नवी दिल्ली : 75 th Republic Day : यावर्षी प्रजासत्ताक दिनाच्या समारंभात फ्रान्सचे राष्ट्रपती इमॅन्युएल मॅक्रॉन प्रमुख पाहुणे आहेत. अमेरिकेचे अध्यक्ष जो बायडेन हे प्रमुख पाहुणे म्हणून उपस्थित राहण्याची अपेक्षा होती. परंतु, वॉशिंग्टन डीसी येथील वार्षिक स्टेट ऑफ द युनियन कार्यक्रमामुळे त्यांचं येणं रद्द झालं. भारताकडून शेवटच्या क्षणी विनंती केलेली विनंती असतानाही फ्रान्सच्या अध्यक्षांनी निमंत्रण स्वीकारलं. फ्रान्स आणि भारत हे चांगले मित्र राष्ट्र आहेत. 1976 साली फ्रान्सचे पंतप्रधान जॅक शिराक, 1980 साली व्हॅलेरी गिसकार्ड डी'एस्टिंग, 1998 मध्ये जॅक शिराक, 2008 साली निकोलस सारकोझी, 2016 मध्ये फ्रँकोइस ओलांद अशा फ्रेंच नेत्यांनी कार्यक्रमाला उपस्थिती लावली होती.
धोरणात्मक स्वायत्ततेवरील विश्वास : भारत आणि फ्रान्सच्या सर्वसमावेशक आणि समृद्ध इंडो-पॅसिफिकच्या धोरणात्मक दृष्टीकोनात बरंच साम्य आहे. युरोप आणि इंडो-पॅसिफिक या दोन्ही देशांमधील मोठ्या भू-राजकीय मंथनाच्या पार्श्वभूमीवर दोन्ही देशांनी धोरणात्मक स्वायत्ततेसाठी आराखडा बनवला आहे. त्याला पुढे घेऊन जाण्यासाठी भारत आणि फ्रान्स हे धोरणात्मक अजेंडा पुढे नेत आहेत. दरम्यान, या वर्षाच्या सुरुवातीला भारताचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या पॅरिस भेटीदरम्यान एक संयुक्त निवेदन प्रसिद्ध करण्यात आलं होतं. यामध्ये म्हटलंय की, "सामायिक मूल्य, सार्वभौमत्व, धोरणात्मक स्वायत्ततेवरील विश्वास, आंतरराष्ट्रीय कायदा, यूएन चार्टर, बहुपक्षीयतेवरील अढळ विश्वास स्थिर बहुध्रुवीय जगासाठी यावर लक्ष द्यायला हवं." असं त्यामध्ये म्हटलं गेलय.
-
Visite du Jantar Mantar à Jaipur avec le Président @EmmanuelMacron. Ce site classé au patrimoine mondial de l'UNESCO témoigne du riche héritage de l'Inde en matière d'astronomie. Il symbolise également le mélange de la sagesse ancienne et de la science moderne, une valeur commune… pic.twitter.com/LgGmfmpoYZ
— Narendra Modi (@narendramodi) January 25, 2024 " class="align-text-top noRightClick twitterSection" data="
">Visite du Jantar Mantar à Jaipur avec le Président @EmmanuelMacron. Ce site classé au patrimoine mondial de l'UNESCO témoigne du riche héritage de l'Inde en matière d'astronomie. Il symbolise également le mélange de la sagesse ancienne et de la science moderne, une valeur commune… pic.twitter.com/LgGmfmpoYZ
— Narendra Modi (@narendramodi) January 25, 2024Visite du Jantar Mantar à Jaipur avec le Président @EmmanuelMacron. Ce site classé au patrimoine mondial de l'UNESCO témoigne du riche héritage de l'Inde en matière d'astronomie. Il symbolise également le mélange de la sagesse ancienne et de la science moderne, une valeur commune… pic.twitter.com/LgGmfmpoYZ
— Narendra Modi (@narendramodi) January 25, 2024
भारत-फ्रान्स संबंध आणखीन बळकट झाले : भारत आणि फ्रान्समधील उच्चस्तरीय भेटी हे दोन्ही देश एकमेकांना किती महत्त्व देतात याचं एक उदाहरण आहे. जुलै 2023 मध्ये फ्रेंच राष्ट्रीय दिनाच्या समारंभात मोदी प्रमुख पाहुणे म्हणून फ्रान्समध्ये होते. ही भेट भारत-फ्रान्स धोरणात्मक भागीदारीच्या 25 व्या वर्धापन दिनानिमित्त देखील होती. दोन्ही बाजूंनी स्वाक्षरी केलेल्या दस्तऐवजांवर स्वाक्षरी करणं एक मोठं यश होतं. दोन्ही देशांनी अनेक दस्तऐवज सादर केले, यात संयुक्त निवेदनाचा समावेश होता. भारत-फ्रान्स धोरणात्मक भागीदारीच्या 25 व्या वर्धापन दिनी भारत-फ्रान्स संबंध आणखीन बळकट झाल्याचं दिसलं. त्यानंतर, सप्टेंबरमध्ये झालेल्या जी-20 शिखर परिषदेसाठी मॅक्रॉन भारतात आले होते. त्यावेळी यावेळी दोन्ही नेत्यांनी स्वाक्षरी केलेल्या अनेक करारांचा आढावा घेतला.
अवलंबित्व कमी करण्यासाठी फ्रान्स महत्त्वाचा : रशिया-युक्रेन युद्धानंतर भारताला संरक्षण क्षेत्रात आणि विशेषतः शस्त्रास्त्र खरेदीत रशियावरील अवलंबित्व कमी करायचे आहे. मात्र, भारताने तसे कधीही अधिकृतपणे सांगितले नाही. SIPRI च्या मते, भारत हा जगातील सर्वात मोठा शस्त्र खरेदीदार आहे. त्याच वेळी, फ्रान्स हा जगातील तिसरा सर्वात मोठा शस्त्रास्त्र विकणारा देश आहे. 2018 ते 2022 दरम्यान, भारताने फ्रान्सकडून 30% शस्त्रे खरेदी केली. भारत आणि फ्रान्समधील वार्षिक व्यापार सुमारे 97 हजार कोटी रुपयांचा आहे. फ्रान्ससाठी भारत ही मोठी बाजारपेठ असल्याचे स्पष्ट झालं आहे.
फ्रान्स युक्रेनचा खंबीर समर्थक : सत्तेच्या राजकारणातील झपाट्याने बदलणाऱ्या समतोला दरम्यान, चीनची युद्धखोर भूमिका आणि किफायतशीर संरक्षण सौद्यांमुळे भारत-फ्रान्स संबंध सदैव मजबूत आहेत. मात्र, हे देखील लक्षात घेतलं पाहिजे की, आंतरराष्ट्रीय मुद्द्यांवर दोघांमध्ये काही मतभेद आहेत. उदाहरणार्थ, फ्रान्स युक्रेनचा खंबीर समर्थक आहेत आणि युक्रेनवर आक्रमण केल्यानंतर रशियावर निर्बंध टाकण्यात आले. त्याचप्रमाणे फ्रान्सनेही चीनशी घनिष्ठ आर्थिक संबंध ठेवण्याची मागणी केली आहे. यामुळे भारत आणि फ्रान्स मधील द्विपक्षीय संबंधांमध्ये फारसा फरक पडण्याची शक्यता नाही. परंतु, या गोष्टीही लक्ष देण्यासाठी तितक्याच महत्वाच्या आहेत.
मॅक्रॉन यांची 2018 मध्ये भारताला भेट : मॅक्रॉन यांनी यापूर्वी मार्च 2018 मध्ये भारताला भेट दिली होती. याशिवाय, सप्टेंबर 2023 मध्येही फ्रान्सचे राष्ट्राध्यक्ष जी-20 शिखर परिषदेसाठी दिल्लीला पोहोचले होते. यावेळी मोदी आणि मॅक्रॉन यांच्या द्विपक्षीय बैठकीत इस्रायल-हमास युद्ध, लाल समुद्रातील हुथी हल्ले याशिवाय दोन्ही देशांमधील संरक्षण भागीदारी आणि व्यापार करारावर चर्चा होऊ शकते.
फ्रान्सचे राष्ट्राध्यक्ष 5 वेळा आले : 1976 पासून भारतानं फ्रान्सच्या राष्ट्राध्यक्षांना 5 वेळा प्रजासत्ताक दिनासाठी आमंत्रित केले आहे. 14 जुलै 2023 रोजी पंतप्रधान मोदी फ्रान्सच्या बॅस्टिल डे परेडमध्ये प्रमुख पाहुणे म्हणून सहभागी झाले होते. या परेडमध्ये सहभागी होणारे ते दुसरे भारतीय पंतप्रधान होते. मागील परेडमध्ये भारतीय राफेलने उड्डाण केले. याशिवाय भारताच्या तिन्ही सैन्याच्या मार्चिंग तुकडीचे 269 सैनिक परेडमध्ये सहभागी झाले होते. फ्रान्सचे राष्ट्राध्यक्ष हे मनमोहन सिंग पंतप्रधान असताना बॅस्टिल डे परेडमध्ये सहभागी झाले होते. तसंच, 1976 साली फ्रान्सचे पंतप्रधान जॅक शिराक, 1980 साली व्हॅलेरी गिसकार्ड डी'एस्टिंग, 1998 मध्ये जॅक शिराक, 2008 साली निकोलस सारकोझी, 2016 मध्ये फ्रँकोइस ओलांद अशा फ्रेंच नेत्यांनी कार्यक्रमाला उपस्थिती लावली होती.
हेही वाचा :
1 भारताचा 75 वा प्रजासत्ताक दिन! देशभरात उत्साहाचं वातावरण; वाचा काय आहे कार्यक्रमाची संकल्पना
