾਲ-ਯੂਨੀਫਾਈਡ ਮਾਰਕਸਿਸਟ ਲੈਨਿਨਿਸਟ (CPN-UML), ਹਾਊਸ ਆਫ ਰਿਪ੍ਰਜ਼ੈਂਟੇਟਿਵਜ਼ ਦੀਆਂ ਦੋ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੇ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਗੱਠਜੋੜ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਹਨ।

ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਬਦਲਦੇ ਸਿਆਸੀ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਦੇ ਬਾਅਦ, ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਨੇਪਾਲੀ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸ਼ੇਰ ਬਹਾਦੁਰ ਦੇਉਬਾ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਸੀਪੀਐਨ-ਯੂਐਮਐਲ ਨੇਤਾ ਕੇਪੀ ਸ਼ਰਮਾ ਓਲੀ ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਅਤੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਦੀ ਦਰਮਿਆਨੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਕਾਠਮੰਡੂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਗਠਜੋੜ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ। ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤੇ। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਦਹਿਲ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਖੱਬੇ ਪੱਖੀ ਗਠਜੋੜ ਦਾ ਵੀ ਹਿੱਸਾ ਹਨ।

ਸਮਝੌਤੇ ਮੁਤਾਬਕ ਓਲੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਦੇਉਬਾ ਮੌਜੂਦਾ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਬਾਕੀ ਰਹਿੰਦੇ ਸਾਢੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਵਾਰੀ-ਵਾਰੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣਨਗੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੀਪੀਐਨ-ਯੂਐਮਐਲ ਨੇ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਦਹਿਲ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਧਾਰਾ 76 (2) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਣ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਆਰਟੀਕਲ 76 (2) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸਦਨ ਦੇ ਇੱਕ ਮੈਂਬਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰੇਗਾ ਜੋ ਦੋ ਜਾਂ ਦੋ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਨਾਲ ਬਹੁਮਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸੀਪੀਐਨ-ਮਾਓਵਾਦੀ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਦਹਿਲ ਅਹੁਦਾ ਨਹੀਂ ਛੱਡਣਗੇ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧ ਸਦਨ ਵਿੱਚ ਭਰੋਸੇ ਦੀ ਵੋਟ ਲਈ ਜਾਣਗੇ। ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਅਨੁਛੇਦ 100 (2) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਿਸ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਵੰਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਗੱਠਜੋੜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੋਈ ਵੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਾਰਟੀ ਆਪਣਾ ਸਮਰਥਨ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲੈਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ 30 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧ ਸਦਨ ਵਿੱਚ ਭਰੋਸੇ ਦੀ ਵੋਟ ਮੰਗਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਪੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ।

ਇਸ ਨਾਲ ਦਹਿਲ ਨੂੰ ਅਹੁਦੇ 'ਤੇ ਬਣੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਇਕ ਮਹੀਨਾ ਹੋਰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਬੁੱਧਵਾਰ ਦੇਰ ਸ਼ਾਮ ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ ਤਾਂ ਸੀਪੀਐਨ-ਯੂਐਮਐਲ ਨੇ ਦਹਿਲ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਗਠਜੋੜ ਤੋਂ ਆਪਣਾ ਸਮਰਥਨ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਕਾਠਮੰਡੂ ਪੋਸਟ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਗਠਜੋੜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸਾਰੇ ਸੀਪੀਐਨ-ਯੂਐਮਐਲ ਮੰਤਰੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅਸਤੀਫ਼ੇ ਸੌਂਪ ਦੇਣਗੇ।

ਨਵੀਨਤਮ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਸਦਾ ਬਦਲਦੇ ਸਿਆਸੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਦਾ ਸਿੱਟਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਵਰਣਨਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਨੇਪਾਲੀ ਕਾਂਗਰਸ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੇਂਦਰ ਵਿਚ ਦਹਿਲ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਗਠਜੋੜ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸ ਸਾਲ ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ, ਸੀਪੀਐਨ-ਮਾਓਵਾਦੀ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਨੇਪਾਲੀ ਕਾਂਗਰਸ ਨਾਲੋਂ ਸਾਰੇ ਸਬੰਧ ਤੋੜ ਲਏ ਅਤੇ ਸੀਪੀਐਨ-ਯੂਐਮਐਲ ਨੂੰ ਗੱਠਜੋੜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ।

ਇਸ ਨਵੇਂ ਗਠਜੋੜ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਭਾਈਵਾਲ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਤੰਤਰ ਪਾਰਟੀ ਅਤੇ ਜਨਤਾ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜਨਤਾ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਸੀਪੀਐਨ-ਮਾਓਵਾਦੀ ਕੇਂਦਰ ਨਾਲ ਮਤਭੇਦਾਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਇਸ ਸਾਲ ਮਈ ਵਿੱਚ ਗਠਜੋੜ ਤੋਂ ਸਮਰਥਨ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਦਹਿਲ ਅਤੇ ਓਲੀ ਦੋਵੇਂ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਵੀਂ ਵਿਵਸਥਾ ਤੋਂ ਨਾਖੁਸ਼ ਸਨ। ਦਹਿਲ ਨੇ ਮੰਨਿਆ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਐਡਹਾਕ ਰਾਜਨੀਤੀ ਅਸਥਿਰ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ।

ਓਲੀ ਵੀ ਇਸ ਵਿਵਸਥਾ ਤੋਂ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਸਨ, ਇਹ ਗੱਲ ਉਦੋਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋ ਗਈ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਾਲਾਨਾ ਬਜਟ ਨੂੰ 'ਮਾਓਵਾਦੀ ਬਜਟ' ਦੱਸਿਆ। ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸੀਪੀਐਨ-ਯੂਐਮਐਲ ਅਤੇ ਸੀਪੀਐਨ-ਮਾਓਵਾਦੀ ਕੇਂਦਰ ਵਿਚਕਾਰ ਬੇਵਿਸ਼ਵਾਸੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈ। ਸੀਪੀਐਨ-ਯੂਐਮਐਲ ਦੇ ਡਿਪਟੀ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਪ੍ਰਦੀਪ ਗਿਆਵਾਲੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦਹਿਲ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਹਿਮਤੀ ਵਾਲੀ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਪਿਛਲੇ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਨੇਪਾਲੀ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਸਨ।

ਇਹ ਸੀਪੀਐਨ-ਯੂਐਮਐਲ ਅਤੇ ਸੀਪੀਐਨ-ਮਾਓਵਾਦੀ ਕੇਂਦਰ ਵਿਚਕਾਰ ਬੇਵਿਸ਼ਵਾਸੀ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਗਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜਦੋਂ ਨੇਪਾਲੀ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਦਹਿਲ ਦੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਤਾਂ ਸੀਪੀਐਨ-ਯੂਐਮਐਲ ਨੇ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਲੈਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਪੋਸਟ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਗਿਆਵਾਲੀ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, 'ਯੂਐਮਐਲ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਗੱਲਬਾਤ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਸਥਿਰਤਾ ਅਤੇ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ।'

ਪਿਛਲੇ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਓਲੀ ਅਤੇ ਦੇਉਬਾ ਨੇ ਬੰਦ ਕਮਰਾ ਮੀਟਿੰਗ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਓਲੀ ਨੇ ਦਹਿਲ ਨਾਲ ਵੱਖਰੀ ਮੀਟਿੰਗ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਓਲੀ ਅਤੇ ਦੇਉਬਾ ਨੇ ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਮੋਹਰ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਦਹਿਲ ਨੇ ਫਲੋਰ ਟੈਸਟ ਕਰਵਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਪਰ ਨੰਬਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਨੇਪਾਲੀ ਕਾਂਗਰਸ 88 ਸੀਟਾਂ ਦੇ ਨਾਲ 275 ਮੈਂਬਰੀ ਸਦਨ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪਾਰਟੀ ਹੈ। ਸੀਪੀਐਨ-ਯੂਐਮਐਲ ਕੋਲ 79 ਸੀਟਾਂ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਦਹਿਲ ਦੀ ਸੀਪੀਐਨ-ਮਾਓਵਾਦੀ ਕੇਂਦਰ 32 ਸੀਟਾਂ ਨਾਲ ਤੀਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪਾਰਟੀ ਹੈ।

ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਤੰਤਰ ਪਾਰਟੀ ਅਤੇ ਜਨਤਾ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 21 ਅਤੇ ਪੰਜ ਸੀਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਇੱਕ ਵੱਖਰੇ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਵਿੱਚ ਜੋ ਦਹਿਲ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਔਕੜਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾਏਗਾ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਤੰਤਰ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਅੰਦਰੂਨੀ ਮੁਲਾਂਕਣ ਹੈ ਕਿ ਪਾਰਟੀ ਸੀਪੀਐਨ-ਮਾਓਵਾਦੀ ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ ਸੀਪੀਐਨ-ਯੂਐਮਐਲ ਵਰਗੀਆਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਗੱਠਜੋੜ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ ਹੈ।

ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਤੰਤਰ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਮੁਕੁਲ ਧਾਕਲ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਕਿ 'ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਗਠਜੋੜ ਕਰਨਾ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਗਲਤੀ ਸੀ।' ਜਿਸ ਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ ਸਖ਼ਤ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇੱਥੇ ਵਰਣਨਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਮਾਰਚ ਵਿਚ ਖੱਬੇ ਗਠਜੋੜ ਦੇ ਸੱਤਾ ਵਿਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਦਹਿਲ ਫਲੋਰ ਟੈਸਟ ਲਈ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਜਨਤਾ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਗਠਜੋੜ ਤੋਂ ਆਪਣਾ ਸਮਰਥਨ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਦਹਿਲ 20 ਮਈ ਨੂੰ ਫਲੋਰ ਟੈਸਟ ਲਈ ਗਏ ਸਨ।

ਉਹ 275 ਮੈਂਬਰੀ ਸਦਨ ਵਿੱਚ 157 ਵੋਟਾਂ ਨਾਲ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਜਿੱਤ ਗਏ। ਨੇਪਾਲੀ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦਾ ਬਾਈਕਾਟ ਕੀਤਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਨੀਤੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਸੰਸਦ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। 25 ਦਸੰਬਰ 2022 ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਚੌਥੀ ਵਾਰ ਸੀ ਜਦੋਂ ਦਹਿਲ ਫਲੋਰ ਟੈਸਟ ਲਈ ਗਏ ਸਨ।

ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਇਹ ਪੰਜਵੀਂ ਵਾਰ ਹੋਵੇਗਾ ਜਦੋਂ ਦਹਿਲ ਫਲੋਰ ਟੈਸਟ ਲਈ ਜਾਣਗੇ। ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਨਤੀਜਾ ਨਿਕਲੇਗਾ। ਨੇਪਾਲੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਇਕ ਸੂਤਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦਹਿਲ ਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਦੇਉਬਾ ਅਜੇ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋਣਗੇ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਫਲੋਰ ਟੈਸਟ ਲਈ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 30 ਦਿਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਮਿਲੇਗਾ।

ਸੂਤਰ ਨੇ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 'ਦਹਿਲ ਓਲੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਅਹੁਦੇ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਦਹਿਲ ਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਓਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰੋਟੇਸ਼ਨਲ ਵਾਲੇ ਅਹੁਦੇ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋਣਗੇ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦੇਊਬਾ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ‘ਕੰਫਲਿਕਟ, ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਪੀਪਲਜ਼ ਵਾਰ ਇਨ ਨੇਪਾਲ’ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਲੇਖਕ ਸੰਜੀਵ ਰਾਏ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 2008 ਵਿੱਚ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਦੇ ਖ਼ਾਤਮੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨੇਪਾਲ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਇੱਕ ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਹੀਂ ਚੱਲੀ।

ਰਾਏ ਨੇ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 'ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਲੋਕ ਨੇਪਾਲੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਕੁਲੀਨ ਵਰਗ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤੋਂ ਅੱਕ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਦਹਿਲ (ਪ੍ਰਚੰਡ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਉਭਰੇ ਸੀ। ਦੇਉਬਾ ਅਤੇ ਓਲੀ ਪੁਰਾਣੇ ਕੁਲੀਨ ਹਨ। ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਲੋਕ ਸਥਿਰ ਸਰਕਾਰ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਤਾਂ ਕੀ ਦਹਿਲ ਪੰਜਵੀਂ ਵਾਰ ਖੁਸ਼ਕਿਸਮਤ ਹੋਵੇਗਾ ਜਾਂ ਪੰਜਵੀਂ ਵਾਰ ਬਦਕਿਸਮਤ? ਇਸ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖੋ।

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਹਾਰ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਪੁਸ਼ਪਾ ਕਮਲ ਦਹਿਲ ਨੇ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਆਫ ਨੇਪਾਲ-ਮਾਓਵਾਦੀ ਕੇਂਦਰ (ਸੀਪੀਐਨ-ਮਾਓਵਾਦੀ ਕੇਂਦਰ) ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਭਰੋਸੇ ਦਾ ਵੋਟ ਮੰਗਿਆ ਹੈ। ਨੇਪਾਲੀ ਕਾਂਗਰਸ ਅਤੇ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਆਫ ਨੇਪਾਲ-ਯੂਨੀਫਾਈਡ ਮਾਰਕਸਿਸਟ ਲੈਨਿਨਿਸਟ (CPN-UML), ਹਾਊਸ ਆਫ ਰਿਪ੍ਰਜ਼ੈਂਟੇਟਿਵਜ਼ ਦੀਆਂ ਦੋ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੇ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਗੱਠਜੋੜ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਹਨ।

ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਬਦਲਦੇ ਸਿਆਸੀ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਦੇ ਬਾਅਦ, ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਨੇਪਾਲੀ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸ਼ੇਰ ਬਹਾਦੁਰ ਦੇਉਬਾ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਸੀਪੀਐਨ-ਯੂਐਮਐਲ ਨੇਤਾ ਕੇਪੀ ਸ਼ਰਮਾ ਓਲੀ ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਅਤੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਦੀ ਦਰਮਿਆਨੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਕਾਠਮੰਡੂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਗਠਜੋੜ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ। ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤੇ। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਦਹਿਲ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਖੱਬੇ ਪੱਖੀ ਗਠਜੋੜ ਦਾ ਵੀ ਹਿੱਸਾ ਹਨ।

ਸਮਝੌਤੇ ਮੁਤਾਬਕ ਓਲੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਦੇਉਬਾ ਮੌਜੂਦਾ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਬਾਕੀ ਰਹਿੰਦੇ ਸਾਢੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਵਾਰੀ-ਵਾਰੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣਨਗੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੀਪੀਐਨ-ਯੂਐਮਐਲ ਨੇ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਦਹਿਲ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਧਾਰਾ 76 (2) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਣ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਆਰਟੀਕਲ 76 (2) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸਦਨ ਦੇ ਇੱਕ ਮੈਂਬਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰੇਗਾ ਜੋ ਦੋ ਜਾਂ ਦੋ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਨਾਲ ਬਹੁਮਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸੀਪੀਐਨ-ਮਾਓਵਾਦੀ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਦਹਿਲ ਅਹੁਦਾ ਨਹੀਂ ਛੱਡਣਗੇ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧ ਸਦਨ ਵਿੱਚ ਭਰੋਸੇ ਦੀ ਵੋਟ ਲਈ ਜਾਣਗੇ। ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਅਨੁਛੇਦ 100 (2) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਿਸ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਵੰਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਗੱਠਜੋੜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੋਈ ਵੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਾਰਟੀ ਆਪਣਾ ਸਮਰਥਨ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲੈਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ 30 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧ ਸਦਨ ਵਿੱਚ ਭਰੋਸੇ ਦੀ ਵੋਟ ਮੰਗਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਪੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ।

ਇਸ ਨਾਲ ਦਹਿਲ ਨੂੰ ਅਹੁਦੇ 'ਤੇ ਬਣੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਇਕ ਮਹੀਨਾ ਹੋਰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਬੁੱਧਵਾਰ ਦੇਰ ਸ਼ਾਮ ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ ਤਾਂ ਸੀਪੀਐਨ-ਯੂਐਮਐਲ ਨੇ ਦਹਿਲ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਗਠਜੋੜ ਤੋਂ ਆਪਣਾ ਸਮਰਥਨ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਕਾਠਮੰਡੂ ਪੋਸਟ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਗਠਜੋੜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸਾਰੇ ਸੀਪੀਐਨ-ਯੂਐਮਐਲ ਮੰਤਰੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅਸਤੀਫ਼ੇ ਸੌਂਪ ਦੇਣਗੇ।

ਨਵੀਨਤਮ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਸਦਾ ਬਦਲਦੇ ਸਿਆਸੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਦਾ ਸਿੱਟਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਵਰਣਨਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਨੇਪਾਲੀ ਕਾਂਗਰਸ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੇਂਦਰ ਵਿਚ ਦਹਿਲ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਗਠਜੋੜ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸ ਸਾਲ ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ, ਸੀਪੀਐਨ-ਮਾਓਵਾਦੀ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਨੇਪਾਲੀ ਕਾਂਗਰਸ ਨਾਲੋਂ ਸਾਰੇ ਸਬੰਧ ਤੋੜ ਲਏ ਅਤੇ ਸੀਪੀਐਨ-ਯੂਐਮਐਲ ਨੂੰ ਗੱਠਜੋੜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ।

ਇਸ ਨਵੇਂ ਗਠਜੋੜ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਭਾਈਵਾਲ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਤੰਤਰ ਪਾਰਟੀ ਅਤੇ ਜਨਤਾ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜਨਤਾ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਸੀਪੀਐਨ-ਮਾਓਵਾਦੀ ਕੇਂਦਰ ਨਾਲ ਮਤਭੇਦਾਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਇਸ ਸਾਲ ਮਈ ਵਿੱਚ ਗਠਜੋੜ ਤੋਂ ਸਮਰਥਨ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਦਹਿਲ ਅਤੇ ਓਲੀ ਦੋਵੇਂ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਵੀਂ ਵਿਵਸਥਾ ਤੋਂ ਨਾਖੁਸ਼ ਸਨ। ਦਹਿਲ ਨੇ ਮੰਨਿਆ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਐਡਹਾਕ ਰਾਜਨੀਤੀ ਅਸਥਿਰ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ।

ਓਲੀ ਵੀ ਇਸ ਵਿਵਸਥਾ ਤੋਂ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਸਨ, ਇਹ ਗੱਲ ਉਦੋਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋ ਗਈ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਾਲਾਨਾ ਬਜਟ ਨੂੰ 'ਮਾਓਵਾਦੀ ਬਜਟ' ਦੱਸਿਆ। ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸੀਪੀਐਨ-ਯੂਐਮਐਲ ਅਤੇ ਸੀਪੀਐਨ-ਮਾਓਵਾਦੀ ਕੇਂਦਰ ਵਿਚਕਾਰ ਬੇਵਿਸ਼ਵਾਸੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈ। ਸੀਪੀਐਨ-ਯੂਐਮਐਲ ਦੇ ਡਿਪਟੀ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਪ੍ਰਦੀਪ ਗਿਆਵਾਲੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦਹਿਲ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਹਿਮਤੀ ਵਾਲੀ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਪਿਛਲੇ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਨੇਪਾਲੀ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਸਨ।

ਇਹ ਸੀਪੀਐਨ-ਯੂਐਮਐਲ ਅਤੇ ਸੀਪੀਐਨ-ਮਾਓਵਾਦੀ ਕੇਂਦਰ ਵਿਚਕਾਰ ਬੇਵਿਸ਼ਵਾਸੀ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਗਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜਦੋਂ ਨੇਪਾਲੀ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਦਹਿਲ ਦੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਤਾਂ ਸੀਪੀਐਨ-ਯੂਐਮਐਲ ਨੇ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਲੈਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਪੋਸਟ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਗਿਆਵਾਲੀ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, 'ਯੂਐਮਐਲ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਗੱਲਬਾਤ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਸਥਿਰਤਾ ਅਤੇ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ।'

ਪਿਛਲੇ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਓਲੀ ਅਤੇ ਦੇਉਬਾ ਨੇ ਬੰਦ ਕਮਰਾ ਮੀਟਿੰਗ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਓਲੀ ਨੇ ਦਹਿਲ ਨਾਲ ਵੱਖਰੀ ਮੀਟਿੰਗ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਓਲੀ ਅਤੇ ਦੇਉਬਾ ਨੇ ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਮੋਹਰ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਦਹਿਲ ਨੇ ਫਲੋਰ ਟੈਸਟ ਕਰਵਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਪਰ ਨੰਬਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਨੇਪਾਲੀ ਕਾਂਗਰਸ 88 ਸੀਟਾਂ ਦੇ ਨਾਲ 275 ਮੈਂਬਰੀ ਸਦਨ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪਾਰਟੀ ਹੈ। ਸੀਪੀਐਨ-ਯੂਐਮਐਲ ਕੋਲ 79 ਸੀਟਾਂ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਦਹਿਲ ਦੀ ਸੀਪੀਐਨ-ਮਾਓਵਾਦੀ ਕੇਂਦਰ 32 ਸੀਟਾਂ ਨਾਲ ਤੀਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪਾਰਟੀ ਹੈ।

ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਤੰਤਰ ਪਾਰਟੀ ਅਤੇ ਜਨਤਾ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 21 ਅਤੇ ਪੰਜ ਸੀਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਇੱਕ ਵੱਖਰੇ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਵਿੱਚ ਜੋ ਦਹਿਲ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਔਕੜਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾਏਗਾ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਤੰਤਰ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਅੰਦਰੂਨੀ ਮੁਲਾਂਕਣ ਹੈ ਕਿ ਪਾਰਟੀ ਸੀਪੀਐਨ-ਮਾਓਵਾਦੀ ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ ਸੀਪੀਐਨ-ਯੂਐਮਐਲ ਵਰਗੀਆਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਗੱਠਜੋੜ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ ਹੈ।

ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਤੰਤਰ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਮੁਕੁਲ ਧਾਕਲ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਕਿ 'ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਗਠਜੋੜ ਕਰਨਾ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਗਲਤੀ ਸੀ।' ਜਿਸ ਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ ਸਖ਼ਤ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇੱਥੇ ਵਰਣਨਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਮਾਰਚ ਵਿਚ ਖੱਬੇ ਗਠਜੋੜ ਦੇ ਸੱਤਾ ਵਿਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਦਹਿਲ ਫਲੋਰ ਟੈਸਟ ਲਈ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਜਨਤਾ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਗਠਜੋੜ ਤੋਂ ਆਪਣਾ ਸਮਰਥਨ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਦਹਿਲ 20 ਮਈ ਨੂੰ ਫਲੋਰ ਟੈਸਟ ਲਈ ਗਏ ਸਨ।

ਉਹ 275 ਮੈਂਬਰੀ ਸਦਨ ਵਿੱਚ 157 ਵੋਟਾਂ ਨਾਲ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਜਿੱਤ ਗਏ। ਨੇਪਾਲੀ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦਾ ਬਾਈਕਾਟ ਕੀਤਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਨੀਤੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਸੰਸਦ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। 25 ਦਸੰਬਰ 2022 ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਚੌਥੀ ਵਾਰ ਸੀ ਜਦੋਂ ਦਹਿਲ ਫਲੋਰ ਟੈਸਟ ਲਈ ਗਏ ਸਨ।

ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਇਹ ਪੰਜਵੀਂ ਵਾਰ ਹੋਵੇਗਾ ਜਦੋਂ ਦਹਿਲ ਫਲੋਰ ਟੈਸਟ ਲਈ ਜਾਣਗੇ। ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਨਤੀਜਾ ਨਿਕਲੇਗਾ। ਨੇਪਾਲੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਇਕ ਸੂਤਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦਹਿਲ ਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਦੇਉਬਾ ਅਜੇ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋਣਗੇ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਫਲੋਰ ਟੈਸਟ ਲਈ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 30 ਦਿਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਮਿਲੇਗਾ।

ਸੂਤਰ ਨੇ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 'ਦਹਿਲ ਓਲੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਅਹੁਦੇ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਦਹਿਲ ਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਓਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰੋਟੇਸ਼ਨਲ ਵਾਲੇ ਅਹੁਦੇ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋਣਗੇ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦੇਊਬਾ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ‘ਕੰਫਲਿਕਟ, ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਪੀਪਲਜ਼ ਵਾਰ ਇਨ ਨੇਪਾਲ’ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਲੇਖਕ ਸੰਜੀਵ ਰਾਏ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 2008 ਵਿੱਚ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਦੇ ਖ਼ਾਤਮੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨੇਪਾਲ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਇੱਕ ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਹੀਂ ਚੱਲੀ।

ਰਾਏ ਨੇ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 'ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਲੋਕ ਨੇਪਾਲੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਕੁਲੀਨ ਵਰਗ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤੋਂ ਅੱਕ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਦਹਿਲ (ਪ੍ਰਚੰਡ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਉਭਰੇ ਸੀ। ਦੇਉਬਾ ਅਤੇ ਓਲੀ ਪੁਰਾਣੇ ਕੁਲੀਨ ਹਨ। ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਲੋਕ ਸਥਿਰ ਸਰਕਾਰ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਤਾਂ ਕੀ ਦਹਿਲ ਪੰਜਵੀਂ ਵਾਰ ਖੁਸ਼ਕਿਸਮਤ ਹੋਵੇਗਾ ਜਾਂ ਪੰਜਵੀਂ ਵਾਰ ਬਦਕਿਸਮਤ? ਇਸ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖੋ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.