ਹਿੰਗ ਇੱਕ ਮਸਾਲਾ ਹੈ ਜੋ ਭਾਰਤੀ ਪਕਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਹਿੰਗ ਦੇ ਪੌਦੇ ਦੇ ਤਣੇ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਸਵਾਦ ਕੌੜਾ ਅਤੇ ਮਸਾਲੇਦਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਾਚਨ, ਪੇਟ ਦਰਦ, ਜਲਨ ਆਦਿ ਲਈ ਹਿੰਗ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਵੀ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਿੰਗ ਦੀ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਖਪਤ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਇਸ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਈਰਾਨ, ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ, ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਹਿੰਗ ਦੀਆਂ ਦੋ ਕਿਸਮਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸਮਾਂ 'ਚ ਇੱਕ ਕਾਲਾ ਹਿੰਗ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸਫੈਦ ਹਿੰਗ ਹੈ। ਕਲਪਾਯੂ ਹੈਲਥ ਕੇਅਰ ਦੇ ਡਾਕਟਰ ਕਲਪੇਸ਼ ਬਾਫਨਾ ਨੇ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਹਿੰਗ ਖਾਣ ਦੇ ਫਾਇਦਿਆਂ ਅਤੇ ਨੁਕਸਾਨਾਂ ਬਾਰੇ ਪੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਪੇਟ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ: ਹਿੰਗ ਪੇਟ ਅਤੇ ਛੋਟੀ ਆਂਦਰ ਵਿੱਚ ਪਾਚਨ ਐਂਜ਼ਾਈਮ ਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਨੂੰ ਵਧਾ ਕੇ ਪਾਚਨ ਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਡਾਕਟਰ ਕਲਪੇਸ਼ ਬਾਫਨਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਗੈਸਟਿਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਆਪਣੀ ਨਿਯਮਤ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਹਿੰਗ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪੇਟ ਫੁੱਲਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਲਈ ਵੀ ਹਿੰਗ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਦੇ ਐਂਟੀ-ਇੰਫਲੇਮੇਟਰੀ ਗੁਣ ਹਨ। ਹਿੰਗ ਆਪਣੇ ਰੇਚਕ ਗੁਣਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਅੰਤੜੀਆਂ ਦੀ ਗਤੀ ਨੂੰ ਵਧਾ ਕੇ ਕਬਜ਼ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਹਿੰਗ ਢਿੱਡ ਦੀ ਚਰਬੀ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।-ਡਾਕਟਰ ਕਲਪੇਸ਼ ਬਾਫਨਾ
ਵਾਲਾਂ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ: ਹਿੰਗ ਪਾਊਡਰ ਦਾ ਪੇਸਟ ਬਣਾ ਕੇ ਵਾਲਾਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵਾਲਾਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਲੰਬਾਈ 'ਤੇ ਲਗਾਉਣ ਨਾਲ ਵਾਲਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਿੰਗ ਦੇ ਪਾਊਡਰ ਦੇ ਫੇਸ ਪੈਕ ਅਤੇ ਹਿੰਗ ਦੇ ਤੇਲ ਵਿੱਚ ਐਂਟੀ-ਇੰਫਲੇਮੇਟਰੀ ਅਤੇ ਐਂਟੀਆਕਸੀਡੈਂਟ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਤਰੋ-ਤਾਜ਼ਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ ਕਿ ਹਿੰਗ ਦੀ ਘੱਟ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ ਬਿਹਤਰ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਲੈਣ ਨਾਲ ਸਿਰ ਦਰਦ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਈਗ੍ਰੇਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਜੁਲਾਬ ਗੁਣਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਹ ਦਸਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਦਿਮਾਗੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ: ਹਿੰਗ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸੁਗੰਧ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਹ ਦਿਮਾਗੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਉਤੇਜਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਜੋੜਾਂ ਅਤੇ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਦੇ ਦਰਦ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਤੇਲ ਜਾਂ ਮਲ੍ਹਮ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਦੇ ਕੜਵੱਲ ਅਤੇ ਕਠੋਰਤਾ ਨੂੰ ਘਟਾ ਕੇ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਸਾਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀ: ਇਸ ਦੇ ਐਂਟੀ-ਇੰਫਲੇਮੇਟਰੀ, ਐਂਟੀ-ਵਾਇਰਲ ਅਤੇ ਐਂਟੀ-ਬਾਇਓਟਿਕ ਗੁਣਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹਿੰਗ ਦਮੇ, ਬ੍ਰੌਨਕਾਈਟਸ, ਸੁੱਕੀ ਖੰਘ ਵਰਗੀਆਂ ਸਾਹ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਹਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸੁੱਕਾ ਅਦਰਕ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਦ ਮਿਲਾ ਕੇ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਸੇਵਨ ਕਰੋ। ਹਿੰਗ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਸਟਿੱਕੀ ਪਦਾਰਥਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਲਗਮ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਜਾਂ ਤਰਲ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਿੰਗ ਇੱਕ ਗਰਮ ਪਦਾਰਥ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਸਾਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਐਲਵੀਓਲੀ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਖੂਨ ਸੰਚਾਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ: ਹਿੰਗ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦਿਲ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਤਰਲ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਜਾਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਦਿਲ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤ੍ਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਬਲੱਡ ਸਰਕੁਲੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ 'ਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ: ਹਿੰਗ ਦਾ ਸੁਆਦ ਤਿੱਖਾ, ਕੌੜਾ ਅਤੇ ਗਰਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਐਂਟੀ-ਆਕਸੀਡੈਂਟ ਗੁਣਾਂ ਕਾਰਨ ਇਹ ਪਾਚਨ ਕਿਰਿਆ 'ਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਭੁੱਖ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਭੋਜਨ ਵਰਗੇ ਭਾਰੀ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਹਜ਼ਮ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਾਚਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਪਿਸ਼ਾਬ ਪ੍ਰਣਾਲੀ: ਹਿੰਗ ਪਿਸ਼ਾਬ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਅਤੇ ਗੁਰਦਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਇਸ ਦੇ ਫਿਲਟਰੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਪਿਸ਼ਾਬ ਦਾ ਵਹਾਅ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਇਹ ਪੱਥਰੀ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ 'ਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਹਿੰਗ ਮਸਾਨੇ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋਏ ਪਿਸ਼ਾਬ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਦਰਦ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਪ੍ਰਜਨਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ: ਹਿੰਗ ਗਰਮ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਸੈਕਸ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਹਿੰਗ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਨਪੁੰਸਕਤਾ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਅੰਡਕੋਸ਼ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਬੱਚੇ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਦੀ ਸਫਾਈ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਹ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ।
ਹਿੰਗ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣ ਵਾਲੀਆਂ ਗੱਲਾਂ
- ਹਿੰਗ ਇੱਕ ਉਤੇਜਕ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਸੁਭਾਅ ਗਰਮ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਜੋ ਲੋਕ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਇਸਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸਦੀ ਮਾਤਰਾ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
- ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਅੰਤੜੀਆਂ 'ਚ ਸੋਜ, ਅਲਸਰ ਜਾਂ ਪੇਟ 'ਚ ਫੋੜਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਹਿੰਗ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
- ਗਰਮ ਸਰੀਰ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ 'ਤੇ ਹਿੰਗ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਬੁਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।
- ਪਿੱਠ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਫਿਰ ਕਿਸੇ ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਮਾਹਿਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈ ਕੇ ਇਸ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਸੇਵਨ ਕਿਵੇਂ ਕਰਨਾ ਹੈ?
- ਆਯੁਰਵੇਦ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਸਥਮਾ ਅਤੇ ਸਾਹ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਗਰਮ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਸੁੱਕਾ ਅਦਰਕ ਦਾ ਪਾਊਡਰ ਅਤੇ ਹਿੰਗ ਮਿਲਾ ਕੇ ਛਾਤੀ 'ਤੇ ਲਗਾਉਣ ਨਾਲ ਆਰਾਮ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਅਸਥਮਾ ਜਾਂ ਸੁੱਕੀ ਖੰਘ ਲਈ ਹਿੰਗ ਨੂੰ ਸ਼ਹਿਦ ਅਤੇ ਸੁੱਕੇ ਅਦਰਕ ਦੇ ਪਾਊਡਰ ਦੇ ਨਾਲ ਖਾਧਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
- ਲੱਸੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚੁਟਕੀ ਹਿੰਗ ਅਤੇ ਲੂਣ ਮਿਲਾ ਕੇ ਪੀਣ ਨਾਲ ਪੇਟ ਦਰਦ, ਪੀਰੀਅਡਸ ਦਰਦ, ਬਦਹਜ਼ਮੀ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
- ਇਸ ਨੂੰ ਤਿਲ ਦੇ ਤੇਲ ਜਾਂ ਕੋਸੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਸਿਰ 'ਤੇ ਲਗਾਉਣ ਨਾਲ ਸਿਰ ਦਰਦ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਡਾ: ਬਾਫਨਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮਾਨਸੂਨ ਦੌਰਾਨ ਹਿੰਗ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਆਮ ਜ਼ੁਕਾਮ, ਖੰਘ ਅਤੇ ਸਾਹ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਥੋੜੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਹਿੰਗ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਖਬਰ ਇਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਤੋਂ ਲਈ ਗਈ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-
