ETV Bharat / bharat

ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਅਤੇ ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹੈ ਅੰਤਰ, ਇੱਥੇ ਜਾਣੋ - Exit Polls And Opinion Polls - EXIT POLLS AND OPINION POLLS

Exit Polls And Opinion Polls: ਚੋਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਵੋਟਰਾਂ ਦੇ ਰੁਝਾਨ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਅਤੇ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਅਤੇ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਦੋਵਾਂ ਵਿਚਲੇ ਅੰਤਰ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

Exit Polls And Opinion Polls
Exit Polls And Opinion Polls (Etv Bharat)
author img

By ETV Bharat Punjabi Team

Published : Jun 1, 2024, 12:06 PM IST

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਅਤੇ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਵੋਟਰਾਂ ਦੇ ਝੁਕਾਅ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਅਤੇ ਚੋਣ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕਰਨ ਲਈ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਅਤੇ ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਅਹਿਮ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਅਤੇ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਦੋਵੇਂ ਵੋਟਰਾਂ ਦੀ ਪਸੰਦ ਨੂੰ ਜਾਣਨ ਲਈ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਦੋਵੇਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਆਖਰੀ ਪੜਾਅ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੀਡੀਆ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਪੋਲ ਏਜੰਸੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਕਰਵਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਬਾਰੇ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਸਹੀ ਹੋਵੇਗਾ, ਇਹ ਤਾਂ ਗਿਣਤੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਹੀ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।

ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਂ ਵੋਟਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੀ ਵੋਟ ਪਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਪੁੱਛਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਵਾਰ ਕਿਸ ਪਾਰਟੀ ਜਾਂ ਉਮੀਦਵਾਰ ਨੂੰ ਸਮਰਥਨ ਜਾਂ ਵੋਟ ਦੇਣਗੇ। ਜਦਕਿ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਵੋਟਿੰਗ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਵੋਟ ਪਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੋਲਿੰਗ ਬੂਥ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਦੇ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਅਤੇ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਅਨੁਮਾਨਾਂ ਜਾਂ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੀ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਏ ਗਏ ਹਨ।

ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ: ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਨੂੰ ਪ੍ਰੀ-ਇਲੈਕਸ਼ਨ ਜਾਂ ਪ੍ਰੀ-ਵੋਟਿੰਗ ਪੋਲ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਕੁਝ ਦਿਨ, ਹਫ਼ਤੇ ਜਾਂ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਸਰਵੇਖਣਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਜਾਂ ਕੁਝ ਵੋਟਰਾਂ ਤੋਂ ਸਿਆਸੀ ਵਿਕਲਪਾਂ ਬਾਰੇ ਫੀਡਬੈਕ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਹੈ।

ਸਮੇਂ: ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪਹਿਲਾ ਵੋਟਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਅਤੇ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦੇਣ ਲਈ ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਸਿਆਸੀ ਮਾਹੌਲ ਬਾਰੇ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਨਮੂਨਾ ਚੋਣ: ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਵਿੱਚ ਵੋਟਰਾਂ ਦੀ ਪਸੰਦ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਰਜਿਸਟਰਡ ਵੋਟਰਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਨਮੂਨਾ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਸਵਾਲ: ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਵੋਟਿੰਗ ਯੋਜਨਾਵਾਂ, ਮਨਪਸੰਦ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਨੀਤੀਗਤ ਮੁੱਦਿਆਂ ਬਾਰੇ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਰਵੇਖਣ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਤੋਂ ਆਮ ਜਨਤਾ ਅਤੇ ਚੋਣ ਨਤੀਜਿਆਂ 'ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਸੰਭਾਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਗਲਤੀ ਦੀ ਗੁਜ਼ਾਇਸ਼: ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ ਦੀ ਗੁਜ਼ਾਇਸ਼ ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਟੇ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾ ਸ਼ੱਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਗਲਤੀ ਦੀ ਗੁਜ਼ਾਇਸ਼ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਤਾ ਅਤੇ ਨਮੂਨੇ ਦੇ ਆਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਪੂਰਵ-ਅਨੁਮਾਨ ਦਾ ਮਹੱਤਵ: ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਸੂਚਨਾ ਦਾ ਉਪਯੋਗੀ ਸਰੋਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਚੋਣ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੀ ਸਹੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ। ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਦੇ ਵੋਟਰ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਰਾਏ ਆਖਰੀ ਸਮੇਂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਬਦਲਾਅ ਸਮੇਤ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵੇਰੀਏਬਲਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਲਈ ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਦੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤ ਰਹੀ ਹੈ। ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਦ ਸਟੱਡੀ ਆਫ ਡਿਵੈਲਪਿੰਗ ਸੋਸਾਇਟੀਜ਼ (CSDS) ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਸੀਟ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਅਤੇ ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ ਦਾ ਮਿਸ਼ਰਤ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਅਨੁਸਾਰ, 1998 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਰਾਏ ਪੋਲ ਅਨੁਮਾਨਾਂ ਦੇ ਲਗਭਗ ਕਰੀਬ ਸੀ, ਪਰ 1999 ਦੀਆਂ ਚੋਣ ਦੇ ਅਨੁਮਾਨਾਂ ਨੇ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜਮਹੂਰੀ ਗਠਜੋੜ (ਐਨਡੀਏ) ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ 'ਚ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਸੀ। 2004 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਰਾਏ ਪੋਲਟਰਾਂ ਲਈ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਨ। ਉਸ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਅਤੇ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਦੋਨਾਂ 'ਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਸੰਯੁਕਤ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਗਠਜੋੜ (ਯੂਪੀਏ) ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸਮਝਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਪੰਜ ਸਾਲ ਬਾਅਦ 2009 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਯੂਪੀਏ ਦੀ ਜਿੱਤ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਲਗਾਉਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਵੀ ਅੰਦਾਜ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਘੱਟ ਹੀ ਸਮਝਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਦਕਿ 2004 'ਚ 222 ਸੀਟਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇ 2009 'ਚ ਯੂਪੀਏ ਦੀਆਂ ਕੁੱਲ ਸੀਟਾਂ 262 ਹੋ ਗਈਆਂ ਸੀ।

ਇਸ ਦੌਰਾਨ, 2014 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਐਨਡੀਏ ਨੂੰ 257 ਤੋਂ 340 ਸੀਟਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਜਿੱਤਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਦਕਿ ਚੋਣ ਨਤੀਜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਐਨਡੀਏ ਨੂੰ 336 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਸੀ। 2019 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਨੇ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਐਨਡੀਏ ਲਗਭਗ 285 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੇਗੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਗਠਜੋੜ ਨੇ 353 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ ਸੀ, ਜਦਕਿ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਇਕੱਲੇ 303 ਸੀਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਸੀ।

ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ: ਇਸਦਾ ਅਭਿਆਸ ਪੋਲਿੰਗ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਬਾਹਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵੋਟ ਪਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੋਲਿੰਗ ਬੂਥ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਵੋਟਰਾਂ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵੋਟ ਵਿਕਲਪਾਂ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਅਭਿਆਸ ਦੌਰਾਨ ਵੋਟਰ ਦੁਆਰਾ ਸੱਚ ਦੱਸਣ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਸ ਨੂੰ ਵੋਟ ਪਾਈ ਹੈ। ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਦੇ ਉਲਟ, ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਵੋਟਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਨਿੱਜੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਜਾਂ ਮੀਡੀਆ ਸਮੂਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਸਮਾਂ: ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਆਖਰੀ ਪੜਾਅ ਦੀ ਵੋਟਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਵੋਟਿੰਗ ਪੈਟਰਨ ਦੀ ਝਲਕ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।

ਨਮੂਨਾ ਚੋਣ: ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੋਟਰਾਂ ਤੋਂ ਡਾਟਾ ਇਕੱਠਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਆਪਣੀ ਵੋਟ ਪਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਜਦਕਿ ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਵਿੱਚ ਰਜਿਸਟਰਡ ਵੋਟਰਾਂ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਦੀ ਇੰਟਰਵਿਊ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਵੋਟਰਾਂ ਦੀ ਅਸਲ ਪਸੰਦ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਸਵਾਲ: ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਵਿੱਚ ਵੋਟਰਾਂ ਤੋਂ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਬਾਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਸੰਦ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁਝ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਸੰਦ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਵਾਲ ਵੀ ਪੁੱਛੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਰਵੇਖਣਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਫੌਰੀ ਨਤੀਜਿਆਂ 'ਤੇ ਰੌਸ਼ਨੀ ਪਾਉਣਾ ਹੈ।

ਗਲਤੀ ਦੀ ਗੁਜ਼ਾਇਸ਼: ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਵਿੱਚ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਗਲਤੀ ਦੀ ਗੁਜ਼ਾਇਸ਼ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਪੂਰਵ ਅਨੁਮਾਨ: ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਦਾ ਡਾਟਾ ਵਧੇਰੇ ਸਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ 'ਚ ਅਸਲ ਵੋਟਿੰਗ ਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਜਾਣਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਕਾਨੂੰਨ: ਨਿਰਪੱਖ ਵਿਵਹਾਰ ਦੀ ਗਰੰਟੀ ਲਈ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਲੋਕ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਤਾ ਐਕਟ, 1951 ਦੀ ਧਾਰਾ 126A ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਧਾਰਾ ਮਤਦਾਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਅਤੇ ਅੰਤਿਮ ਮਤਦਾਨ ਪੜਾਅ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਤੋਂ ਤੀਹ ਮਿੰਟ ਬਾਅਦ ਕਿਸੇ ਵੀ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਕਰਵਾਉਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕਰਨ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਗਾਉਦਾ ਹੈ। ਵੋਟਰਾਂ ਦੇ ਵਿਵਹਾਰ 'ਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਇਸ ਕਾਨੂੰਨ ਭਾਰਤੀ ਦੀ ਦੇਖ-ਰੇਖ ਭਾਰਤ ਦੇ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ (ECI) ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਮੁੱਖ ਤੱਥ: ਇੰਡੀਅਨ ਪਬਲਿਕ ਓਪੀਨੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਨੇ 1957 ਵਿੱਚ ਦੂਜੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਕਰਵਾਇਆ ਸੀ।

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਅਤੇ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਵੋਟਰਾਂ ਦੇ ਝੁਕਾਅ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਅਤੇ ਚੋਣ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕਰਨ ਲਈ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਅਤੇ ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਅਹਿਮ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਅਤੇ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਦੋਵੇਂ ਵੋਟਰਾਂ ਦੀ ਪਸੰਦ ਨੂੰ ਜਾਣਨ ਲਈ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਦੋਵੇਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਆਖਰੀ ਪੜਾਅ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੀਡੀਆ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਪੋਲ ਏਜੰਸੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਕਰਵਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਬਾਰੇ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਸਹੀ ਹੋਵੇਗਾ, ਇਹ ਤਾਂ ਗਿਣਤੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਹੀ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।

ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਂ ਵੋਟਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੀ ਵੋਟ ਪਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਪੁੱਛਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਵਾਰ ਕਿਸ ਪਾਰਟੀ ਜਾਂ ਉਮੀਦਵਾਰ ਨੂੰ ਸਮਰਥਨ ਜਾਂ ਵੋਟ ਦੇਣਗੇ। ਜਦਕਿ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਵੋਟਿੰਗ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਵੋਟ ਪਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੋਲਿੰਗ ਬੂਥ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਦੇ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਅਤੇ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਅਨੁਮਾਨਾਂ ਜਾਂ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੀ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਏ ਗਏ ਹਨ।

ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ: ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਨੂੰ ਪ੍ਰੀ-ਇਲੈਕਸ਼ਨ ਜਾਂ ਪ੍ਰੀ-ਵੋਟਿੰਗ ਪੋਲ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਕੁਝ ਦਿਨ, ਹਫ਼ਤੇ ਜਾਂ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਸਰਵੇਖਣਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਜਾਂ ਕੁਝ ਵੋਟਰਾਂ ਤੋਂ ਸਿਆਸੀ ਵਿਕਲਪਾਂ ਬਾਰੇ ਫੀਡਬੈਕ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਹੈ।

ਸਮੇਂ: ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪਹਿਲਾ ਵੋਟਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਅਤੇ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦੇਣ ਲਈ ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਸਿਆਸੀ ਮਾਹੌਲ ਬਾਰੇ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਨਮੂਨਾ ਚੋਣ: ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਵਿੱਚ ਵੋਟਰਾਂ ਦੀ ਪਸੰਦ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਰਜਿਸਟਰਡ ਵੋਟਰਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਨਮੂਨਾ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਸਵਾਲ: ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਵੋਟਿੰਗ ਯੋਜਨਾਵਾਂ, ਮਨਪਸੰਦ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਨੀਤੀਗਤ ਮੁੱਦਿਆਂ ਬਾਰੇ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਰਵੇਖਣ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਤੋਂ ਆਮ ਜਨਤਾ ਅਤੇ ਚੋਣ ਨਤੀਜਿਆਂ 'ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਸੰਭਾਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਗਲਤੀ ਦੀ ਗੁਜ਼ਾਇਸ਼: ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ ਦੀ ਗੁਜ਼ਾਇਸ਼ ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਟੇ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾ ਸ਼ੱਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਗਲਤੀ ਦੀ ਗੁਜ਼ਾਇਸ਼ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਤਾ ਅਤੇ ਨਮੂਨੇ ਦੇ ਆਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਪੂਰਵ-ਅਨੁਮਾਨ ਦਾ ਮਹੱਤਵ: ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਸੂਚਨਾ ਦਾ ਉਪਯੋਗੀ ਸਰੋਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਚੋਣ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੀ ਸਹੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ। ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਦੇ ਵੋਟਰ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਰਾਏ ਆਖਰੀ ਸਮੇਂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਬਦਲਾਅ ਸਮੇਤ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵੇਰੀਏਬਲਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਲਈ ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਦੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤ ਰਹੀ ਹੈ। ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਦ ਸਟੱਡੀ ਆਫ ਡਿਵੈਲਪਿੰਗ ਸੋਸਾਇਟੀਜ਼ (CSDS) ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਸੀਟ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਅਤੇ ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ ਦਾ ਮਿਸ਼ਰਤ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਅਨੁਸਾਰ, 1998 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਰਾਏ ਪੋਲ ਅਨੁਮਾਨਾਂ ਦੇ ਲਗਭਗ ਕਰੀਬ ਸੀ, ਪਰ 1999 ਦੀਆਂ ਚੋਣ ਦੇ ਅਨੁਮਾਨਾਂ ਨੇ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜਮਹੂਰੀ ਗਠਜੋੜ (ਐਨਡੀਏ) ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ 'ਚ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਸੀ। 2004 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਰਾਏ ਪੋਲਟਰਾਂ ਲਈ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਨ। ਉਸ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਅਤੇ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਦੋਨਾਂ 'ਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਸੰਯੁਕਤ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਗਠਜੋੜ (ਯੂਪੀਏ) ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸਮਝਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਪੰਜ ਸਾਲ ਬਾਅਦ 2009 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਯੂਪੀਏ ਦੀ ਜਿੱਤ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਲਗਾਉਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਵੀ ਅੰਦਾਜ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਘੱਟ ਹੀ ਸਮਝਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਦਕਿ 2004 'ਚ 222 ਸੀਟਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇ 2009 'ਚ ਯੂਪੀਏ ਦੀਆਂ ਕੁੱਲ ਸੀਟਾਂ 262 ਹੋ ਗਈਆਂ ਸੀ।

ਇਸ ਦੌਰਾਨ, 2014 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਐਨਡੀਏ ਨੂੰ 257 ਤੋਂ 340 ਸੀਟਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਜਿੱਤਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਦਕਿ ਚੋਣ ਨਤੀਜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਐਨਡੀਏ ਨੂੰ 336 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਸੀ। 2019 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਨੇ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਐਨਡੀਏ ਲਗਭਗ 285 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੇਗੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਗਠਜੋੜ ਨੇ 353 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ ਸੀ, ਜਦਕਿ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਇਕੱਲੇ 303 ਸੀਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਸੀ।

ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ: ਇਸਦਾ ਅਭਿਆਸ ਪੋਲਿੰਗ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਬਾਹਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵੋਟ ਪਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੋਲਿੰਗ ਬੂਥ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਵੋਟਰਾਂ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵੋਟ ਵਿਕਲਪਾਂ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਅਭਿਆਸ ਦੌਰਾਨ ਵੋਟਰ ਦੁਆਰਾ ਸੱਚ ਦੱਸਣ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਸ ਨੂੰ ਵੋਟ ਪਾਈ ਹੈ। ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਦੇ ਉਲਟ, ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਵੋਟਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਨਿੱਜੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਜਾਂ ਮੀਡੀਆ ਸਮੂਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਸਮਾਂ: ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਆਖਰੀ ਪੜਾਅ ਦੀ ਵੋਟਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਵੋਟਿੰਗ ਪੈਟਰਨ ਦੀ ਝਲਕ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।

ਨਮੂਨਾ ਚੋਣ: ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੋਟਰਾਂ ਤੋਂ ਡਾਟਾ ਇਕੱਠਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਆਪਣੀ ਵੋਟ ਪਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਜਦਕਿ ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਵਿੱਚ ਰਜਿਸਟਰਡ ਵੋਟਰਾਂ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਦੀ ਇੰਟਰਵਿਊ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਵੋਟਰਾਂ ਦੀ ਅਸਲ ਪਸੰਦ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਸਵਾਲ: ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਵਿੱਚ ਵੋਟਰਾਂ ਤੋਂ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਬਾਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਸੰਦ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁਝ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਸੰਦ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਵਾਲ ਵੀ ਪੁੱਛੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਰਵੇਖਣਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਫੌਰੀ ਨਤੀਜਿਆਂ 'ਤੇ ਰੌਸ਼ਨੀ ਪਾਉਣਾ ਹੈ।

ਗਲਤੀ ਦੀ ਗੁਜ਼ਾਇਸ਼: ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਵਿੱਚ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਗਲਤੀ ਦੀ ਗੁਜ਼ਾਇਸ਼ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਪੂਰਵ ਅਨੁਮਾਨ: ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਦਾ ਡਾਟਾ ਵਧੇਰੇ ਸਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ 'ਚ ਅਸਲ ਵੋਟਿੰਗ ਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਜਾਣਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਕਾਨੂੰਨ: ਨਿਰਪੱਖ ਵਿਵਹਾਰ ਦੀ ਗਰੰਟੀ ਲਈ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਲੋਕ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਤਾ ਐਕਟ, 1951 ਦੀ ਧਾਰਾ 126A ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਧਾਰਾ ਮਤਦਾਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਅਤੇ ਅੰਤਿਮ ਮਤਦਾਨ ਪੜਾਅ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਤੋਂ ਤੀਹ ਮਿੰਟ ਬਾਅਦ ਕਿਸੇ ਵੀ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਕਰਵਾਉਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕਰਨ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਗਾਉਦਾ ਹੈ। ਵੋਟਰਾਂ ਦੇ ਵਿਵਹਾਰ 'ਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਇਸ ਕਾਨੂੰਨ ਭਾਰਤੀ ਦੀ ਦੇਖ-ਰੇਖ ਭਾਰਤ ਦੇ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ (ECI) ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਮੁੱਖ ਤੱਥ: ਇੰਡੀਅਨ ਪਬਲਿਕ ਓਪੀਨੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਨੇ 1957 ਵਿੱਚ ਦੂਜੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਕਰਵਾਇਆ ਸੀ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.