ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਅੱਜ 8 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਗਜ਼ਲ ਗਾਇਕ ਜਗਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ ਦਿਨ ਹੈ। ਜਗਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੇ ਲੰਮੇ ਕਰੀਅਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹਿੱਟ ਗੀਤ ਦਿੱਤੇ ਹਨ, ਜੋ ਅੱਜ ਸਦਾਬਹਾਰ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਹੁਣ ਅੱਜ ਇਸ ਦਿੱਗਜ ਗਜ਼ਲ ਗਾਇਕ ਦੇ ਜਨਮਦਿਨ ਉਤੇ ਆਓ ਉਹਨਾਂ ਬਾਰੇ ਕੁੱਝ ਅਣਸੁਣੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਉਤੇ ਸਰਸਰੀ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ, ਜੋ ਯਕੀਨਨ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਨਵੀਆਂ ਹੋਣਗੀਆਂ।
ਵਿਰਸੇ ਵਿੱਚੋਂ ਮਿਲਿਆ ਸੀ ਸੰਗੀਤ: ਗਾਇਕ ਜਗਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਸੰਗੀਤ ਵਿਰਸੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਤੋਂ ਮਿਲਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਸ੍ਰੀਗੰਗਾਨਗਰ ਤੋਂ ਹੋਈ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਦਾ ਜਨਮ (8 ਫਰਵਰੀ 1941) ਹੋਇਆ ਸੀ। ਗਾਇਕ ਨੇ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਿੱਖਿਆ ਸ੍ਰੀ ਗੰਗਾਨਗਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਪੰਡਿਤ ਛਗਨ ਲਾਲ ਸ਼ਰਮਾ ਤੋਂ ਲਈ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਸੈਣੀਆਂ ਘਰਾਣੇ ਦੇ ਉਸਤਾਦ ਜਮਾਲ ਖਾਨ ਸਾਹਬ ਤੋਂ ਖਿਆਲ, ਠੁਮਰੀ ਦੀਆਂ ਬਾਰੀਕੀਆਂ ਸਿੱਖੀਆਂ। ਗਾਇਕ ਦੇ ਪਿਤਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਅਫਸਰ ਬਣੇ ਪਰ ਜਗਜੀਤ ਨੂੰ ਨਾ ਤਾਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਿਸੇ ਸਰਕਾਰੀ ਅਹੁਦੇ ਵਿੱਚ।
ਉਲੇਖਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪੀਜੀ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਉੱਥੋਂ ਦੇ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਗਾਇਕ ਦੇਖਿਆ, ਜੋ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਚਮਕਦਾ ਸਿਤਾਰਾ ਬਣ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹੀ ਜਗਜੀਤ ਨੂੰ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਜ਼ੋਰ ਪਾਉਣ 'ਤੇ ਜਗਜੀਤ 1965 ਵਿੱਚ ਮੁੰਬਈ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ। ਇੱਥੇ ਨਾ ਤਾਂ ਘਰ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਕਮਾਈ ਦਾ ਸਾਧਨ।
ਕਾਮਯਾਬੀ ਦੇ ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਆਈਆਂ ਕਈ ਔਕੜਾਂ: ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜਗਜੀਤ ਆਪਣੀ ਛਾਪ ਛੱਡਣ ਲਈ ਗੀਤ ਗਾਉਂਦਾ ਸੀ। ਪਰ ਮੁੰਬਈ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਵੱਖਰਾ ਸੀ। ਮੁਹੰਮਦ ਰਫੀ ਸਮੇਤ ਕਈ ਦਿੱਗਜ ਇੱਥੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਪੱਕੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਥਾਪਿਤ ਸਨ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਫਿਲਮ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਪ੍ਰਯੋਗ ਲਗਾਤਾਰ ਚੱਲ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸੰਗੀਤ ਕੰਪਨੀ ਐਚ.ਐਮ.ਵੀ. ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਐਲਬਮ 'ਦਿ ਅਨਫੋਰਗੇਟੇਬਲਜ਼' 1976 ਵਿੱਚ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਸੰਦ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਗਜੀਤ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾ ਦੀਆਂ ਪੌੜੀਆਂ ਚੜ੍ਹਦਾ ਗਿਆ।
ਕਈ ਕਵੀਆਂ ਦੀਆਂ ਗਜ਼ਲਾਂ ਅਤੇ ਗੀਤਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਆਪਣੀ ਆਵਾਜ਼: ਜਗਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਅਤੀਤ ਦੇ ਕਵੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਨਵੇਂ ਦੌਰ ਦੇ ਕਵੀਆਂ ਦੀਆਂ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਅਤੇ ਗੀਤਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਆਪਣੀ ਆਵਾਜ਼ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਗ਼ਾਲਿਬ ਜਾਂ ਮੀਰ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਹੋਣ ਜਾਂ ਫਿਰਾਕ ਗੋਰਖਪੁਰੀ ਦੀ ਸ਼ਾਇਰੀ ਜਾਂ ਫ਼ੈਜ਼ ਅਤੇ ਨਿਦਾ ਫ਼ਾਜ਼ਲੀ ਦੀਆਂ ਲਿਖੀਆਂ ਗਜ਼ਲਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਉਸ ਦੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਸ਼ਬਦ ਆਉਂਦੇ, ਸਭ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਕਾਇਲ ਹੋ ਜਾਂਦੇ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਸੀ ਕਿ ਸਾਲ 2003 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਲਾ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਸਾਲ 2014 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਡਾਕ ਟਿਕਟਾਂ ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ।
ਜਗਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ 1971 'ਚ ਹਿੰਦੀ ਫਿਲਮ 'ਪ੍ਰੇਮ ਗੀਤ' ਤੋਂ 'ਮੇਰਾ ਗੀਤ ਅਮਰ ਕਰ ਦੋ' ਗਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਅੱਜ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਦੀ ਧੜਕਣ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਿੰਦੀ ਫਿਲਮਾਂ ਦੇ ਕਈ ਗੀਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਆਵਾਜ਼ ਦੇ ਕੇ ਅਮਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
ਜਗਜੀਤ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਹੇ ਅਤੇ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਦੇ ਸ਼ਹਿਨਸ਼ਾਹ ਕਹੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਮਹਿੰਦੀ ਹਸਨ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਆਰਥਿਕ ਮਦਦ ਵੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਸ ਨੇ ਗੁਲਾਮ ਅਲੀ ਨਾਲ ਕਈ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਆਵਾਜ਼ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਜਗਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ 10 ਅਕਤੂਬਰ 2011 ਨੂੰ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗੁਲਾਮ ਅਲੀ ਨਾਲ ਸ਼ੋਅ ਕਰਨਾ ਸੀ।
