ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼/ਛਿੰਦਵਾੜਾ: ਅਸੀਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਘਰਾਂ, ਦੁਕਾਨਾਂ ਅਤੇ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸੀਸੀਟੀਵੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਦੇਖੀ ਹੈ ਪਰ ਹੁਣ ਕਿਸਾਨ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸੀਸੀਟੀਵੀ ਦੀ ਮਦਦ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਕਿਉਂਕਿ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲਸਣ ਚੋਰੀ ਹੋਣ ਦਾ ਡਰ ਹੈ। ਹੁਣ ਸੀਸੀਟੀਵੀ ਰਾਹੀਂ ਲਸਣ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ 60 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕਦੇ ਵੀ ਲਸਣ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਇੰਨਾ ਵਾਧਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਲਸਣ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਿਸਾਨ ਮਾਲਾਮਾਲ ਹੋ ਗਏ ਹਨ।
ਲਸਣ ਦਾ ਭਾਅ 500 ਰੁਪਏ, ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਸੀਸੀਟੀਵੀ: ਲਸਣ ਦੇ ਭਾਅ ਵਧਣ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਹੁਣ ਆਪਣੀ ਫ਼ਸਲ ਚੋਰੀ ਹੋਣ ਦਾ ਡਰ ਸਤਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਬਲਾਕ ਮੋਹੜੇ ਦੇ ਕਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀ.ਸੀ.ਟੀ.ਵੀ. ਲਗਾਏ ਹੋਏ ਹਨ, ਤਾਂ ਜੋ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲਸਣ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਚੋਰੀ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਸਨਵਾੜੀ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਕਿਸਾਨ ਰਾਹੁਲ ਦੇਸ਼ਮੁਖ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਇਸ ਸਾਲ ਲਸਣ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਲਾਹੇਵੰਦ ਸੌਦਾ ਸਾਬਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਚੋਰੀ ਦੀਆਂ ਵਾਰਦਾਤਾਂ ਵੀ ਵੱਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਖੁਦ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀ.ਸੀ.ਟੀ.ਵੀ. ਲਗਾਏ ਹਨ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖੇਤਾਂ 'ਚੋਂ ਚੋਰੀ ਹੋਣ 'ਤੇ ਵੀ ਰੋਕ ਲੱਗੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਵੀ ਦੇਖ-ਭਾਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।"
ਸੂਰਜੀ ਊਰਜਾ 'ਤੇ ਚੱਲਣਗੇ ਸੀਸੀਟੀਵੀ ਕੈਮਰੇ: ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕੈਮਰੇ ਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਗਜਾਨੰਦ ਦੇਸ਼ਮੁਖ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੈਮਰੇ ਲਾਏ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਲਸਣ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਕਟਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੈਮਰੇ ਉਤਾਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਕੈਮਰਿਆਂ ਦੀ ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਬਿਨਾਂ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਕੈਮਰੇ ਸੂਰਜੀ ਊਰਜਾ 'ਤੇ ਚੱਲਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ 'ਚ ਅਲਾਰਮ ਸਿਸਟਮ ਵੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਦਾ ਪਤਾ ਚੱਲਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਅਲਾਰਮ ਵੱਜਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਵੇਂ ਕਿਸਾਨ ਆਪਣੇ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਮੋਬਾਈਲ ਤੋਂ ਕਿਤੇ ਵੀ ਇਸ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕੈਮਰੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਿਮ ਅਤੇ ਐਚਡੀ ਕਾਰਡ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।
ਛਿੰਦਵਾੜਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ 1500 ਹੈਕਟੇਅਰ ਰਕਬੇ ਵਿੱਚ ਲਸਣ ਦੀ ਬਿਜਾਈ: ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਬਾਗਬਾਨੀ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦਾ ਕੁੱਲ ਰਕਬਾ 1 ਲੱਖ 30 ਹੈਕਟੇਅਰ ਹੈ ਜਦੋਂਕਿ ਇਸ ਵਾਰ 1500 ਹੈਕਟੇਅਰ ਦੇ ਕਰੀਬ ਲਸਣ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਬੀਜੀ ਗਈ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਰਕਬਾ ਘੱਟ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਭਾਅ ਨਾ ਮਿਲਣ ਕਾਰਨ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਲਸਣ ਬੀਜਣ ਵੱਲ ਝੁਕਾਅ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਔਸਤਨ ਪੈਦਾਵਾਰ 70 ਤੋਂ 80 ਮਣ ਭਾਵ 28 ਤੋਂ 32 ਕੁਇੰਟਲ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਦੱਸੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮੋਹਖੇੜ ਅਤੇ ਪਰਸੀਆ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕਈਆਂ ਨੇ ਇੱਕ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਨੇ ਚਾਰ ਏਕੜ ਤੱਕ ਲਸਣ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਬੀਜੀ ਹੈ। ਖੇਤ ਵਿੱਚੋਂ ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਕਟਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਤੇ ਮੰਡੀ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਣ ਤੱਕ ਨਿਗਰਾਨੀ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
5 ਤੋਂ 7 ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਏ ਸੀਸੀਟੀਵੀ : ਮੋਹਖੇੜ ਬਲਾਕ ਦੇ ਪਿੰਡ ਰਾਜਦਾ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਗਜਾਨੰਦ ਦੇਸ਼ਮੁੱਖ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸੋਹਾਗਪੁਰ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਰਾਜੇਸ਼ ਘੱਗਰੇ ਅਤੇ ਭੋਰਤਲਾਈ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਸੁਦਾਮਾ ਦੇਸ਼ਮੁੱਖ, ਸਨਵਾੜੀ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਰਾਹੁਲ ਦੇਸ਼ਮੁੱਖ, ਮੋਰਡੋਂਗਰੀ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਨੇ ਵੀ ਅਦਰਕ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਲਈ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀ.ਸੀ.ਟੀ.ਵੀ. ਕੈਮਰੇ ਲਗਾਏ ਹਨ।
