ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਕੰਪਨੀ 20 ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀ 'ਤੇ ਰੱਖਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਕਰਮਚਾਰੀ ਭਵਿੱਖ ਨਿਧੀ ਸੰਗਠਨ (EPFO) 'ਚ ਰਜਿਸਟਰਡ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਕੰਪਨੀ 'ਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਪੀਐੱਫ ਕੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਵੀ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਨੌਕਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਸਨੂੰ EPFO ਤੋਂ ਯੂਨੀਵਰਸਲ ਖਾਤਾ ਨੰਬਰ (UAN) ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਡਾ ਰੁਜ਼ਗਾਰਦਾਤਾ ਇਸ UAN ਨੰਬਰ ਦੇ ਤਹਿਤ ਇੱਕ PF ਖਾਤਾ ਖੋਲ੍ਹਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੀ ਕੰਪਨੀ ਦੋਵੇਂ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ EPFO ਖਾਤੇ ਤੋਂ ਪੈਸੇ ਕਢਵਾਉਣ 'ਤੇ ਕੋਈ ਟੈਕਸ ਨਹੀਂ ਦੇਣਾ ਪੈਂਦਾ। ਪਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਇਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸੱਚ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕੁਝ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਢਵਾਉਣ 'ਤੇ ਟੈਕਸ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਾਲਾਤਾਂ 'ਤੇ ਕੋਈ ਟੈਕਸ ਨਹੀਂ ਲੱਗੇਗਾ
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ EPFO ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਸਾਲ ਤੱਕ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੈਸੇ ਕਢਵਾ ਲੈਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ EPF ਖਾਤਾਧਾਰਕ ਨੂੰ ਕੋਈ ਟੈਕਸ ਨਹੀਂ ਦੇਣਾ ਪੈਂਦਾ। ਹੁਣ ਇਹਨਾਂ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਕਈ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ? ਇਸ ਨਾਲ ਕੋਈ ਫ਼ਰਕ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਟੈਕਸ ਵਸੂਲਿਆ ਜਾਵੇਗਾ
ਪਰ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾ ਪੈਸਾ ਕਢਵਾਉਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਟੈਕਸ ਦੇਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਕੁਝ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਸਾਲ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੈਸੇ ਕਢਵਾਉਣ 'ਤੇ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਛੋਟ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ 'ਚ ਜੇਕਰ ਕਰਮਚਾਰੀ ਖਰਾਬ ਸਿਹਤ, ਕਾਰੋਬਾਰ ਬੰਦ ਹੋਣ ਜਾਂ ਹੋਰ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਨੌਕਰੀ ਛੱਡ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨਾਂ 'ਤੇ ਕੋਈ ਟੈਕਸ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ।
EPFO ਤੋਂ ਕਿਹੜੇ ਟੈਕਸ ਲਾਭ ਉਪਲਬਧ ਹਨ?
ਕਰਮਚਾਰੀ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਯੋਗਦਾਨ ਨੂੰ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਐਕਟ, 1961 ਦੀ ਧਾਰਾ 80C ਦੇ ਤਹਿਤ ਕੱਟਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਦੀ ਉਪਰਲੀ ਸੀਮਾ 1.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਹੈ। ਰੁਜ਼ਗਾਰਦਾਤਾ ਦੇ ਪੱਖ ਤੋਂ, ਕਰਮਚਾਰੀ ਦੀ ਤਨਖਾਹ ਦਾ 12 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਟੈਕਸ ਮੁਕਤ ਹੈ।
EPFO ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਟੈਕਸ ਕਿਵੇਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
ਵਿੱਤ ਐਕਟ 2021 ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਸੋਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, 2.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ EPF ਯੋਗਦਾਨ 'ਤੇ ਮਿਲਣ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਆਜ ਟੈਕਸਯੋਗ ਹੋਵੇਗਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜੇਕਰ ਕਰਮਚਾਰੀ ਸਿਰਫ EPF ਯੋਗਦਾਨ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਲਕ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤਾਂ ਗੈਰ-ਟੈਕਸਯੋਗ ਵਿਆਜ ਦੀ ਰਕਮ ਦੀ ਉਪਰਲੀ ਸੀਮਾ 2.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਨਾਲ ਹੀ, 9.5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਪ੍ਰਤੀ ਸਲਾਨਾ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਆਜ ਵੀ ਟੈਕਸਯੋਗ ਹੋਵੇਗੀ। ਜਦੋਂ ਰੁਜ਼ਗਾਰਦਾਤਾ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਦੀ ਗੱਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ 7.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਕੋਈ ਵੀ ਰਕਮ ਆਮਦਨ ਕਰ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਨਿਯਮ 3B ਦੇ ਅਧੀਨ ਧਾਰਾ 17(2)(IA) ਦੇ ਅਧੀਨ ਟੈਕਸਯੋਗ ਹੋਵੇਗੀ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਕਰਮਚਾਰੀ EPF ਤੋਂ ਇੱਕਮੁਸ਼ਤ ਰਕਮ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਆਮਦਨ ਕਰ ਐਕਟ, 1961 ਦੀ ਧਾਰਾ 10(12) ਦੇ ਤਹਿਤ ਟੈਕਸਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ, ਬਸ਼ਰਤੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਨੇ ਲਗਾਤਾਰ ਪੰਜ ਜਾਂ ਵੱਧ ਸਾਲ ਦੀ ਸੇਵਾ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਹੋਵੇ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਟੈਕਸ ਛੋਟ
- ਸਿਹਤ ਖਰਾਬ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਕਰਮਚਾਰੀ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
- ਮਾਲਕ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਬੰਦ ਕਰਨਾ।
- ਕਰਮਚਾਰੀ ਕਿਤੇ ਹੋਰ ਨੌਕਰੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ EPF ਬੈਲੇਂਸ ਨਵੇਂ ਰੁਜ਼ਗਾਰਦਾਤਾ ਨੂੰ ਟਰਾਂਸਫਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
