ETV Bharat / bharat

‘ସ୍ପେସ୍ ଜଙ୍କ’ ମହାକାଶ ଯାନ ପାଇଁ ବିପଦ - ୱେଷ୍ଟ ଲାଫାଏଟ, ଇଣ୍ଡ

ୱେଷ୍ଟ ଲାଫାଏଟ, ଇଣ୍ଡ, ଯେତେବେଳେ ଉପଗ୍ରହ ସହିତ ଯୋଗାଯୋଗ ସ୍ଥାପିତ ହୋଇପାରେ ନାହିଁ । ଏହା ଏକ ଆବର୍ଜନା ଖଣ୍ଡ ହୋଇଯାଏ । ଯାହା ଶହ ଶହ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କିମ୍ବା ଏକ ଅନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କାଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସକ୍ରିୟ ଭାବରେ ଅପସାରଣ ନହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିଥାଏ ।

space junk
‘ସ୍ପେସ୍ ଜଙ୍କ’ ମହାକାଶ ଯାନ ପାଇଁ ବିପଦ
author img

By

Published : Jun 18, 2020, 10:55 PM IST

ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ୱେଷ୍ଟ ଲାଫାଏଟ, ଇଣ୍ଡ, ଯେତେବେଳେ ଉପଗ୍ରହ ସହିତ ଯୋଗାଯୋଗ ସ୍ଥାପିତ ହୋଇପାରେ ନାହିଁ । ଏହା ଏକ ଆବର୍ଜନା ଖଣ୍ଡ ହୋଇଯାଏ । ଯାହା ଶହ ଶହ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କିମ୍ବା ଏକ ଅନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କାଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସକ୍ରିୟ ଭାବରେ ଅପସାରଣ ନହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିଥାଏ ।

ଏହି ସ୍ପେସ୍ ଜଙ୍କ ଅନ୍ୟ ମହାକାଶ ଯାନ ପାଇଁ ବିପଦ ସୃଷ୍ଟି କରେ । ତେବେ ପାଖାପାଖି 1 ଲକ୍ଷ ଆବର୍ଜନା ଖଣ୍ଡ ପୃଥିବୀ ଚାରିପାଖେ ପରିକ୍ରମା କରୁଥିବା ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରର ଷ୍ଟ୍ରାଟେଜିକ୍ କମାଣ୍ଡ ଡାଟାବେସ୍ ସୂଚନା ଦେଇଛି ।

ସ୍ପେସ ହେଉଛି ଏକ ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ଯାହା ତୁରନ୍ତ ଉପଗ୍ରହ ଉପରେ ଚାପ ପକାଇଥାଏ । ପୃଥିବୀ ଛାୟାର ଗଭୀର ଥଣ୍ଡା ଏବଂ ସୂର୍ଯ୍ୟର ଅତ୍ୟଧିକ ଉତ୍ତାପ ମଧ୍ୟରେ କ୍ରମାଗତ ପରିବର୍ତ୍ତନ ମଧ୍ୟ ସମୟ ସହିତ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ ।

ଆପଣ ମାନେ ତଳେ ଥାଇ ଉପଗ୍ରହ ବିଷୟରେ ସବୁକିଛି ଜାଣିଥାନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ସେହି ସଂରଚନା ବଦଳିଯାଏ କାରଣ ଉପଗ୍ରହକୁ ବହନ କରିବା ପାଇଁ ଏହାର କିଛି ଅଂଶକୁ ଫୋଲ୍ଡ କରିବାକୁ ପଡିଥାଏ । ଥରେ ମହାକାଶକୁ ଗଲେ ଆପଣ ପ୍ୟାନେଲଗୁଡିକ ଖୋଲିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି । ସେହି ସମୟରେ ସ୍ଥିର ଭାବରେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଆଡକୁ ଏବଂ ଆଣ୍ଟେନା ପୃଥିବୀ ଆଡକୁ ସୂଚିତ କରିଥାଏ ବୋଲି କାରୋଲିନ ଫ୍ରୁହେ କହିଛନ୍ତି।

ଫ୍ରୁଏ ହେଉଛନ୍ତି ଜଣେ ଗବେଷକ । ଯିଏ ଉପଗ୍ରହ ସୂର୍ଯ୍ୟ କିରଣକୁ କିପରି ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ ତାହା ଉପରେ ଆଧାର କରି ସ୍ପେସ୍ ଜଙ୍କ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ଖୋଜିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ ।

ଉପଗ୍ରହ କିମ୍ବା ଏହାର ଗୋଟିଏ ଅଂଶ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରତିଫଳିତ ଆଲୋକ ସଂଗ୍ରହ କରିବା ପାଇଁ ଏହି ପଦ୍ଧତି ପୃଥିବୀରେ ଟେଲିସ୍କୋପ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ଆହ୍ବାନ କରିଥାଏ । କାରଣ ଉପଗ୍ରହଗୁଡିକ ବହୁ ଦୂରରେ ଥିବାରୁ ଏହି ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକ କେବଳ ଟେଲିସ୍କୋପ ପ୍ରତିଛବିରେ ଧଳା ବିନ୍ଦୁ ପରି ଦେଖାଯାଏ ।

ଯେପରି ରାତିର ଆକାଶରେ ତାରାଗୁଡ଼ିକ ପରି । ସମୟ ସହିତ ଏକ ‘ବିନ୍ଦୁ’ର ଉଜ୍ଜ୍ୱଳତାର ପରିବର୍ତ୍ତନଗୁଡ଼ିକ ହାଲୁକା ବକ୍ର ଭାବରେ ରେକର୍ଡ କରାଯାଇଛି । ଏହି ହାଲକା ବକ୍ରଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ କରାଯାଏ ଏବଂ ଏକ ବସ୍ତୁର ରୂପ କିମ୍ବା ଘୂର୍ଣ୍ଣନ ସ୍ଥିତି ବିଷୟରେ ସୂଚନା ବାହାର କରିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।

ଉପଗ୍ରହ ପ୍ରତିଫଳିତ କରୁଥିବା ଆଲୋକ ଏକ ଗଠନମୂଳକ ତ୍ରୁଟିର ସମାଧାନ ପ୍ରକାଶ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ । ଫ୍ରୁହର ଲ୍ୟାବ ସମ୍ଭାବନାକୁ ଉନ୍ନତ କରିବା ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି । ଯାହା ଏକ ଆଲୋକ ବକ୍ର ସଫଳତାର ସହିତ ଉଭୟ ସରଳ ଏବଂ ଜଟିଳ ସ୍ପେସ୍ ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକୁ ଚିହ୍ନଟ କରେ ଏବଂ ବର୍ଣ୍ଣିତ କରେ । ଏହି ଆଲୋକ ବକ୍ରଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟ ଉପଗ୍ରହ ଅପରେଟରଙ୍କ ସୂଚନା ଅଭାବରୁ ମାନବ ନିର୍ମିତ ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକ ବିଷୟରେ ଜ୍ଞାନ ବଢାଇବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ ।

ଯେତେବେଳେ ଆମେ 80% ନିଶ୍ଚିତତା ସହ କହିପାରିବା ଯେ କଣ ଏହି ବସ୍ତୁ । ସେତେବେଳେ ମଧ୍ୟ ଏହି ଉତ୍ତର ପାଇବା ଅତ୍ୟନ୍ତ କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ ହୋଇପାରେ।

ଆଗାମୀ 5 ରୁ 10 ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଏହି ଟେକ୍ନିକ ଏଥିରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ

-ଯେତେବେଳେ ଏକ ବସ୍ତୁ ବିଷୟରେ କୌଣସି ସୂଚନା କିମ୍ବା ଅନୁମାନ ଉପଲବ୍ଧ ନଥିବ । ସେତେବେଳେ ଏହା ଏକ ଉପଗ୍ରହ ଅପରେଟରକୁ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଆକୃତି ଏବଂ ରୋଟେସନ ମଡେଲ ଯୋଗାଇବାରେ ନିର୍ଭରଯୋଗ୍ୟ ଭାବରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ ।

- ଏଥିସହ ଏହା ଉପଗ୍ରହର ବିଭିନ୍ନ ପୃଷ୍ଠର ସାମଗ୍ରୀ ଏବଂ ତୀକ୍ଷ୍ଣ ଧାର ଦେଖାଇବା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ଚିହ୍ନିବାରେ ସହଜ କରିଥାଏ ।

- ସମଗ୍ର ଧାରଣା ସ୍ପେସ୍ ସ୍ଥିତିଗତ ସଚେତନତାକୁ ଉନ୍ନତ କରୁଛି ବୋଲି ଫ୍ରୁହେ କହିଛନ୍ତି

ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ୱେଷ୍ଟ ଲାଫାଏଟ, ଇଣ୍ଡ, ଯେତେବେଳେ ଉପଗ୍ରହ ସହିତ ଯୋଗାଯୋଗ ସ୍ଥାପିତ ହୋଇପାରେ ନାହିଁ । ଏହା ଏକ ଆବର୍ଜନା ଖଣ୍ଡ ହୋଇଯାଏ । ଯାହା ଶହ ଶହ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କିମ୍ବା ଏକ ଅନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କାଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସକ୍ରିୟ ଭାବରେ ଅପସାରଣ ନହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିଥାଏ ।

ଏହି ସ୍ପେସ୍ ଜଙ୍କ ଅନ୍ୟ ମହାକାଶ ଯାନ ପାଇଁ ବିପଦ ସୃଷ୍ଟି କରେ । ତେବେ ପାଖାପାଖି 1 ଲକ୍ଷ ଆବର୍ଜନା ଖଣ୍ଡ ପୃଥିବୀ ଚାରିପାଖେ ପରିକ୍ରମା କରୁଥିବା ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରର ଷ୍ଟ୍ରାଟେଜିକ୍ କମାଣ୍ଡ ଡାଟାବେସ୍ ସୂଚନା ଦେଇଛି ।

ସ୍ପେସ ହେଉଛି ଏକ ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ଯାହା ତୁରନ୍ତ ଉପଗ୍ରହ ଉପରେ ଚାପ ପକାଇଥାଏ । ପୃଥିବୀ ଛାୟାର ଗଭୀର ଥଣ୍ଡା ଏବଂ ସୂର୍ଯ୍ୟର ଅତ୍ୟଧିକ ଉତ୍ତାପ ମଧ୍ୟରେ କ୍ରମାଗତ ପରିବର୍ତ୍ତନ ମଧ୍ୟ ସମୟ ସହିତ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ ।

ଆପଣ ମାନେ ତଳେ ଥାଇ ଉପଗ୍ରହ ବିଷୟରେ ସବୁକିଛି ଜାଣିଥାନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ସେହି ସଂରଚନା ବଦଳିଯାଏ କାରଣ ଉପଗ୍ରହକୁ ବହନ କରିବା ପାଇଁ ଏହାର କିଛି ଅଂଶକୁ ଫୋଲ୍ଡ କରିବାକୁ ପଡିଥାଏ । ଥରେ ମହାକାଶକୁ ଗଲେ ଆପଣ ପ୍ୟାନେଲଗୁଡିକ ଖୋଲିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି । ସେହି ସମୟରେ ସ୍ଥିର ଭାବରେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଆଡକୁ ଏବଂ ଆଣ୍ଟେନା ପୃଥିବୀ ଆଡକୁ ସୂଚିତ କରିଥାଏ ବୋଲି କାରୋଲିନ ଫ୍ରୁହେ କହିଛନ୍ତି।

ଫ୍ରୁଏ ହେଉଛନ୍ତି ଜଣେ ଗବେଷକ । ଯିଏ ଉପଗ୍ରହ ସୂର୍ଯ୍ୟ କିରଣକୁ କିପରି ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ ତାହା ଉପରେ ଆଧାର କରି ସ୍ପେସ୍ ଜଙ୍କ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ଖୋଜିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ ।

ଉପଗ୍ରହ କିମ୍ବା ଏହାର ଗୋଟିଏ ଅଂଶ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରତିଫଳିତ ଆଲୋକ ସଂଗ୍ରହ କରିବା ପାଇଁ ଏହି ପଦ୍ଧତି ପୃଥିବୀରେ ଟେଲିସ୍କୋପ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ଆହ୍ବାନ କରିଥାଏ । କାରଣ ଉପଗ୍ରହଗୁଡିକ ବହୁ ଦୂରରେ ଥିବାରୁ ଏହି ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକ କେବଳ ଟେଲିସ୍କୋପ ପ୍ରତିଛବିରେ ଧଳା ବିନ୍ଦୁ ପରି ଦେଖାଯାଏ ।

ଯେପରି ରାତିର ଆକାଶରେ ତାରାଗୁଡ଼ିକ ପରି । ସମୟ ସହିତ ଏକ ‘ବିନ୍ଦୁ’ର ଉଜ୍ଜ୍ୱଳତାର ପରିବର୍ତ୍ତନଗୁଡ଼ିକ ହାଲୁକା ବକ୍ର ଭାବରେ ରେକର୍ଡ କରାଯାଇଛି । ଏହି ହାଲକା ବକ୍ରଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ କରାଯାଏ ଏବଂ ଏକ ବସ୍ତୁର ରୂପ କିମ୍ବା ଘୂର୍ଣ୍ଣନ ସ୍ଥିତି ବିଷୟରେ ସୂଚନା ବାହାର କରିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।

ଉପଗ୍ରହ ପ୍ରତିଫଳିତ କରୁଥିବା ଆଲୋକ ଏକ ଗଠନମୂଳକ ତ୍ରୁଟିର ସମାଧାନ ପ୍ରକାଶ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ । ଫ୍ରୁହର ଲ୍ୟାବ ସମ୍ଭାବନାକୁ ଉନ୍ନତ କରିବା ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି । ଯାହା ଏକ ଆଲୋକ ବକ୍ର ସଫଳତାର ସହିତ ଉଭୟ ସରଳ ଏବଂ ଜଟିଳ ସ୍ପେସ୍ ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକୁ ଚିହ୍ନଟ କରେ ଏବଂ ବର୍ଣ୍ଣିତ କରେ । ଏହି ଆଲୋକ ବକ୍ରଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟ ଉପଗ୍ରହ ଅପରେଟରଙ୍କ ସୂଚନା ଅଭାବରୁ ମାନବ ନିର୍ମିତ ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକ ବିଷୟରେ ଜ୍ଞାନ ବଢାଇବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ ।

ଯେତେବେଳେ ଆମେ 80% ନିଶ୍ଚିତତା ସହ କହିପାରିବା ଯେ କଣ ଏହି ବସ୍ତୁ । ସେତେବେଳେ ମଧ୍ୟ ଏହି ଉତ୍ତର ପାଇବା ଅତ୍ୟନ୍ତ କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ ହୋଇପାରେ।

ଆଗାମୀ 5 ରୁ 10 ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଏହି ଟେକ୍ନିକ ଏଥିରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ

-ଯେତେବେଳେ ଏକ ବସ୍ତୁ ବିଷୟରେ କୌଣସି ସୂଚନା କିମ୍ବା ଅନୁମାନ ଉପଲବ୍ଧ ନଥିବ । ସେତେବେଳେ ଏହା ଏକ ଉପଗ୍ରହ ଅପରେଟରକୁ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଆକୃତି ଏବଂ ରୋଟେସନ ମଡେଲ ଯୋଗାଇବାରେ ନିର୍ଭରଯୋଗ୍ୟ ଭାବରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ ।

- ଏଥିସହ ଏହା ଉପଗ୍ରହର ବିଭିନ୍ନ ପୃଷ୍ଠର ସାମଗ୍ରୀ ଏବଂ ତୀକ୍ଷ୍ଣ ଧାର ଦେଖାଇବା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ଚିହ୍ନିବାରେ ସହଜ କରିଥାଏ ।

- ସମଗ୍ର ଧାରଣା ସ୍ପେସ୍ ସ୍ଥିତିଗତ ସଚେତନତାକୁ ଉନ୍ନତ କରୁଛି ବୋଲି ଫ୍ରୁହେ କହିଛନ୍ତି

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.