ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ଦିନକୁ ଦିନ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାରେ ଲାଗିଛି ସ୍କାମ୍ । କେଇ ମିନିଟରେ ଆକାଉଣ୍ଟରୁ କଟି ଯାଉଛି ଲକ୍ଷଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା । ତେବେ ସାଇବର ସୁରକ୍ଷା ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ବିଶ୍ବର କିଛି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ଘଟଣା ବିଷୟରେ ଖୁଲାସା କରିଛନ୍ତି । ଅନଲାଇନ ରିଟେଲରଙ୍କ ଡାଟାବେସକୁ ନିଶାନା କରାଯାଇଥିବା କୁହାଯାଇଛି । ଅସଂଖ୍ୟ ଗ୍ରାହକଙ୍କ ନାମ, ଠିକଣା, ଫୋନ୍ ନମ୍ବର, ଏପରିକି କ୍ରେଡିଟ୍ କାର୍ଡର ସବିଶେଷ ତଥ୍ୟକୁ ନେଇ ସ୍କାମ କରାଯାଇଥାଏ । ଏହାର ପରିଣାମ ଭୟଙ୍କର ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଇଥିବା ବେଳେ ଆର୍ଥିକ ଠକେଇର ମାତ୍ରା ମଧ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାରେ ଲାଗିଛି ।
ଉଲ୍ଲଂଘନ(The Breach): ଏହା ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ସାଇବର ଆଟାକ୍ ସହିତ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ଯାହା ଖୁଚୁରା ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ଭିତ୍ତିଭୂମିରେ ଦୁର୍ବଳତାକୁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥିଲା । ଗ୍ରାହକଙ୍କ ତଥ୍ୟକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖିବା ପାଇଁ ଡିଜାଇନ୍ ହୋଇଥିବା ଏନକ୍ରିପସନ୍ ପ୍ରୋଟୋକଲ୍ ଏବଂ ଫାୟାରୱାଲକୁ ଅତିକ୍ରମ କରି ହ୍ୟାକର୍ସ ଡାଟାବେସରେ ଅନଧିକୃତ ପ୍ରବେଶ ହାସଲ କରିବାରେ ସଫଳ ହୋଇଥିଲେ । କ୍ଷୟକ୍ଷତିର ଆକଳନ ପାଇଁ ସାଇବର ସୁରକ୍ଷା ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ଦିନରାତି କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି । ଏନେଇ ଜଣେ ବିଶେଷଜ୍ଞ କହିଛନ୍ତି, "ଏହି ଉଲ୍ଲଂଘନର ପରିମାଣ ଅଦୃଶ୍ୟ ଅଟେ । ଆକ୍ରମଣକାରୀମାନେ ଅବିଶ୍ୱସନୀୟ ଭାବରେ ଦକ୍ଷ ଥିଲେ ଏବଂ ଏହାକୁ ରୋକିବା ଏକ ପ୍ରକାର ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ ରହିଥିଲା । "
ପାର୍ଶ୍ବପ୍ରତିକ୍ରିୟା(The Aftermath): ଚୋରି ହୋଇଥିବା ସୂଚନାକୁ ଅନଧିକୃତ କରିବା, ଋଣ ପାଇଁ ଆବେଦନ କିମ୍ବା ସାଇବର ଗୁପ୍ତଚର କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ । ଏହି ଅପରାଧର ଶିକାର ହେବାର ଭୟ ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇଛି ଏବଂ ସାଇବର ସୁରକ୍ଷା ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ନିଜକୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ତୁରନ୍ତ ପଦକ୍ଷେପ ନେବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରୁଛନ୍ତି । କୌଣସି ସନ୍ଦେହଜନକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ପାଇଁ ଆପଣଙ୍କର ବ୍ୟାଙ୍କ ଷ୍ଟେଟମେଣ୍ଟ ଏବଂ କ୍ରେଡିଟ୍ ରିପୋର୍ଟ ଉପରେ ନଜର ରଖନ୍ତୁ ବୋଲି ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଛନ୍ତି । ଅନଲାଇନ ଆକାଉଣ୍ଟ ପାଇଁ ଆପଣଙ୍କର ପାସୱାର୍ଡ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ସଜାଗ ରହିବା ପାଇଁ ସତର୍କ କରାଯାଇଛି ।
ଫେଡେକ୍ସ କୋରିୟର ଫ୍ରଡ: ଡାଟା ଚୋରିର ଅରାଜକତା ମଧ୍ୟରେ ଏକ ନୂଆ ଫ୍ରଡ ବର୍ତ୍ତମାନ ଚିନ୍ତାର କାରଣ ସାଜିଛି । ଫେଡେକ୍ସ କୋରିୟର ଠକେଇ ଲୋକଙ୍କ ଭୟର ଫାଇଦା ଉଠାଇଥାଏ ଏବଂ ଏହା ଦ୍ବାରା ଅନେକ ଲୋକ ଶିକାର ହୋଇଛନ୍ତି । ଏଠାରେ ଏକ ଉଦାହରଣ ଦେଇ କୁହାଯାଇଛି, ଏକ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ହାଇଦ୍ରାବାଦର ସମ୍ମାନିତ ପ୍ରଫେସର ରବିଙ୍କୁ ଏକ କଲ୍ ଆସିଥିଲା ଯାହା ତାଙ୍କ ଜୀବନରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଦେଇଥିଲା । ଅନ୍ୟପଟେ ସ୍ୱର ଶାନ୍ତ ଥିଲା କିନ୍ତୁ ଜିଦ ରହିଥିଲା । ଫୋନ କରି କୁହାଯାଇଥିଲା, "ମିଷ୍ଟର ରବି, ଆମେ କଷ୍ଟମ ବିଭାଗରୁ କହୁଛି । ଆମେ ଆପଣଙ୍କ ନାମରେ ଡ୍ରଗ୍ସ ଏବଂ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଥିବା ଏକ ପ୍ୟାକେଜ୍ ଚିହ୍ନଟ କରିଛୁ । ସିବିଆଇ ଏଥିରେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଅଛି ଏବଂ ଯଦି ଆପଣ ସହଯୋଗ ନକରନ୍ତି ତେବେ ଆପଣଙ୍କୁ ଗିରଫ କରାଯିବ ।"
ଏହା ଶୁଣି ରବି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଯାଇଥିଲେ । ସେ ଏପରି ପ୍ୟାକେଜ୍ କେବେ ବି ପଠାଇ ନଥିଲେ । କିନ୍ତୁ କଲ୍ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ତାଙ୍କ ନାମ, ଠିକଣା ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ବିବରଣୀ ଜାଣିଥିଲେ, ଯାହା ବିପଦକୁ ବାସ୍ତବ ରୂପ ଦେଇଥିଲା । ଏହାପରେ ଆଉ ଏକ ଭିଡିଓ କଲ୍ ଆସିଥିଲା ଏବଂ ୟୁନିଫର୍ମ ପିନ୍ଧିଥିବା ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜକୁ ସିବିଆଇ ଅଧିକାରୀ ବୋଲି ପରିଚୟ ଦେଇ ଗୁରୁତର ଅଭିଯୋଗର ଦୋହରାଇଥିଲେ । ଆତଙ୍କିତ ଅବସ୍ଥାରେ ରବି ଏହାର ସମାଧାନ ପାଇଁ ନିବେଦନ କରିଥିଲେ । ତେବେ ଅଧିକାରୀ ଜଣକ ରବିକୁ ଏକ ଅଫର ଦେଇଥିଲେ । ଗିରଫଦାରୀରୁ ବଞ୍ଚିବା ପାଇଁ 99 ଲକ୍ଷ ଟ୍ରାନ୍ସଫର କରିବାକୁ ହେବ । ତେବେ ଚାପ ଏବଂ ଭୟରେ ରବି ମାନିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ପରେ ହୃଦୟଙ୍ଗମ କଲେ ଯେ ତାଙ୍କ ସହ ଧୋକା ହୋଇଛି ।
ଟୋଲ୍: ତେବେ କେବଳ ରବି ନୁହନ୍ତି ବରଂ ଅନ୍ୟଜଣେ ପ୍ରଫେସର ମଧ୍ୟ 45 ଲକ୍ଷ ହରାଇଛନ୍ତି । ଅନ୍ୟପଟେ ହାଇଦ୍ରାବାଦର ଜଣେ ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ 80ଲକ୍ଷର ଚୂନା ଲଗାଇଛନ୍ତି ହ୍ୟାକର । ସ୍କାମରଙ୍କ ଚାଲ୍ ନିଷ୍ଠୁର ଏବଂ ନିରନ୍ତର ଅଟେ । ସେମାନେ ଟଙ୍କା ନପାଇବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପୀଡିତାଙ୍କୁ ଡରାଇ ଧମକାଇଥାନ୍ତି । ଜଣେ ମହିଳା ରାତାରାତି ସ୍କାଇପ୍ କଲ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଭୟଭୀତ ହୋଇ ତାଙ୍କୁ ବନ୍ଧକ ରଖାଯାଇଥିଲା । ସକାଳ ସୁଦ୍ଧା ସେ 60ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଟ୍ରାନ୍ସଫର କରିଥିଲେ । ଏହାପରେ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରତାରଣା କରାଯାଇଥିବା ଜାଣି ସେ ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ 1930 କଲ୍ ସେଣ୍ଟର ସହିତ ଯୋଗାଯୋଗ କରି ସାଇବର ସିକ୍ୟୁରିଟି ବ୍ୟୁରୋକୁ କହି ପାଣ୍ଠି ଫ୍ରିଜ୍ କରିଥିଲେ ।
ଏହା ମଧ୍ୟ ପଢନ୍ତୁ: ଆପଣ ମଧ୍ୟ ପୁଞ୍ଜି ନିବେଶ କରୁଛନ୍ତି କି? ଏଭଳି କଲେ ହେବେନି ଠକେଇର ଶିକାର - Investment Scams
ଚଳିତ ବର୍ଷର ସ୍କାମ କେତେ ?: କେବଳ ଚଳିତ ବର୍ଷ ସାଇବର ସୁରକ୍ଷା ବ୍ୟୁରୋ 1026ଟି ଅଭିଯୋଗ ଗ୍ରହଣ କରିଛି । ଅପରାଧୀମାନେ 36.74 କୋଟି ଟଙ୍କା ଠକେଇ କରିଛନ୍ତି । ଠିକ ସମୟରେ ରିପୋର୍ଟ ହେତୁ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷମାନେ ମଧ୍ୟ 7.46 କୋଟି ପାଇବାରେ ସଫଳ ହୋଇଛନ୍ତି । ଏହି ସାଇବର ଅପରାଧୀଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଲଢେଇରେ ଅତିରିକ୍ତ ଡିଜି ତଥା ସାଇବର ସୁରକ୍ଷା ବ୍ୟୁରୋର ନିର୍ଦ୍ଦେଶିକା ଶିଖା ଗୋଏଲ ଆଗରେ ରହିଛନ୍ତି । ସେ କହିଛନ୍ତି ଯଦି ପୀଡିତା ଶୀଘ୍ର ରିପୋର୍ଟ କରନ୍ତି ତେବେ ଠକ ପାଖେ ପହଞ୍ଚିବାରେ ସଫଳତା ମିଳିପାରିବ ।
ସ୍କାମରମାନେ କିଭଳି ଲୋକଙ୍କ ମନରେ ବିଶ୍ବାସ ଜନ୍ମାନ୍ତି: ଯେଉଁମାନେ ବିଦେଶକୁ କୌଣସି କୋରିୟର ପଠେଇଥାନ୍ତି, ଫେଡେକ୍ସ ଠକମାନେ ଏହାର ଫାଇଦା ନେଇ ଠିକଣା ସଂଗ୍ରହ କରି ଫୋନ୍ କରିଥାନ୍ତି । ଆପଣ ଯେଉଁ ଜିନିଷ ପଠାଇଛନ୍ତି ସେଥିରେ ଅବାଞ୍ଛିତ ଜିନିଷ ଅଛି ବୋଲି ସେ କହିଥାନ୍ତି ।
ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ବିବରଣୀ: କଲ୍ କରିବା ପରେ ପ୍ରଥମେ ସେମାନେ ନାମ କହି ଡାକିଥାନ୍ତି । କାରଣ ନାମ ଧରି ଡାକିବା ଦ୍ବାରା ପୀଡିତାମାନଙ୍କ ଆତ୍ମବିଶ୍ବାସ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ ବୋଲି ସ୍କାମରମାନେ ବିଶ୍ବାସ କରିଥାନ୍ତି । ପୀଡିତାଙ୍କୁ ଫୋନ କରି କୁହାଯାଇଥାଏ ଯେ, ଆପଣ ଫେଡେକ୍ସ କୋରିୟର ମାଧ୍ୟମରେ ବିଦେଶ ପଠାଇଥିବା କୋରିୟରରେ ଡ୍ରଗ୍ସ, ପାସପୋର୍ଟ, ପିସ୍ତଲ ଏବଂ ବୁଲେଟ୍ ଅଛି ଏବଂ କଷ୍ଟମ୍ସ ସ୍କାନ ସମୟରେ ସେଗୁଡିକ ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇଥିଲା ବୋଲି ଅଧିକାରୀ କହିଥାନ୍ତି । ସିବିଆଇ କିମ୍ବା କ୍ରାଇମବ୍ରାଞ୍ଚ ପୋଲିସ ଏକ ମାମଲା ପଞ୍ଜିକରଣ କରିବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି । ଏହା କହି ଭୟଭୀତ କରିଥାନ୍ତି ।
ଦ୍ବିତୀୟ କଲ୍: କିଛି ସେକେଣ୍ଡ ମଧ୍ୟରେ ସ୍କାମରମାନେ ସ୍କାଇପରେ ଏକ ଭିଡିଓ କଲ୍ କରିଥାନ୍ତି । କଲ୍ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି କହିଥାନ୍ତି, ଯେ ସେ ଜଣେ ମୁମ୍ବାଇ ସିବିଆଇ ଅଧିକାରୀ କିମ୍ବା ସେପରି କିଛି ଏବଂ ସେ କୋରିଅରରେ ଅବାଞ୍ଛିତ ସାମଗ୍ରୀ ସମ୍ବନ୍ଧରେ କଷ୍ଟମ୍ସ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଦିଆଯାଇଥିବା ସୂଚନା ଅନୁସାରେ, ମାମଲା ରୁଜୁ କରାଯାଇଛି । ସେମାନେ ପୀଡିତାଙ୍କୁ ମୁମ୍ବାଇର ତଦନ୍ତରେ ଯୋଗଦେବାକୁ କହିବେ ଏବଂ ନହେଲେ ସେମାନଙ୍କୁ ଧମକ ଦେଇଥାନ୍ତି । ଅପରାଧର ଗମ୍ଭୀରତାକୁ ବିଚାର କରି ଗିରଫ ହେଲେ ସେମାନେ ଜାମିନ ପାଇବେ ନାହିଁ ବୋଲି ସେମାନେ ପୀଡ଼ିତାଙ୍କୁ ଭୟଭୀତ କରିଥାନ୍ତି ।
ତୃତୀୟ ଫୋନ୍ କଲ୍: ପୀଡିତା ଦୁଇଟି କଲ୍ ପାଇ ଭୟଭୀତ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ତୃତୀୟ ଥର ମଧ୍ୟ ଆଉ ଏକ କଲ୍ କରି ଆହୁରି ଭୟଭୀତ କରିଥାନ୍ତି ସ୍କାମର । କଲ୍ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ଜଣେ କଷ୍ଟମ୍ସ ଅଧିକାରୀ ବୋଲି ଦାବି କରିବେ ଏବଂ ପୀଡିତା ପଠାଇଥିବା କୋରିୟର ସହିତ ଜଡିତ ଥିବା ବେଆଇନତାକୁ ଦୋହରାଇ ଘଟଣାର ସମାନ ମୋଡ଼ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିବେ । ଠକମାନେ ଭୟଭୀତ ହେବା ପାଇଁ ପୀଡିତାଙ୍କ ନାମ ଧାରଣ କରିଥିବା କିଛି ନକଲି ଦଲିଲ ଦେଖାଇ ପାରନ୍ତି । ଯେତେବେଳେ କୋଟି କୋଟି କାରବାର କରୁଥିବା ପୀଡିତା ଭୟଭୀତ ହେବେ । କୌଣସି ବଡ ସମସ୍ୟାରେ ପଡିବା ଭୟ ପୀଡିତାଙ୍କ ଠାରେ ଆହୁରି ବଢିଥାଏ । ଏହାପରେ ଟଙ୍କା ପଠାଇବା ପାଇଁ ସ୍କାମରମାନେ ବାଧ୍ୟ କରିଥାନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କ କଥାରେ ରାଜି ନହେବା ପାଇଁ ସୁପାରିସ କରିଛନ୍ତି ସାଇବର ସୁରକ୍ଷା ବ୍ୟୁରୋର ନିର୍ଦ୍ଦେଶିକା ଶିଖା ଗୋଏଲ ।
ପୋଲିସର ମନ୍ତବ୍ୟ: କୌଣସି ଦେଶର ଏଜେନ୍ସି କେବେ ମଧ୍ୟ ଭିଡିଓ କଲ୍ କରନ୍ତି ନାହିଁ । ଯଦି କେହି ଭିଡିଓ କଲ୍ କରନ୍ତି ତେବେ ତାହାର ବିବୃତ୍ତି ରେକର୍ଡ କରନ୍ତୁ । ଏହା ସର୍ବଦା ସ୍ପାମ କଲ୍ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ଶିଖା । କାହା କଥାରେ ବିଶ୍ବାସ ନ କରିବା ପାଇଁ ସେ ଅପିଲ କରିଛନ୍ତି । ଶିଖା କହିଛନ୍ତି, "ପ୍ରତିଦିନ 1930 ହେଲ୍ପଲାଇନ ନମ୍ବରରେ 20ରୁ 30 କଲ୍ ଆସିଥାଏ । ଫେଡେକ୍ସ ଫ୍ରଡରେ ପ୍ରତିଦିନ ତେଲେଙ୍ଗାନାରୁ ପ୍ରାୟ କୋଟିଏ ଟଙ୍କା ସ୍କାମ ହୋଇଥାଏ । ତେବେ ନିକଟରେ ଜଣେ 60ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଟ୍ରାନ୍ସଫର କରିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ତୁରନ୍ତ ଭାବିଥିଲେ ଯେ, ତାଙ୍କ ସହିତ ସ୍କାମ ହୋଇଛି । ଏହାପରେ ସେ ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ 1930କୁ ଫୋନ କରିବାରୁ ଆମେ 60 ଲକ୍ଷ ଫେରସ୍ତ ଆଣିପାରିଲୁ ।"
କିଭଳି ସୁରକ୍ଷିତ ରହିବେ ?: ଏଭଳି ସ୍କାମରୁ ବର୍ତ୍ତିବାକୁ ହେଲେ ପ୍ରଥମତଃ ଆପଣ ଅପରିଚିତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସହ ଫୋନରେ କଥା ହୁଅନ୍ତୁ ନାହିଁ । କୌଣସି ଅଜ୍ଞାତ ଲିଙ୍କରେ କ୍ଲିକ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ । ଯଦି ଆପଣଙ୍କର କେହି ସମ୍ପର୍କୀୟ ବିଦେଶରେ ରୁହନ୍ତି ନାହିଁ ତେବେ ବିଦେଶୀକୁ ପାର୍ସଲ କଥା ବିଶ୍ବାସ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ । ଯଦି ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟବଶତଃ ଏହି ସ୍କାମର ଶିକାର ହୁଅନ୍ତି ତେବେ 1930 ନମ୍ବରରେ କଲ୍ କରି ଅଭିଯୋଗ କରିପାରିବେ । ତେଲେଙ୍ଗାନା ସାଇବର ବ୍ୟୁରୋ 400 କୋଟିରୁ ଅଧିକ ଟଙ୍କା ଫ୍ରିଜ୍ କରି ରଖିଛି ବୋଲି ଶିଖା ଗୋଏଲ କହିଛନ୍ତି ।
ଯଦି ଆପଣ ସାଇବର ଠକେଇର ଶିକାର ହେଉଛନ୍ତି, ତେବେ ନ୍ୟାସନାଲ ସାଇବର କ୍ରାଇମ ରିପୋର୍ଟିଂ ପୋର୍ଟାଲରେ ଅଭିଯୋଗ କରିପାରିବେ । ଏହାଦ୍ବାରା ଆପଣ ହରାଇଥିବା ଟଙ୍କା ଫେରିପାଇବେ ।
