ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਸਨਾਤਨ ਧਰਮ 'ਚ ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਇਹ 9 ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਦੀ ਅਰਜੁਨ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕੰਨਿਆ ਪੂਜਾ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ 11 ਅਕਤੂਬਰ 2023 ਨੂੰ ਮਹਾਸ਼ਟਮੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਹ ਦਿਨ ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਦੇ ਵਰਤ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਆਸਥਾ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਹੈ।
ਕੰਨਿਆ ਪੂਜਾ ਦਾ ਮਹੱਤਵ: ਕੰਨਿਆ ਪੂਜਾ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਨੌਂ ਦਿਨਾਂ ਦੌਰਾਨ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਦੇ ਸਤਿਕਾਰ ਵਿੱਚ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਦੇਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪੰਡਿਤ ਸੁਨੀਲ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਮਹਾਅਸ਼ਟਮੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਕੰਨਿਆ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਮਾਤਾ ਰਾਣੀ ਆਪਣੇ ਭਗਤਾਂ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਮਨੋਕਾਮਨਾਵਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਪਵਿੱਤਰ ਆਸਥਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ, ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਲੜਕੀਆਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ, ਸੁੱਖ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਕਿਸ ਉਮਰ ਤੱਕ ਲੜਕੀਆਂ ਦੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਪੂਜਾ
ਲੜਕੀਆਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਲਈ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨਿਯਮ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਪੁਜਾਰੀ ਸੁਨੀਲ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਸਿਰਫ 9 ਸਾਲ ਤੱਕ ਦੀਆਂ ਲੜਕੀਆਂ ਦੀ ਹੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦੇਵੀ ਰੂਪਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਕੰਨਿਆ ਪੂਜਾ ਦੀ ਵਿਧੀ
ਕੰਨਿਆ ਪੂਜਾ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਪੁਰੀ, ਹਲਵਾ, ਛੋਲੇ ਆਦਿ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਭੇਟ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੈਰ ਧੋਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਮਾਗਮ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਧਾਰਮਿਕ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਸਮਾਜਿਕ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਹਾਈ ਹੈ।
ਘਰ ਦੀ ਗਰੀਬੀ ਦੂਰ ਕਰਨ ਦਾ ਉਪਾਅ
ਨੌਂ ਦਿਨ ਲਗਾਤਾਰ ਕੰਨਿਆ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੇ ਘਰ ਗਰੀਬੀ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ। ਇਹ ਇੱਕ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ, ਜੋ ਨਾ ਸਿਰਫ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਸਗੋਂ ਪਰਿਵਾਰਕ ਏਕਤਾ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਲਈ ਵੀ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਲਕਸ਼ਮੀ ਪੂਜਾ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕਰਨਾ ਵੀ ਬਹੁਤ ਲਾਭਦਾਇਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਧਨ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਵੱਧਦੀ ਹੈ।
ਸਿੱਟਾ: ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਨਵਰਾਤਰੀ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਧਾਰਮਿਕ ਆਸਥਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ ਸਗੋਂ ਇਹ ਸਾਡੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਵੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਕੰਨਿਆ ਪੂਜਾ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਵਿਧੀ ਸਾਨੂੰ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਅਭਿਆਸ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕਤਾ ਦੇ ਮਹੱਤਵ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਵਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖ ਕੇ ਇਸ ਨਵਰਾਤਰੀ ਨੂੰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਮਨਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਰਾਣੀ ਦਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:
