ਤਿਉਹਾਰ ਹੋਵੇ, ਵਿਆਹ ਵਰਗੀਆਂ ਰਸਮਾਂ ਜਾਂ ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਔਸ਼ਧੀ ਉਪਚਾਰ, ਤਿਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹਰ ਥਾਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਦੋਂ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਜਾਂ ਲੋਹੜੀ ਵਰਗੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਤਿਲਾਂ ਅਤੇ ਤਿਲਾਂ ਤੋਂ ਬਣੀਆਂ ਮਿਠਾਈਆਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸੰਪੂਰਨ ਨਹੀਂ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ। ਤਿਲਾਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਨਾ ਸਿਰਫ ਸਾਡੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਸਗੋਂ ਸੁੰਦਰਤਾ ਲਈ ਵੀ ਬਹੁਤ ਹੀ ਵਧੀਆ ਅਤੇ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਣਜੀ ਗੋਆ ਦੀ ਪੋਸ਼ਣ ਵਿਗਿਆਨੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦਿਨੀਜ਼ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਗਰਮ ਸੁਭਾਅ ਵਾਲੇ ਤਿਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਨਿੱਘ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਈ.ਟੀ.ਵੀ.ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਤਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਿਹਤ ਲਾਭਾਂ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰਪੂਰਵਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ।
ਤਿਲ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਵਿੱਚ ਪੋਸ਼ਣ
ਰੋਹਿਣੀ ਦਿਨੀਜ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਤਿਲ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦਾ ਬੀਜ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਤੇਲ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸੇਸਮਮ ਇੰਡੀਕਮ ਦੇ ਰੁੱਖ 'ਤੇ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀਆਂ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੋ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ, ਕਾਲਾ ਅਤੇ ਚਿੱਟਾ, ਜੋ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਤਿਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਜਿੰਨਾ ਮਠਿਆਈਆਂ ਦਾ ਸਵਾਦ ਵਧਦਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਹੀ ਇਹ ਸਿਹਤ ਲਈ ਲਾਭ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਣ ਵੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਤਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁਫਾ (ਓਲੀਕ ਐਸਿਡ) ਭਰਪੂਰ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਸ 'ਚ ਪ੍ਰੋਟੀਨ, ਬੀ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿਟਾਮਿਨ, ਵਿਟਾਮਿਨ ਈ, ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ, ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ, ਆਇਰਨ, ਮੈਂਗਨੀਜ਼, ਜ਼ਿੰਕ, ਸੇਲੇਨੀਅਮ ਅਤੇ ਕਾਪਰ ਵੀ ਭਰਪੂਰ ਮਾਤਰਾ 'ਚ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਤਿਲਾਂ 'ਚ ਪਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤਾਂ ਦੇ ਫਾਇਦੇ
ਆਯੁਰਵੇਦ ਵਿੱਚ ਤਿਲ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ
⦁ ਓਲੀਕ ਐਸਿਡ ਉੱਚ ਕੋਲੇਸਟ੍ਰੋਲ ਅਤੇ ਟ੍ਰਾਈਗਲਿਸਰਾਈਡਸ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
⦁ ਤਿਲ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਰੋਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਜੋ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਕਿਫ਼ਾਇਤੀ ਹੈ ਸਗੋਂ ਬੱਚਿਆਂ, ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਵੀ ਬਹੁਤ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ।
⦁ ਤਿਲ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ ਦੇ ਖਾਸ ਸਰੋਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹਨ, ਜੋ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਾਡੀਆਂ ਹੱਡੀਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਬਲਕਿ ਓਸਟੀਓਪੋਰੋਸਿਸ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ।
⦁ ਤਿਲਾਂ 'ਚ ਪਾਇਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਜ਼ਿੰਕ ਨਾ ਸਿਰਫ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ 'ਚ ਲਾਲ ਰਕਤਾਣੂਆਂ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ 'ਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਸਰੀਰ 'ਚ ਖੂਨ ਸੰਚਾਰ ਅਤੇ ਮੈਟਾਬੋਲਿਜ਼ਮ ਨੂੰ ਵੀ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਤਾਂਬੇ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਐਂਟੀ-ਇੰਫਲੇਮੇਟਰੀ ਤੱਤ ਗਠੀਆ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਜੋੜਾਂ ਦੀ ਸੋਜ ਨੂੰ ਵੀ ਘੱਟ ਕਰਦਾ ਹੈ।
⦁ ਤਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਵਿਟਾਮਿਨ ਈ ਅਤੇ ਸੇਲੇਨਿਅਮ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਐਂਟੀਆਕਸੀਡੈਂਟਸ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਡੀਟੌਕਸਫਾਈ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਤਿਲਾਂ 'ਚ ਲੇਡ ਮੋਲ ਅਤੇ ਸੀਸਾਮਿਨ ਵਰਗੇ ਐਂਟੀ-ਆਕਸੀਡੈਂਟ ਤੱਤ ਵੀ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ 'ਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ।
⦁ ਤਿਲ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਫਾਈਟੋਏਸਟ੍ਰੋਜਨ, ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਐਸਟ੍ਰੋਜਨ ਨਾਮਕ ਹਾਰਮੋਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਐਸਟ੍ਰੋਜਨ ਦੀ ਕਮੀ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਮੀਨੋਪੌਜ਼ ਦੌਰਾਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਤਿਲਾਂ ਦਾ ਤੇਲ
ਭਾਰਤੀ ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਤਿਲ ਦੇ ਬੀਜ
ਰੋਹਿਣੀ ਦਿਨੀਜ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਆਯੁਰਵੇਦ ਵਿੱਚ ਤਿਲ ਦਾ ਤੇਲ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤਿਲ ਦੇ ਤੇਲ ਦੇ ਚਿਕਿਤਸਕ ਗੁਣਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਤਿਲ ਦੇ ਤੇਲ ਵਾਲੇ ਕਾਸਮੈਟਿਕਸ ਨਾ ਸਿਰਫ ਸਾਡੀ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਨਮੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਬਲਕਿ ਚਮੜੀ ਵਿਚ ਨਵੇਂ ਸੈੱਲ ਵੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਤਿਲ ਦੇ ਤੇਲ ਵਿੱਚ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਐਂਟੀ-ਏਜਿੰਗ ਗੁਣ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਆਮ ਸਰੀਰ ਦੀ ਮਾਲਿਸ਼ ਲਈ ਵੀ ਤਿਲ ਦਾ ਤੇਲ ਆਦਰਸ਼ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸਿਰਫ ਸੁੰਦਰਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਤਿਲ ਦਾ ਤੇਲ ਭੋਜਨ ਦਾ ਸੁਆਦ ਵੀ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ, ਤਿਲ ਦਾ ਤੇਲ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖਾਣਾ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤਿਲ ਦਾ ਤੇਲ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਤੇਲ ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਰੋਟੀ, ਚਟਨੀ, ਪਕੌੜੇ, ਮਠਿਆਈਆਂ, ਸਲਾਦ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦਾ ਸਵਾਦ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਤਿਲ ਅਤੇ ਤਿਲ ਦਾ ਤੇਲ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਖਾਣਾ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਤਿਲਾਂ ਸਬੰਧੀ ਵਧੇਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲੈਣ ਲਈ ਰੋਹਿਨੀ ਦਿਨੀਜ਼ ਨਾਲ rohinidiniz@gmail.com 'ਤੇ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
