हैदराबाद most beautiful peacock in world : मोर त्यांच्या आश्चर्यकारक पिसाराकरिता ओळखले जातात. विशेषत: नर त्यांच्या पंखासह त्यांची मनमोहक असतात. आज आपण जगातील सर्वात सुंदर मोरांच्या दहा प्रजाती बद्दल माहिती घेणार आहोत.
1. भारतीय मोर (पावो क्रिस्टेटस) : भारतीय मोर त्याच्या दोलायमान निळ्या आणि हिरव्या पिसाराकरिता ओळखला जातो. भारतीय मोराचा इंद्रधनुषासारखाच पिसांचा एक नेत्रदीपक पिसारा असतो. त्यामुळं तो अधिकचं संदर दिसतो.
2. हिरवा मयूर (पावो म्युटिकस): या मोराच्या प्रजातीमध्ये हिरवे आणि सोनेरी पिसे असतात. त्यांना एक शेपटी देखील असते. बहुतेकदा ती भारतीय मोरापेक्षा जास्त लांबलचक आकाराची असते.
3. जावा मोर (पावो क्रिस्टेटस जाव्हानेन्सिस): ही एक भारतीय मोराची उपप्रजाती आहे. या मोरांकराचा पिसारा अधिक रंगीत असतो. तो सुर्याच्या संपर्कात आल्यावर अधिक उठून दिसतो.
4. फिलीपीन मोर (पावो लुझोनेन्सिस): इतर प्रजातींपेक्षा हा मोर लहान असतो. या मोराचे शरीर गडद हिरवे असते. ज्यात इंद्रधनुषी पंख असतात.
5. सिलोन मयूर (पावो क्रिस्टेटस) किंवा श्रीलंकन मोर: भारतीय मोराप्रमाणेच हा मोर दिसतो. पण याच्या पंखातील रंगात थोडा फरक असतो. हा मोर श्रीलंकेत आढळतो.
6. पालवान मयूर (पावो म्युटिकस ल्युझोनेन्सिस) : फिलीपिन्समध्ये आढळून येणाऱ्या मोराचं चमकदार निळं हिरवं शरीर दिसतं.
7. पांढरा मोर (पावो क्रिस्टेटस): भारतीय मोराचा एक ल्युसिस्टिक प्रकार आहे. या मोराला सुंदर पांढरा पिसारा असतो, ज्यामुळं त्याला एक अद्वितीय स्वरूप प्राप्त होतं.
8. काळ्या खांद्याचा मोर (पावो क्रिस्टेटस निग्रिपेनिस) : या मोराचं चमकदार हिरवे आणि निळं शरीर असतं. त्याच्या पंखांवर विशिष्ट काळ्या खुणाची नक्षी असते.
9. मोर संकर : संकरित, जसे की "पाइड पीकॉक," विविध मोरांच्या प्रजातींची वैशिष्ट्ये एकत्र करतात आणि अद्वितीय आणि आश्चर्यकारक रंग संयोजन प्रदर्शित करतात.
10. बर्मीज मोर (पावो क्रिस्टेटस बर्मानी) : भारतीय मोराची आणखी एक उपप्रजाती आहे. या मोराचा रंग अधिक दोलायमान आणि थोडा वेगळा असतो.
रंगद्रव्य : मोराच्या पिसांमध्ये दिसणारे रंग मोठ्या प्रमाणात रंगद्रव्यांवर प्रभाव टाकतात. पक्ष्यांमधील सर्वात लक्षणीय रंगद्रव्ये कॅरोटीनोइड्स आणि मेलेनिन आहेत. कॅरोटीनॉइड्स, जे आहारातून मिळतात, ते पिवळे, नारिंगी आणि लाल रंग तयार करू शकतात. मोरांमध्ये, तथापि, सर्वात लक्षवेधक रंग प्रामुख्याने रंगद्रव्यांमधून येत नाहीत तर संरचनात्मक रंगातून येतात. तपकिरी आणि काळा यांसारख्या गडद रंगांसाठी मेलॅनिन जबाबदार आहे, जे मोराच्या शरीराच्या काही भागांमध्ये आढळू शकतात. प्रत्येक मोराची प्रजाती विविधता आणि अद्वितीय सौंदर्य दर्शविते, ज्यामुळं मोर जगातील सर्वात मनमोहक पक्ष्यांपैकी एक बनतो.
References :
- 1. Hill, G. E. (1999). Mate Quality and Condition-Dependent Sexual Selection in Birds. The American Naturalist, 154(S1), S1-S25.
- 2. Prum, R. O. (2006). An Integrated Evolutionary Model of Coloration, Development, and Structural Coloration in Birds. The American Naturalist, 168(3), 262-279.
- 3. Andersson, M. (1994). Sexual Selection. Princeton University Press.
- 4. Endler, J. A. (1990). On the Measurement and Mismeasurement of Color in the Ecology and Evolution of Animals. Biological Journal of the Linnean Society, 41(4), 315-352.