ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਗਣੇਸ਼ ਚਤੁਰਥੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤਿਉਹਾਰ ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਦੇ ਜਨਮ ਦਿਨ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਬੁੱਧੀ ਦੇ ਦੇਵਤਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗਣੇਸ਼ ਲਈ ਭਾਦਰਪਦ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਸ਼ੁਕਲ ਪੱਖ ਦੀ ਚਤੁਰਥੀ ਤਾਰੀਖ ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਪਰ ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਅਗਲੇ 10 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਗਣੇਸ਼ ਉਤਸਵ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ 10 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਕਿਉਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਕੀ ਕਾਰਨ ਹੈ।
ਕਿਉ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਗਣੇਸ਼ ਉਤਸਵ, ਕਿਉ ਹੈ 10 ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਵਿਸਰਜਨ ਕਰਨ ਦਾ ਨਿਯਮ:
ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵੇਦਵਿਆਸ ਜੀ ਨੇ ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਨੂੰ ਮਹਾਭਾਰਤ ਪੁਸਤਕ ਲਿਖਣ ਲਈ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਨੇ ਬਿਨਾਂ ਰੁਕੇ 10 ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਮਹਾਂਭਾਰਤ ਲਿਖਿਆ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਇਕ ਥਾਂ 'ਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਲਿਖਣ ਕਾਰਨ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਦੇ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਧੂੜ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਇਕੱਠੀ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ 10ਵੇਂ ਦਿਨ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਨੇ ਸਰਸਵਤੀ ਨਦੀ 'ਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਇਕੱਠੀ ਹੋਈ ਧੂੜ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਸਾਫ ਕੀਤਾ। ਉਦੋ ਤੋਂ ਹੀ ਗਣੇਸ਼ ਉਤਸਵ ਦੇ 10ਵੇਂ ਦਿਨ ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਦਾ ਵਿਸਰਜਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਕ ਹੋਰ ਮਾਨਤਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਨ੍ਹਾਂ 10 ਦਿਨਾਂ ਦੌਰਾਨ, ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਧਰਤੀ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰ ਬੁਲਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਘਰਾਂ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਦਸਵੇਂ ਦਿਨ ਅਰਥਾਤ ਅਨੰਤ ਚਤੁਰਦਸ਼ੀ ਨੂੰ ਸਮਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਨੂੰ ਵਿਸਰਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਦਾਇਗੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਆਉਣ ਲਈ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।
ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਦਾ ਜਨਮ ਕਿਵੇਂ ਹੋਇਆ?
ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਗਣੇਸ਼ ਦਾ ਜਨਮ ਮਾਤਾ ਪਾਰਵਤੀ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਮੈਲ ਤੋਂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਮੂਰਤੀ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ ਦਾ ਸਾਹ ਲਿਆ ਅਤੇ ਗਣੇਸ਼ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਚੈਂਬਰ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਰਨ ਦਾ ਫਰਜ਼ ਸੌਂਪਿਆ। ਜਦੋਂ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ, ਦੇਵੀ ਪਾਰਵਤੀ ਦੇ ਪਤੀ, ਨੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਤਾਂ ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਪਛਾਣ ਤੋਂ ਅਣਜਾਣ ਗਣੇਸ਼ ਨੇ ਉਸਦਾ ਰਸਤਾ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ। ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੇ ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਆ ਕੇ ਗਣੇਸ਼ ਦਾ ਸਿਰ ਵੱਢ ਦਿੱਤਾ, ਉਦਾਸ ਮਾਂ ਨੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣ, ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੇ ਗਣੇਸ਼ ਦੇ ਸਿਰ ਨੂੰ ਹਾਥੀ ਦੇ ਸਿਰ ਨਾਲ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਵਾਂ ਜੀਵਨ ਮਿਲਿਆ।
Disclaimer: ਇੱਥੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਿਰਫ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਇਹ ਦੱਸਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ETV Bharat ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ, ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਜਾਂ ਧਾਰਨਾ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਸਬੰਧਤ ਮਾਹਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰੋ।
