ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਪਾਈਲੇਟਸ ਕਸਰਤਾਂ ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਕਾਫ਼ੀ ਪ੍ਰਚਲਤ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹਸਤੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਫਿੱਟਨੈੱਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਕੋਈ ਨਵੀਂ ਕਸਰਤ ਤਕਨੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਸਗੋਂ ਇਹ ਸਰੀਰਕ ਤੰਦਰੁਸਤ ਪ੍ਰਣਾਲੀ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਜੋਸੇਫ ਪਾਈਲੇਟਸ ਦੁਆਰਾ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਕਸਰਤ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ, ਸਰੀਰ ਦੀ ਲਚਕਤਾ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸੰਤੁਲਨ ਸੁਧਾਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਕਮਰ, ਕੁੱਲ੍ਹੇ ਅਤੇ ਪੇਟ ਨੂੰ ਵੀ ਆਕਾਰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਪਾਈਲੇਟਸ ਕਸਰਤਾਂ ਸਰੀਰ ਦੀਆਂ ਮੁੱਖ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਸਰੀਰ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਸੰਤੁਲਨ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਪਾਈਲੇਟਸ ਕਸਰਤ ਕੀ ਹੈ?: ਦੱਖਣੀ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਹੈੱਡ ਟੂ ਟੋ ਫਿੱਟਨੈੱਸ ਸੈਂਟਰ ਦੀ ਫਿੱਟਨੈੱਸ ਟ੍ਰੇਨਰ ਜ਼ਰੀਨ ਪਰੇਰਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਈਲੇਟਸ ਕਸਰਤ ਘੱਟ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਾਲੀ ਕਸਰਤ ਹੈ। ਇਹ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਕੋਈ ਤਣਾਅ ਨਹੀਂ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਕਸਰਤ ਸ਼ੈਲੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਜਿਮ ਵਿੱਚ ਸਗੋਂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਰੀਰ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ ਸਗੋਂ ਮਾਨਸਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਵੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਿਸਮ ਦੇ ਮੈਟ ਜਾਂ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸੇ ਉਪਕਰਣ ਦੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਪਾਈਲੇਟਸ ਦੇ ਲਾਭ:
- ਸਾਹ ਨਿਯੰਤਰਣ
- ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਤਾਕਤ
- ਸਰੀਰ ਦੀ ਲਚਕਤਾ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਇਕਾਗਰਤਾ
ਇਸ ਦੇ ਨਿਯਮਤ ਅਭਿਆਸ ਦੇ ਫਾਇਦੇ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-
ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤੀ: ਪਾਈਲੇਟਸ ਕਸਰਤਾਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪੇਟ, ਪਿੱਠ ਅਤੇ ਕਮਰ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਲਚਕਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ: ਪਾਈਲੇਟਸ ਦਾ ਨਿਯਮਤ ਅਭਿਆਸ ਸਰੀਰ ਦੀ ਲਚਕਤਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਜੋੜਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਮਾਨਸਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ: ਪਾਈਲੇਟਸ ਸਾਹ ਲੈਣ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਸਰੀਰ ਦੇ ਮੁਦਰਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ: ਪਾਈਲੇਟਸ ਸਰੀਰ ਦੇ ਮੁਦਰਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪਿੱਠ ਅਤੇ ਗਰਦਨ ਦੇ ਦਰਦ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਘਰ ਵਿੱਚ ਪਾਈਲੇਟਸ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ?: ਜ਼ਰੀਨ ਪਰੇਰਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਈਲੇਟਸ ਘਰ 'ਚ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਸਿੱਖਿਅਤ ਟ੍ਰੇਨਰ ਤੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਿੱਖਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸੱਟ, ਕਿਸੇ ਥਾਂ 'ਤੇ ਦਰਦ ਜਾਂ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ, ਜੋ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਕਸਰਤ ਦੇ ਅਭਿਆਸ ਨਾਲ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰ ਅਤੇ ਟ੍ਰੇਨਰ ਤੋਂ ਪੁੱਛ ਕੇ ਹੀ ਇਸ ਕਸਰਤ ਨੂੰ ਅਜ਼ਮਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਘਰ ਵਿੱਚ ਪਾਈਲੇਟਸ ਕਰਨ ਲਈ ਕੁਝ ਤਿਆਰੀ ਕਰਨੀ ਅਤੇ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-
- ਜਗ੍ਹਾ ਤਿਆਰ ਕਰੋ: ਘਰ ਵਿੱਚ ਪਾਈਲੇਟਸ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਸਾਫ਼ ਅਤੇ ਸਮਤਲ ਜਗ੍ਹਾ ਚੁਣੋ।
- ਯੋਗਾ ਮੈਟ ਦੀ ਵਰਤੋ: ਯੋਗਾ ਮੈਟ ਜਾਂ ਕਾਰਪੇਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ, ਤਾਂ ਕਿ ਕਸਰਤ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਫਿਸਲਣ ਦਾ ਡਰ ਨਾ ਰਹੇ।
- ਸਹੀ ਕੱਪੜੇ ਪਾਓ: ਪਾਈਲੇਟਸ ਲਈ ਆਰਾਮਦਾਇਕ ਅਤੇ ਲਚਕੀਲੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਓ, ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਘੁੰਮਣ-ਫਿਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
- ਵਾਰਮ-ਅੱਪ: ਪਾਈਲੇਟਸ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਲਈ ਵਾਰਮ-ਅੱਪ ਕਰੋ। ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਹਲਕੀ ਖਿੱਚਣ ਅਤੇ ਸਾਹ ਲੈਣ ਦੀਆਂ ਕਸਰਤਾਂ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕਰੋ।
ਬੁਨਿਆਦੀ ਪਾਇਲਟ ਅਭਿਆਸ: ਘਰ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪਾਈਲੇਟਸ ਕਸਰਤਾਂ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ:-
ਰੋਲ ਅੱਪ ਕਰੋ: ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਸਿੱਧੇ ਲੇਟ ਜਾਓ। ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਿਰ ਦੇ ਉੱਪਰ ਚੁੱਕੋ ਅਤੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਓ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਬੈਠਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ। ਇਸ ਕਸਰਤ ਨਾਲ ਪੇਟ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਸਿੰਗਲ ਲੱਤ ਦਾ ਚੱਕਰ: ਆਪਣੀ ਪਿੱਠ 'ਤੇ ਲੇਟ ਜਾਓ ਅਤੇ ਇੱਕ ਲੱਤ ਚੁੱਕੋ। ਹੁਣ ਉਸ ਪੈਰ ਨਾਲ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਗੋਲ ਚੱਕਰ ਬਣਾਓ। ਇਸ ਨੂੰ ਦੋਹਾਂ ਲੱਤਾਂ ਨਾਲ ਕਰੋ। ਇਹ ਕਸਰਤ ਲੱਤਾਂ ਅਤੇ ਕੁੱਲ੍ਹੇ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਟੋਨ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਬ੍ਰਿਜ: ਆਪਣੀ ਪਿੱਠ 'ਤੇ ਲੇਟ ਜਾਓ, ਆਪਣੇ ਗੋਡਿਆਂ ਨੂੰ ਮੋੜੋ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪੈਰ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਰੱਖੋ। ਹੁਣ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਕਮਰ ਨੂੰ ਚੁੱਕੋ ਅਤੇ ਕੁਝ ਸਕਿੰਟਾਂ ਲਈ ਫੜੋ। ਇਹ ਕਸਰਤ ਪਿੱਠ ਅਤੇ ਕਮਰ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਸਾਹ ਲੈਣ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਦਿਓ: ਪਾਈਲੇਟਸ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਆਪਣੇ ਸਾਹ 'ਤੇ ਕਾਬੂ ਰੱਖੋ। ਨੱਕ ਰਾਹੀਂ ਡੂੰਘਾ ਸਾਹ ਲਓ ਅਤੇ ਮੂੰਹ ਰਾਹੀਂ ਸਾਹ ਬਾਹਰ ਕੱਢੋ। ਇਹ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਆਕਸੀਜਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਸਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ।
