ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (ਆਰ.ਬੀ.ਆਈ.) ਦੀ ਮੁਦਰਾ ਨੀਤੀ ਕਮੇਟੀ (MPC) ਦੀ ਨੀਤੀਗਤ ਬੈਠਕ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਭੋਜਨ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਅਸਥਿਰਤਾ, ਚੱਲ ਰਹੇ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਫੈਡਰਲ ਰਿਜ਼ਰਵ ਦੁਆਰਾ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ 'ਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਰੋਕ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ ਆਪਣੀਆਂ ਮੌਜੂਦਾ ਨੀਤੀਗਤ ਦਰਾਂ ਨੂੰ ਹੋਲਡ 'ਤੇ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। RBI MPC ਨੇ ਬੁੱਧਵਾਰ, 5 ਜੂਨ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਬੈਠਕ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਫੈਸਲਾ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ, 7 ਜੂਨ ਨੂੰ ਲਿਆ ਜਾਣਾ ਹੈ।
ਮਾਹਿਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ ਅਕਤੂਬਰ ਤੱਕ ਬੈਂਚਮਾਰਕ ਨੀਤੀਗਤ ਦਰਾਂ ਨੂੰ ਮੌਜੂਦਾ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬ੍ਰੋਕਰੇਜ ਫਰਮ ਨਿਰਮਲ ਬੰਗ ਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ RBI ਦੀ MPC 7 ਜੂਨ ਨੂੰ ਨੀਤੀਗਤ ਦਰਾਂ ਨੂੰ ਸਥਿਰ ਰੱਖੇਗੀ।
RBI MPC ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਕਿਉਂ ਕਰਦਾ ਹੈ?
ਮੌਜੂਦਾ ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਨ ਲਈ MPC ਨੂੰ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਚਾਰ ਵਾਰ ਮੀਟਿੰਗ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਮਹਿੰਗਾਈ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਡੇਟਾ ਵਰਗੇ ਮੁੱਖ ਮੈਟ੍ਰਿਕਸ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ, MPC ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕਰਦਾ ਹੈ -
- ਰੇਪੋ ਰੇਟ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣਾ ਹੋਵੇਗਾ।
- ਰੇਪੋ ਰੇਟ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਮਤਲਬ ਉਧਾਰ ਨੂੰ ਮਹਿੰਗਾ ਬਣਾ ਕੇ ਮਹਿੰਗਾਈ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨਾ ਹੈ।
- ਇਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਉਧਾਰ ਸਸਤਾ ਬਣਾ ਕੇ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਰੇਪੋ ਦਰ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣਾ ਹੈ।
- MPC ਦੇ ਫੈਸਲਿਆਂ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ
MPC ਦੁਆਰਾ ਲਏ ਗਏ ਫੈਸਲਿਆਂ ਦਾ ਭਾਰਤੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ 'ਤੇ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ -
- ਮਹਿੰਗਾਈ
- ਰੇਪੋ ਦਰ ਨੂੰ ਵਿਵਸਥਿਤ ਕਰਕੇ, MPC ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਟੀਚੇ ਦੀ ਸੀਮਾ ਦੇ ਅੰਦਰ ਮਹਿੰਗਾਈ ਨੂੰ ਰੱਖਣਾ ਹੈ।
- ਆਰਥਕ ਵਿਕਾਸ
- ਘੱਟ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ ਉਧਾਰ ਲੈਣ ਅਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਆਰਥਿਕ ਗਤੀਵਿਧੀ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
- ਵਿੱਤੀ ਸਥਿਰਤਾ
RBI MPC 2024 ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਕੌਣ ਹਨ?
- MPC ਪੈਨਲ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ RBI ਗਵਰਨਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ RBI ਦੇ ਤਿੰਨ ਬਾਹਰੀ ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
- ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਗਵਰਨਰ
- ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਡਿਪਟੀ ਗਵਰਨਰ, ਮੁਦਰਾ ਨੀਤੀ ਦੇ ਇੰਚਾਰਜ
- ਕੇਂਦਰੀ ਬੋਰਡ ਦੁਆਰਾ ਨਾਮਜ਼ਦ ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦਾ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰੀ
- ਪ੍ਰੋ. ਆਸ਼ਿਮਾ ਗੋਇਲ, ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ, ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਵਿਕਾਸ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾਨ
- ਪ੍ਰੋ. ਜਯੰਤ ਆਰ. ਵਰਮਾ, ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ, ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ, ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ
- ਡਾ: ਸ਼ਸ਼ਾਂਕ ਭਿੜੇ, ਸੀਨੀਅਰ ਸਲਾਹਕਾਰ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਉਂਸਿਲ ਆਫ਼ ਅਪਲਾਈਡ ਇਕਨਾਮਿਕ ਰਿਸਰਚ, ਦਿੱਲੀ
MPC ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ? : MPC ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਮੁਦਰਾ ਨੀਤੀ ਲਈ ਦਿਸ਼ਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਦੌਰਾਨ ਲਏ ਗਏ ਫੈਸਲੇ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਉਧਾਰ ਅਤੇ ਉਧਾਰ ਦਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ, ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ, ਆਰਬੀਆਈ ਕਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਾਰਕਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮਹਿੰਗਾਈ ਪੱਧਰ, ਜੀਡੀਪੀ ਵਿਕਾਸ ਅਨੁਮਾਨ, ਗਲੋਬਲ ਆਰਥਿਕ ਰੁਝਾਨ ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ ਵਿੱਤੀ ਸਥਿਰਤਾ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। MPC ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਦੇ ਮਿੰਟ ਜਨਤਾ ਲਈ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਨੀਤੀਗਤ ਫੈਸਲਿਆਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦੇ ਤਰਕ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
