ਸਾਡਾ ਸਰੀਰ ਇੱਕ ਮਸ਼ੀਨ ਵਾਂਗ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਸਾਰੇ ਅੰਗ ਅਤੇ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੇ ਇਕੱਠੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਨਾਲ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਸੁਚਾਰੂ ਢੰਗ ਨਾਲ ਚੱਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਇਸ ਮਸ਼ੀਨ ਦੇ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਦੂਜੇ ਭਾਗਾਂ ਦਾ ਕੰਮਕਾਜ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਸਾਡੇ ਲਈ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇਕਰ ਸਾਡਾ ਦਿਮਾਗ ਕਿਸੇ ਬਿਮਾਰੀ ਜਾਂ ਸਦਮੇ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਕਈ ਅੰਗਾਂ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ 'ਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਗੁਆਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਟੱਟੀ ਅਤੇ ਪਿਸ਼ਾਬ ਨੂੰ ਛੱਡਣਾ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਜੋ ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਸੱਟ ਜਾਂ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਪਿਸ਼ਾਬ ਕਰਨ ਦੀ ਸਰੀਰਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਕੀ ਹੈ?
ਡਾ: ਕਾਮਤ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪਿਸ਼ਾਬ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੋ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਮੂਤਰ ਨੂੰ ਬਲੈਡਰ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਪਿਸ਼ਾਬ ਨੂੰ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਡੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਦੋ ਕੇਂਦਰ ਹਨ। ਪਹਿਲਾ ਕੇਂਦਰ ਬਲੈਡਰ ਨੂੰ ਪਿਸ਼ਾਬ ਦੀ ਆਮ ਸੰਵੇਦਨਾ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਇਹ ਭਰ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਬਲੈਡਰ ਦੇ ਭਰ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਲਈ ਸੰਕੇਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਦਿਮਾਗ ਅਤੇ ਪਿਸ਼ਾਬ ਬਲੈਡਰ ਸਮੇਤ ਸਾਰੇ ਅੰਗ ਤਾਲਮੇਲ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ।-ਡਾ:ਕਾਮਤ
ਕੀ ਬ੍ਰੇਨ ਸਟ੍ਰੋਕ ਪਿਸ਼ਾਬ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ?
ਡਾ: ਕਾਮਤ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਦਿਮਾਗ ਦੀਆਂ ਹਦਾਇਤਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਚੱਲਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਦਮੇ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਕਈ ਅੰਗ ਜੋ ਕਿ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅੰਗਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਦੇਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਘੱਟ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪਿਸ਼ਾਬ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਦਿਮਾਗ ਦਾ ਉਹ ਹਿੱਸਾ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ ਯਾਨੀ ਬਲੈਡਰ ਦੇ ਭਰਨ ਅਤੇ ਪਿਸ਼ਾਬ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ 'ਚ ਦਿਮਾਗ ਬਲੈਡਰ 'ਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਗੁਆ ਬੈਠਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਪਿਸ਼ਾਬ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਭਾਵਨਾ ਇੰਨੀ ਤੀਬਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਿਸ਼ਾਬ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਬਲੈਡਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਨਿਪਟਾਰਾ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ?
ਵਾਰ-ਵਾਰ ਪਿਸ਼ਾਬ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਛਾ, ਪਿਸ਼ਾਬ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਮੁਸ਼ਕਲ ਅਤੇ ਬਲੈਡਰ ਦੀ ਸਰਗਰਮ ਸਮੱਸਿਆ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਆਮ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਡਾ: ਕਾਮਤ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬਲੈਡਰ ਦਾ ਸੀਟੀ ਸਕੈਨ, ਐਮਆਰਆਈ ਸਕੈਨ ਅਤੇ ਅਲਟਰਾਸਾਊਂਡ ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਡਾਕਟਰ ਲੋੜੀਂਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਨੀਂਦ ਦੀਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਬਲੈਡਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਵਿਚ ਰੱਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੌਚ 'ਚ ਵੀ ਦਿੱਕਤ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।
ਦਿਮਾਗੀ ਸੱਟ ਕਾਰਨ ਟੱਟੀ ਅਤੇ ਪਿਸ਼ਾਬ ਹੋ ਸਕਦੇ ਨੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ
ਦਿਮਾਗੀ ਸੱਟ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਜਿੱਥੇ ਸਾਡੀ ਟੱਟੀ ਅਤੇ ਪਿਸ਼ਾਬ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਉੱਥੇ ਇਸਦਾ ਸਰੀਰਕ ਸਬੰਧਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਡਾ: ਕਾਮਤ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਮਰਦਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰਕ ਸਬੰਧ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਦੀ ਕਮੀ, ਜਿਨਸੀ ਸੰਬੰਧਾਂ ਦੌਰਾਨ ਮੁਸ਼ਕਲ, ਬਾਂਝਪਨ ਅਤੇ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਨਪੁੰਸਕਤਾ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਸਬਰ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ
ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਸੱਟ ਕੋਈ ਆਮ ਸਥਿਤੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਠੀਕ ਹੋਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਕਿੰਨੀ ਗੰਭੀਰ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਦਿਮਾਗੀ ਸੱਟ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ 'ਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਹੋਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਮਰੀਜ਼ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਥਿਤੀ 'ਤੇ ਕਾਫੀ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ ਜੇ ਮਰੀਜ਼ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ ਬੈਠਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਪਿਸ਼ਾਬ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਜੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਿਸ਼ਾਬ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਉਸ ਲਈ ਕਿੰਨੀ ਸ਼ਰਮਨਾਕ ਗੱਲ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰ ਉਸ ਨਾਲ ਧੀਰਜ ਅਤੇ ਸੰਜਮ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਮਨੋਬਲ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-
