ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦਾ ਪੱਧਰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਊਰਜਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਜੇਕਰ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦਾ ਪੱਧਰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜਾਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਜਾਂ ਬੇਕਾਬੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਗੰਭੀਰ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਗਲੂਕੋਜ਼-ਸਬੰਧਤ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦੀ ਸਹੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਖੋਜ, ਰੋਕਥਾਮ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਉਮਰ ਅਤੇ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਆਮ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਸੀਮਾ ਨੂੰ ਸਮਝਣ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਅਮਰੀਕਨ ਡਾਇਬੀਟੀਜ਼ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ (ADA) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਦੋ ਮੁੱਖ ਟੈਸਟਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਮਾਪਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲਾ ਫਾਸਟਿੰਗ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ (FBS), ਜੋ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਜਾਂ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 8 ਘੰਟਿਆਂ ਲਈ ਭੋਜਨ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਮਾਪਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਟੈਸਟ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਦੌਰਾਨ ਤੁਹਾਡਾ ਸਰੀਰ ਕਿਵੇਂ ਗਲੂਕੋਜ਼ ਨੂੰ ਤੋੜਦਾ ਹੈ?
ਦੂਸਰਾ ਰੈਂਡਮ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ (RBS) ਹੈ, ਜੋ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਗਲੂਕੋਜ਼ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਮਾਪਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਧੇ ਹੋਏ ਜਾਂ ਘਟੇ ਹੋਏ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਡਾ ਸਰੀਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਗਲੂਕੋਜ਼ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਨਜਿੱਠਦਾ ਹੈ?
ਉਮਰ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਆਮ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦਾ ਪੱਧਰ
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਆਮ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ ਅਤੇ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਨਾਲ ਬਦਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣਨ ਨਾਲ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਡਾ ਗਲੂਕੋਜ਼ ਸਹੀ ਸੀਮਾ ਵਿੱਚ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ।
- 0-3 ਸਾਲ ਦੇ ਬੱਚੇ ਦਾ ਫਾਸਟਿੰਗ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ 60-110 ਅਤੇ ਰੈਂਡਮ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ 60-180 ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ਵਿੱਚ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਦੇ ਪੱਧਰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ 60 ਅਤੇ 110 mg/dL ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੇਤਰਤੀਬ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਥੋੜੀ ਵੱਧ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
- 3-12 ਸਾਲ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਫਾਸਟਿੰਗ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ 70-140 ਅਤੇ ਰੈਂਡਮ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ 70-180 ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਪੱਧਰ ਨਿਆਣਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਥੋੜ੍ਹਾ ਉੱਚਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਨਿਗਰਾਨੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜੇ ਸ਼ੂਗਰ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰਕ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ।
- 13-18 ਸਾਲ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ 'ਚ ਫਾਸਟਿੰਗ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ 70-140 ਅਤੇ ਰੈਂਡਮ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ 70-180 ਆਮ ਹੈ। ਜਵਾਨੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਹਾਰਮੋਨਲ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਗਲੂਕੋਜ਼ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਅਸਥਾਈ ਇਨਸੁਲਿਨ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
- 19+ ਸਾਲ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ 70-130 ਫਾਸਟਿੰਗ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਅਤੇ ਰੈਂਡਮ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ 70-180 ਆਮ ਹੈ। ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵਧੇਰੇ ਸਥਿਰ ਹੈ। ਪੂਰਵ-ਸ਼ੂਗਰ ਜਾਂ ਟਾਈਪ 2 ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦਾ ਪੱਧਰ 130 mg/dL ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।
ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਾਰਨ
ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ਵਿੱਚ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਭੋਜਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕਈ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-
- ਉਮਰ
- ਖੁਰਾਕ
- ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀ
- ਦਵਾਈਆਂ
- ਮੈਡੀਕਲ ਹਾਲਾਤ
ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਫਾਸਟਿੰਗ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦਾ ਪੱਧਰ 130 ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ/ਡੀਐਲ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਰੈਂਡਮ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ 180 ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ/ਡੀਐਲ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਹੋਵੇਗੀ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦਾ ਪੱਧਰ ਲਗਾਤਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੀਮਾਵਾਂ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪ੍ਰੀ-ਡਾਇਬੀਟੀਜ਼ ਜਾਂ ਸ਼ੂਗਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਦਿਲ ਦੇ ਰੋਗ, ਨਸਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਗੁਰਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵਰਗੀਆਂ ਗੰਭੀਰ ਡਾਕਟਰੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਜੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਫਾਸਟਿੰਗ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦਾ ਪੱਧਰ 70 ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ/ਡੀਐਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਰੈਂਡਮ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦਾ ਪੱਧਰ 60 ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ/ਡੀਐਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੋਵੇਗਾ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਚੱਕਰ ਆਉਣੇ, ਉਲਝਣ, ਬੇਹੋਸ਼ੀ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਦੌਰੇ ਪੈ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਨਸੁਲਿਨ ਜਾਂ ਐਂਟੀਡਾਇਬੀਟਿਕ ਦਵਾਈਆਂ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਜੋ ਬਹੁਤ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਵਰਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਬਹੁਤ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਕਸਰਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-