ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦିଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ କେନ୍ଦ୍ର କ୍ୟାବିନେଟ ବୈଠକରେ ଜାତୀୟ ସଫାଇ କର୍ମଚାରୀ ଆୟୋଗ (Union Cabinet approved the extension of the tenure of the National Commission for Safai Karamcharis) ଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ଆଉ ତିନିବର୍ଷ ବଢାଇବା ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ଅନୁମୋଦନ ମିଳିଛି । ଚଳିତବର୍ଷ ମାର୍ଚ୍ଚ ୩୧ ତାରିଖ (୩୧.୦୩.୨୦୨୨) ପରଠାରୁ ଏହି ସମ୍ପ୍ରସାରିତ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ଲାଗୁ ହେବ ।
ଆୟୋଗଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ବୃଦ୍ଧି ଫଳରେ ତିନିବର୍ଷ ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କୁ ପ୍ରାୟ ୪୩ କୋଟି ୬୮ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାର ଖର୍ଚ୍ଚ ବହନ କରିବାକୁ ପଡିବ । ଆୟୋଗଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ବୃଦ୍ଧି ଫଳରେ ଦେଶର ସଫାଇ କର୍ମଚାରୀ ଏବଂ ଚିହ୍ନଟ ହୋଇଥିବା ହାତରେ ମଇଳା ସଫା କରୁଥିବା ସଫାଇ ବ୍ୟକ୍ତି ବିଶେଷ ଉପକୃତ ହେବେ । ୨୦୨୨ ମାର୍ଚ୍ଚ ୩୧ ତାରିଖ ପରେ ଆଉ ତିନିବର୍ଷ ପାଇଁ ଆୟୋଗଙ୍କ ସୁପାରିସ ଓ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅନୁସାରେ ଲାଭବାନ ହୋଇପାରିବ (Safai Karamcharis and identified manual scavengers in the country since the NCSK for 3 more years beyond 31.3.2022) । ଦେଶରେ ପ୍ରଚଳିତ ମାନୁଆଲ ସ୍କାଭେଞ୍ଜିଙ୍ଗ(ହାତରେ ମଇଳା ସଫାଇ) ଆଇନ ଅନୁସାରେ ୩୧.୧୨.୨୦୨୧ ସୁଦ୍ଧା ଚିହ୍ନଟ ହୋଇଥିବା ଏହି ବର୍ଗର ସଫାଇବାଲାଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ୫୮ ହଜାର ୯୮ । ନିୟମ ଅନୁସାରେ ସର୍ଭେ କରାଯାଇ ଏମାନଙ୍କୁ ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇଛି । ଏହି ଦାୟିତ୍ବ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଆୟୋଗଙ୍କ ତତ୍ତ୍ବାବଧାନରେ ହେଉଛି ।
ଜାତୀୟ ସଫାଇ କର୍ମଚାରୀ ଆୟୋଗ(ଏନସିଏସକେ) ଏ ସଂକ୍ରାନ୍ତରେ ପ୍ରଣିତ ଆଇନ ଅନୁସାରେ ୧୯୯୩ ରେ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା । ପ୍ରଥମେ ଏହାର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ୧୯୯୭ ମାର୍ଚ୍ଚ ୩୧ତାରିଖ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଧାର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଥିଲା । ଏହା ପରେ ସଫାଇ କର୍ମଚାରୀ ଆଇନର ବୈଧତାକୁ ୨୦୦୨ ମାର୍ଚ୍ଚ ୩୧ତାରିଖ ଯାଏ ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇଥିଲା । ଏହା ପରେ ଏହି ସଂସ୍ଥାର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ଗୋଟିଏ ବର୍ଷ ପାଇଁ ଅର୍ଥାତ ୨୦୦୪ ଫେବୃୟାରୀ ୨୯ ତାରିଖ ଯାଏଁ ବଢିଥିଲା । ସେହି ତାରିଖ ଅର୍ଥାତ ୨୦୦୪ ଫେବୃୟାରୀ ୨୯ ରେ ଏନସିଏସକେ ଆଇନର ଅବସାନ ଘଟିଲା । ତା’ ପରଠାରୁ ଏନସିଏସକେର କାର୍ଯ୍ୟକାଳକୁ ବିଭିନ୍ନ ସମୟରେ ସରକାରୀ ପ୍ରସ୍ତାବ ମାଧ୍ୟମରେ ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇ ଆସୁଛି । ଆୟୋଗ (ଏନସିଏସକେ) ଙ୍କୁ ଏକ ଅଣବୈଧାନିକ ସଂସ୍ଥାର ମାନ୍ୟତା ଦିଆଯାଇଛି । ଏବେ ଯେଉଁ ଆୟୋଗ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ଚଳିତ ବର୍ଷ ମାର୍ଚ୍ଚ ୩୧ରେ ଶେଷ ହେଉଥିଲା ।
ଜାତୀୟ ସଫାଇ କର୍ମଚାରୀ ଆୟୋଗ ସମ୍ପୃକ୍ତ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ କଲ୍ୟାଣ ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ସମୟରେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପ୍ରସ୍ତାବ ଓ ସୁପାରିସମାନ ସରକାରଙ୍କୁ କରିଥାନ୍ତି । ଏହାଛଡା ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଯେଉଁସବୁ କଲ୍ୟାଣମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଯାଇଛି ତାହାର ଅନୁଧ୍ୟାନ ଏବଂ ମୂଲ୍ୟାୟନ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଆୟୋଗ ସରକାରଙ୍କୁ ସୁପାରିସ କରନ୍ତି ।
ଏହାବାଦ ଆୟୋଗ ସମ୍ପୃକ୍ତ ସଫାଇ କର୍ମଚାରୀମାନଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅଭିଯୋଗ ଆଦିର ମଧ୍ୟ ତଦନ୍ତ କରୁଛନ୍ତି । ୨୦୧୩ ର ଆଇନ ଅନୁସାରେ ଦେଶରେ ମଣିଷଙ୍କ ଦ୍ବାରା ହାତରେ ମଇଳା ସଫେଇକୁ ନିଷିଦ୍ଧ କରାଯାଇଛି । ଏହି ବୃତ୍ତିରେ ଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ଚିହ୍ନଟ କରି ସେମାନଙ୍କୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଥଇଥାନ କରିବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଛି । ଆୟୋଗ ଏହି ଆଇନର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତାକୁ ତଦାରଖ କରିବା ସହିତ କେନ୍ଦ୍ର ଏବଂ ରାଜ୍ୟ ସରକାରମାନଙ୍କୁ ବିଭିନ୍ନ ସୁପାରିସ କରିଆସୁଛନ୍ତି । ଆଇନର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତାରେ ତ୍ରୁଟି ବିଚ୍ୟୁତି ଓ ଉଲ୍ଳଂଘନ ଘଟଣା ଏହା ତଦନ୍ତ କରି କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ନିମନ୍ତେ ସରକାରଙ୍କୁ ସୁପାରିସ କରୁଛନ୍ତି ।
ହେଲେ ଆୟୋଗ କାର୍ଯ୍ୟକରୁଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସଫାଇ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ କଲ୍ୟାଣ ପାଇଁ ସରକାର ବିଭିନ୍ନ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରୁଛନ୍ତି କିନ୍ତୁ ସେମାନେ ଏବେ ମଧ୍ୟ ସାମାଜିକ, ଆର୍ଥିକ ଓ ଶୈକ୍ଷିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପଛରେ ପଡିଛନ୍ତି । ଦେଶରେ ଆଉ ହାତରେ ମଇଳା ସଫେଇ ବ୍ୟବସ୍ଥା ପ୍ରାୟ ନାହିଁ । ଏହା ସତ୍ତ୍ବେ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ଏହି କାମ ଲୋକେ ହାତରେ କରୁଛନ୍ତି । ସେହିଭଳି ନାଳନର୍ଦ୍ଦମା ଓ ଭୂତ୍ତଳ ନାଳକୁ କର୍ମଚାରୀମାନେ ଏବେ ମଧ୍ୟ ଅତ୍ୟନ୍ତ ବିପଜ୍ଜନକ ଭାବେ ସଫା କରୁଛନ୍ତି । ଏହାକୁ ବନ୍ଦ କରିବାକୁ ସରକାର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରାବଧାନ ଆଣିଛନ୍ତି । ଅଥଚ ଏହା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀତାରେ ଏବେ ମଧ୍ୟ ସମସ୍ୟା ରହିଛି । ଏହି କାର୍ଯ୍ୟର ସଫଳ ରୂପାୟନ ନିମନ୍ତେ ଆହୁରି କିଛି ପଦକ୍ଷେପ ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ତରରୁ ସହାୟତାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । ଦେଶର ସୁରକ୍ଷିତ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ସଫେଇ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣଭାବେ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ପଦ୍ଧତିରେ କରିବା ସହ ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ନିୟୋଜିତ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ସେଥିରୁ ମୁକ୍ତ କରି ସେମାନଙ୍କ ଥଇଥାନ ଓ କଲ୍ୟାଣ ପାଇଁ ସରକାର ଯେଉଁ ଉଦ୍ୟମ କରୁଛନ୍ତି ସେଥିରେ ସମସ୍ତଙ୍କର ସାହାଯ୍ୟ ସହଯୋଗର ବିଶେଷ ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । ନଚେତ ଆୟୋଗ ଆଇନ ଏମିତି ସବୁଦିନେ ଦନ୍ତହୀନ ହୋଇଥିବେ । ଆଉ ଟିକସଦାତାଙ୍କ ଅର୍ଥ ଅପଚୟ ହେଉଥିବ ।
@IANS
