ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਭਾਰਤ 'ਚ ਸੋਨਾ ਨਾ ਸਿਰਫ ਗਹਿਣਿਆਂ ਦੇ ਰੂਪ 'ਚ ਸਗੋਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਵੀ ਅੱਗੇ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਸੋਨੇ ਦੀ ਖਪਤ ਵੀ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਵਿਆਹ ਦਾ ਸਮਾਗਮ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਤਿਉਹਾਰ, ਗਹਿਣਿਆਂ ਦੇ ਸ਼ੋਅਰੂਮਾਂ 'ਚ ਹਲਚਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਆਹੁਤਾ ਔਰਤ, ਅਣਵਿਆਹੀ ਔਰਤ ਜਾਂ ਮਰਦ ਕਿੰਨਾ ਸੋਨਾ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹਨ?
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਸੈਂਟਰਲ ਬੋਰਡ ਆਫ ਡਾਇਰੈਕਟ ਟੈਕਸ (CBDT) ਨੇ ਇਸ ਸੰਬੰਧੀ ਕੁਝ ਨਿਯਮ ਬਣਾਏ ਹਨ, ਜਿਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੋਨਾ ਰੱਖਣ 'ਤੇ ਟੈਕਸ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਨਿਯਮਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਵਿਆਹੀ ਔਰਤ 500 ਗ੍ਰਾਮ ਤੱਕ ਦੇ ਸੋਨੇ ਦੇ ਗਹਿਣੇ ਰੱਖ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਣਵਿਆਹੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੁੜੀਆਂ ਦਾ ਵਿਆਹ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਉਹ 250 ਗ੍ਰਾਮ ਤੱਕ ਦਾ ਸੋਨਾ ਜਾਂ ਸੋਨੇ ਦੇ ਗਹਿਣੇ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਰੱਖ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ 100 ਗ੍ਰਾਮ ਤੱਕ ਸੋਨਾ ਰੱਖ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਵਿਆਹਿਆ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਅਣਵਿਆਹਿਆ ਹੋਵੇ।
ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਇਸ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੋਨਾ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਵਾਧੂ ਸੋਨੇ 'ਤੇ ਟੈਕਸ ਲੱਗੇਗਾ। ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸੋਨਾ ਵਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਮਿਲਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਟੈਕਸ ਮੁਕਤ ਹੈ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਵੇਚਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਟੈਕਸ ਲੱਗੇਗਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸਦੇ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਸੀਅਤ ਜਾਂ ਹੋਰ ਸਬੂਤ ਦੇਣਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਇਹ ਜੁਰਮਾਨੇ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਸੋਨੇ ਦੀ ਸਟੋਰੇਜ ਸੀਮਾ ਕੀ ਹੈ?
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾ ਸੋਨਾ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹੋ, ਇਸਦੀ ਕੋਈ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੀਮਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਗਹਿਣੇ, ਸਿੱਕੇ ਜਾਂ ਬਾਰ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਟੈਕਸ ਮੁਲਾਂਕਣ ਦੌਰਾਨ ਆਮਦਨੀ ਦਾ ਸਬੂਤ ਦਿੱਤੇ ਬਿਨਾਂ ਤੁਸੀਂ ਕਿੰਨਾ ਸੋਨਾ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹੋ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਨਿਯਮ ਹਨ।
ਘਰ ਵਿੱਚ ਸੋਨਾ ਰੱਖਣ ਬਾਰੇ CBDT ਕੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ?
ਸੀਬੀਡੀਟੀ ਦੇ ਨਿਯਮ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇਕਰ ਸੋਨਾ ਜਾਂ ਗਹਿਣੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਘਰੇਲੂ ਬੱਚਤ ਜਾਂ ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਮਦਨ ਦੇ ਵਿਰਾਸਤੀ ਸਰੋਤਾਂ ਤੋਂ ਖਰੀਦੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਸ ਸੋਨੇ 'ਤੇ ਕੋਈ ਟੈਕਸ ਨਹੀਂ ਲੱਗੇਗਾ। ਨਿਯਮਾਂ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜਿੰਨਾ ਚਿਰ ਸੋਨਾ ਜਾਂ ਗਹਿਣੇ ਆਮਦਨੀ ਦੇ ਜਾਣੇ-ਪਛਾਣੇ ਸਰੋਤਾਂ ਤੋਂ ਖਰੀਦੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਉਸ ਦੀ ਹੋਲਡਿੰਗ 'ਤੇ ਕੋਈ ਸੀਮਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਤੁਹਾਨੂੰ ਸੋਨੇ 'ਤੇ ਟੈਕਸ ਕਦੋਂ ਅਦਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ?
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣਾ ਸੋਨਾ ਖਰੀਦਣ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਵੇਚਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਹ ਆਮਦਨ ਟੈਕਸ ਸਲੈਬ ਦਰਾਂ 'ਤੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਪੂੰਜੀ ਲਾਭ ਟੈਕਸ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਸੋਨਾ ਖਰੀਦ ਦੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਵੇਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਵਿਕਰੀ 'ਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਪੂੰਜੀ ਲਾਭ ਟੈਕਸ ਲੱਗੇਗਾ। 20 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸੂਚਕਾਂਕ ਲਾਭ (ਸੂਚਕਾਂਕ ਲਾਭ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਮਹਿੰਗਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੋਨੇ ਦੀ ਖਰੀਦ ਦਰ ਨੂੰ ਅਨੁਕੂਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ) ਅਤੇ ਪੂੰਜੀ ਲਾਭ 'ਤੇ 4 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸੈੱਸ ਲਗਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ।
