ଭବାନୀପାଟଣା: କଳାହାଣ୍ଡିରେ ଆଦିବାସୀମାନେ ପାଳନ କରିଛନ୍ତି ‘ଟୋକୀ ମରା’ ପର୍ବ । ପୌଷ ମାସରେ ପାଳିତ ହେଉଥିବା ଏହି ପର୍ବ ସହିତ ଅନ୍ୟ ଏକ ପର୍ବ ଧାଙ୍ଗିଡି ଝୁଲା ମଧ୍ୟ ସେମାନେ ପାଳନ କରିଛନ୍ତି । ପୂର୍ବରୁ ଏଥିରେ କୁମାରୀ ମାନଙ୍କୁ ବଳି ଦିଆଯାଉଥିବାରୁ ଏହି ପର୍ବର ନାମ ‘ଟୋକୀ ମରା’ ପର୍ବ ବୋଲି ରଖାଯାଇଥିବା ଜଣାପଡିଛି । ତେବେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଏଠାରେ ବୋଦା ଓ ମେଣ୍ଢା ବଳି ଦିଆଯାଉଛି ।
ମାଟି ମା’କୁ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ କରିବାକୁ ଏପରି ବଳି ଦେବାକୁ ପଡେ ବୋଲି ବିଶ୍ବାସ ରହିଛି । ପୂର୍ବରୁ ହେଉଥିବା ପର୍ବରେ କିଛିଟା ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଥିବାବେଳେ ଏହି ପର୍ବକୁ ଆଦିବାସୀମାନେ ବଜାୟ ରଖିଛନ୍ତି । ବର୍ତ୍ତମାନ ପାଳିତ ହେଉଥିବା ଏହି ପର୍ବ ଅନୁଯାୟୀ, ଦେବାଦେବୀଙ୍କ ପାଖରେ ସମର୍ପଣ କରାଯାଇଥିବା ବୋଦାକୁ ସମଗ୍ର ଗ୍ରାମ ପରିକ୍ରମା କରିବା ପରେ ପରବ ପଡିଆରେ ମେରିଆ ପହଞ୍ଚିଥାଏ ।
ସେଠାରେ ମାଟିମା’ଙ୍କୁ ବୋଦା ବଳି ଅର୍ପଣ କରାଯାଏ । ପୂର୍ବରୁ ଏହି ପର୍ବରେ କୁମାରୀ କନ୍ୟାକୁ ବଳି ଦେବା ପରମ୍ପରା ଥିଲା ଏବେ ବୋଦାକୁ ମଣିଷ ନାମରେ ନାମିତ କରି ବଳି ଦିଆଯାଉଥିବା ଜଣାପଡିଛି । ଏହି ଅବସରରେ ବିଭିନ୍ନ ଗାଁରୁ ଆସିଥିବା ଆଦିବାସୀ ମାନେ ବାଜାର ତାଳେ ତାଳେ ନାଚିବା ସହ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଶୋଭାଯାତ୍ରାରେ ବାହାରନ୍ତି ।
ତେବେ ବଳି ଅର୍ପଣ କରାଯାଉଥିବା ବୋଦା ମାଂସକୁ ଗାଁର ଇଷ୍ଟଦେବୀ କିମ୍ବା ଚାଷ ଜମିରେ ପୋତିଲେ ଦୁଃଖ କଷ୍ଟ ଲାଘବ ହେବା ସହ ବହୁତ ଫସଲ ହୋଇଥାଏ ବୋଲି ବିଶ୍ବାସ ରହିଛି । ସେହିପରି ‘ଟୋକୀ ମରା’ ପର୍ବ ପରଦିନ ପାଳିତ ହୋଇଛି ଧାଙ୍ଗିଡି ଝୁଲା । ପରମ୍ପରା ଅନୁସାରେ ଏହିଦିନ ପ୍ରାପ୍ତବୟସ୍କ ପୁଅ ଝିଅ ନିଜ ଇଚ୍ଛାରେ ପରସ୍ପରକୁ ବିବାହ ପାଇଁ ଚୟନ କରିପାରିବେ ଓ ପୁଅ ଝିଅଙ୍କ ପସନ୍ଦକୁ ଆଦିବାସୀ ସମାଜ ସ୍ବୀକୃତି ଦିଏ ।
ଜୟପାଟଣା ବ୍ଲକର ଜାମଚୁଆଁ ଠାରେ ଏହି ପର୍ବ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିବାବେଳେ ମୁଖ୍ୟ ଅତିଥି ଭାବେ ଲାଞ୍ଜିଗଡ ବିଧାୟକ ପ୍ରଦୀପ କୁମାର ଦିଶାରୀ ଯୋଗଦେଇଥିଲେ । ଜାମଚୁଆଁ ଛଡା କନକପୁର, କଡଳିଚୁଆଁ, ଚୁରା ଗାଁ, ଖଣ୍ଡି ଡଙ୍ଗରିଗୁଡା, ଥୁଆମୂଳ ରାମପୁର ବ୍ଲକର ଜବାଙ୍ଗ ଓ କୁମାରକାନୀ ଗାଁରେ ଏହି ପର୍ବ ପାଳିତ ହୋଇଛି ।
କଳାହାଣ୍ଡିରୁ ଅଜିତ ସିଂ, ଇଟିଭି ଭାରତ
