ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਇਨ੍ਹੀਂ ਦਿਨੀਂ ਕਬਜ਼ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਆਮ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਕਬਜ਼ ਬੇਆਰਾਮ ਅਤੇ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਮ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਟੱਟੀ ਆ ਰਹੀ ਹੈ, ਟੱਟੀ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਲੰਬਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਾਂ ਸਖ਼ਤ ਟੱਟੀ ਆ ਰਹੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਬਜ਼ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਲਗਭਗ ਹਰ ਕੋਈ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਕਬਜ਼ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲੋਂ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੰਭਾਵਨਾ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕਬਜ਼ ਗੰਭੀਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਇਲਾਜ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ 'ਚ ਬਦਲਾਅ ਕਾਰਨ ਲੋਕ ਕਬਜ਼ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕਬਜ਼ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਟੱਟੀ ਕਰਨ 'ਚ ਦਿੱਕਤ ਹੁੰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ 'ਚ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ, ਗਠੀਆ ਵਰਗੀਆਂ ਹੋਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵੀ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਲਈ ਆਯੁਰਵੇਦ ਦੇ ਡਾਕਟਰ ਐਮ ਰਾਜਲਕਸ਼ਮੀ ਨੇ ਆਸਾਨ ਘਰੇਲੂ ਉਪਚਾਰ ਅਪਣਾਉਣ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਡਾਇਬੀਟੀਜ਼ ਅਤੇ ਕਬਜ਼ ਵਿਚਕਾਰ ਕੀ ਸਬੰਧ ਹੈ?: ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਸਿੱਧੇ ਜਾਂ ਅਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਡਾਇਬੀਟੀਜ਼ ਲਗਾਤਾਰ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਲੈਵਲ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਨਸਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਕਬਜ਼ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕਬਜ਼ ਦੇ ਲੱਛਣ ਬੇਆਰਾਮ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਕਬਜ਼ ਦੇ ਲੱਛਣ: ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਤੋਂ ਘੱਟ ਵਾਰ ਟੱਟੀ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਬਜ਼ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਸ਼ੌਚ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਜਦਕਿ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਕੁਝ ਵਾਰ ਹੀ ਸ਼ੌਚ ਜਾਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਕਬਜ਼ ਦੇ ਲੱਛਣ:
- ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਤੋਂ ਘੱਟ ਟੱਟੀ ਆਉਣਾ
- ਟੱਟੀ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ
- ਸਖ਼ਤ ਟੱਟੀ
- ਬਲੌਕ ਹੋਣ ਜਾਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖਾਲੀ ਨਾ ਹੋਣ ਦੀ ਭਾਵਨਾ।
ਕਬਜ਼ ਦਾ ਕਾਰਨ ਕੀ ਹੈ?: ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਆਮ ਡਾਕਟਰੀ ਸਥਿਤੀਆਂ, ਜੋ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਦਵਾਈਆਂ ਵੀ ਕਬਜ਼ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਕੁਝ ਕਾਰਨ ਹੇਠਾਂ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-
ਡਾਕਟਰੀ ਸਥਿਤੀਆਂ:
- ਸਟ੍ਰੋਕ, ਪਾਰਕਿੰਸਨ'ਸ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਜਾਂ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ ਦੀ ਸੱਟ ਕਬਜ਼ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।
- ਫਾਈਬਰ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਭੋਜਨ ਨਾ ਖਾਣਾ।
- ਲੋੜੀਂਦਾ ਪਾਣੀ ਨਾ ਪੀਣਾ।
- ਲੋੜੀਂਦੀ ਕਸਰਤ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੀ।
- ਤੁਹਾਡੀ ਨਿਯਮਤ ਰੁਟੀਨ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨਾ, ਖਾਣਾ ਖਾਣਾ ਜਾਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਸੌਣਾ ਕਬਜ਼ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।
- ਡਾਇਬੀਟੀਜ਼ ਵੀ ਕਬਜ਼ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।
- ਬੈਠੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ
- ਭੋਜਨ ਦੀ ਅਨਿਯਮਿਤ ਖਪਤ
- ਕੌਫੀ ਅਤੇ ਚਾਹ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੀਣਾ
- ਸ਼ਰਾਬ ਦਾ ਸੇਵਨ ਅਤੇ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ
- ਚਿੰਤਾ ਅਤੇ ਤਣਾਅ
ਕਬਜ਼ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ: ਡਾਕਟਰ ਰਾਜਲਕਸ਼ਮੀ ਨੇ ਕਬਜ਼ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਲਈ ਕੁਝ ਘਰੇਲੂ ਨੁਸਖੇ ਦੱਸੇ ਹਨ, ਜੋ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-
- 100 ਮਿਲੀਲੀਟਰ ਕੋਸੇ ਦੁੱਧ 'ਚ 2 ਚੱਮਚ ਘਿਓ ਮਿਲਾ ਕੇ ਸੌਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੀਓ।
- ਕਬਜ਼ ਠੀਕ ਹੋਣ ਤੱਕ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਖਾਲੀ ਪੇਟ 2 ਚਮਚ ਕੈਸਟਰ ਆਇਲ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰੋ।
- ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ 100 ਮਿਲੀਲੀਟਰ ਕੋਸੇ ਪਾਣੀ ਵਿਚ 1/2 ਚਮਚ ਫੈਨਿਲ ਮਿਲਾਓ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਤੋਂ 1 ਘੰਟਾ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰੋ।
- ਕੋਸੇ ਪਾਣੀ 'ਚ 1-2 ਚਮਚ ਇਸਬਗੋਲ ਪਾਊਡਰ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਸੌਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੇਵਨ ਕਰੋ।
- 100 ਮਿਲੀਲੀਟਰ ਕੋਸੇ ਪਾਣੀ 'ਚ 1 ਚਮਚ ਤ੍ਰਿਫਲਾ ਪਾਊਡਰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਸੌਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੀਓ।
- 2-4 ਅੰਜੀਰਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਗਲਾਸ ਪਾਣੀ 'ਚ 4 ਘੰਟੇ ਭਿਓ ਕੇ ਖਾਓ।
- 20 ਸੌਗੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਗਿਲਾਸ ਪਾਣੀ 'ਚ 12 ਘੰਟੇ ਭਿਓ ਕੇ ਸੇਵਨ ਕਰੋ। ਧਿਆਨ ਰਹੇ ਕਿ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਇਸਦਾ ਸੇਵਨ ਨਾ ਕਰਨ।
ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਕਰੋ:
- ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸਵੇਰੇ 30-45 ਮਿੰਟ ਸੈਰ ਕਰੋ।
- ਉੱਠਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖਾਲੀ ਪੇਟ 2 ਗਲਾਸ ਕੋਸਾ ਪਾਣੀ ਪੀਓ।
- ਆਪਣੀ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਮੌਸਮੀ ਅਤੇ ਫਾਈਬਰ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹਰੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਫਲਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ।
- ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ 8-10 ਗਲਾਸ ਪਾਣੀ ਪੀਓ।
- ਖਾਣਾ ਖਾਂਦੇ ਸਮੇਂ ਪਾਣੀ ਨਾ ਪੀਓ। ਲੋੜ ਪੈਣ 'ਤੇ ਚੁਸਕੀ ਲਓ।
- ਭੋਜਨ ਤੋਂ 30 ਮਿੰਟ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਗਲਾਸ ਕੋਸਾ ਪਾਣੀ ਪੀਓ।
- ਭੋਜਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 100 ਕਦਮ ਤੁਰੋ।
- ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 5-10 ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਵਜਰਾਸਨ ਕਰੋ।
- ਤਲੇ ਹੋਏ ਭੋਜਨ, ਮਿਠਾਈਆਂ ਅਤੇ ਸੋਡਾ ਡਰਿੰਕਸ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ।
- ਧਿਆਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਣਾਯਾਮ ਕਰਕੇ ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਚਿੰਤਾ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰੋ।
ਕਬਜ਼ ਦਾ ਇਲਾਜ: ਕਬਜ਼ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦਾ ਘਰ ਵਿੱਚ ਇਲਾਜ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਬਜ਼ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਹੇਠਾਂ ਲਿਖੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨੂੰ ਅਜ਼ਮਾਓ:-
ਸਿਹਤਮੰਦ ਭੋਜਨ ਖਾਓ: ਆਪਣੀ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਤਾਜ਼ੇ ਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਪੱਕੇ ਜਾਂ ਕੱਚੇ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਾਬਤ ਅਨਾਜ ਅਤੇ ਬਰੈੱਡ ਵਰਗੇ ਫਾਈਬਰ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ। ਸੇਬ, ਬਲੂਬੇਰੀ, ਬੇਰੀਆਂ, ਕੇਲੇ, ਹਰੀਆਂ ਪੱਤੇਦਾਰ ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਬਰੋਕਲੀ, ਫੁੱਲ ਗੋਭੀ, ਬੀਨਜ਼, ਪੇਠਾ, ਕਣਕ, ਜੌ, ਭੂਰੇ ਚੌਲ, ਮੇਵੇ ਅਤੇ ਬੀਜ ਖਾਓ।
ਪਾਣੀ ਪੀਓ: ਲੋੜੀਂਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ ਪੀਣਾ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਓ। ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਕਬਜ਼ ਹੋਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਲੋੜੀਂਦਾ ਪਾਣੀ, ਜੂਸ ਅਤੇ ਹੋਰ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ ਪੀਣ ਨਾਲ ਤੁਹਾਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਟੱਟੀ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲੇਗੀ।
ਕਸਰਤ: ਹਰ ਰੋਜ਼ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਕਸਰਤ ਕਰਨ ਨਾਲ ਪਾਚਨ ਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਕੰਮ ਕਰੋ ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹਿਲਾਉਂਦੇ ਅਤੇ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਰੱਖਣ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ ਸੈਰ ਲਈ ਜਾਓ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-
