हैदराबाद : आजच्या युगात मणक्याची योग्य काळजी घेणे ही अत्यंत महत्त्वाची गरज बनली आहे. याचे कारण असे की सध्याच्या काळात केवळ पाठदुखीचेच नाही तर मणक्याशी संबंधित अनेक प्रकारच्या समस्या केवळ वृद्धांमध्येच नाही तर लहान मुले आणि सर्व वयोगटातील प्रौढांमध्येही सामान्य होत आहेत. लोकांना निरोगी मणक्याचे महत्त्व समजावे आणि जागतिक स्तरावर रोग आणि त्यांच्या उपचारांबद्दल जागरुक व्हावे या उद्देशाने दरवर्षी 16 ऑक्टोबर रोजी 'वर्ल्ड स्पाइन डे' साजरा केला जातो. यावर्षी हा दिवस "मूव्ह युअर स्पाइन" या थीमवर साजरा केला जात आहे.
'वर्ल्ड स्पाइन डे' साजरा करण्याचं कारण : विविध वेबसाइट्सवर उपलब्ध अनेक सरकारी आणि खाजगी रुग्णालये आणि संस्थांच्या आकडेवारीनुसार आणि फिजिओथेरपिस्ट आणि ऑर्थोपेडिक डॉक्टरांकडून मिळालेल्या माहितीनुसार, गेल्या काही वर्षांत सर्व वयोगटातील आणि लिंगांच्या लोकांमध्ये पाठदुखीच्या प्रकरणांमध्ये मोठी वाढ झाली आहे. डेहराडून (उत्तराखंड) चे वरिष्ठ ऑर्थोपेडिक तज्ज्ञ डॉ. हेम जोशी सांगतात की पाठदुखीसह मणक्यातील कोणत्याही प्रकारच्या समस्यांसाठी अनेक कारणे जबाबदार असू शकतात. ज्यामध्ये सामान्य परिस्थितीत, खराब जीवनशैली, खराब आहार शैली म्हणजेच आहारातील पोषणाचा अभाव आणि खराब मुद्रा या सर्वात जबाबदार मानले जाऊ शकतात. त्याच वेळी, कोणत्याही रोग किंवा अपघाताच्या परिणामामुळे हाडांमध्ये कमजोरी आणि वृद्धत्व देखील या प्रकारच्या समस्यांना कारणीभूत ठरू शकते. ते म्हणतात की या व्यतिरिक्त दैनंदिन दिनचर्यामध्ये व्यायाम किंवा शारीरिक हालचालींचा अभाव, बराच वेळ बसण्याची किंवा पडून राहण्याची सवय आणि कधीकधी खराब रस्ते देखील पाठदुखी किंवा मणक्यातील इतर समस्यांना कारणीभूत ठरू शकतात.
पाठीच्या कण्यांची काळजी महत्त्वाची : उपलब्ध आकडेवारीनुसार, सध्या सुमारे एक अब्ज लोक पाठीच्या दुखण्याने किंवा समस्यांनी त्रस्त आहेत. त्यापैकी सुमारे 540 दशलक्ष लोक पाठदुखीच्या समस्येने त्रस्त आहेत. हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की मणक्याचे हाड आपल्या शरीराचे आधारभूत हाड आहे, जे उभे राहणे, चालणे, बसणे किंवा वाकणे यासारख्या क्रियाकलापांमध्ये सर्वात महत्वाचे आहे. म्हणून, मणक्यातील वेदना किंवा समस्या कधीकधी चालणे, झोपणे, बसणे, वाकणे, खाणे आणि झोपणे यासह काही इतर दैनंदिन क्रियाकलापांवर परिणाम करते. त्याच वेळी, हे कधीकधी इतर काही समस्यांना चालना देण्याचे कारण बनू शकते. हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की पाठदुखी आणि मणक्याच्या समस्यांच्या कारणांची वेळेवर तपासणी करणे आणि योग्य उपचारांना विलंब केल्यामुळे कधीकधी पीडित व्यक्तीला अपंगत्व येऊ शकते. त्यामुळे कंबर, खांदे किंवा पाय सतत किंवा सात दिवसांपेक्षा जास्त काळ दुखत असतील, पायात बधीरपणा जाणवत असेल, किंवा वेदनांमुळे चालायला किंवा इतर कामे करताना त्रास यांसारखी इतर संबंधित लक्षणे असतील तर डॉक्टरांचा सल्ला घेणे अत्यंत आवश्यक आहे.
इतिहास आणि उद्दिष्ट : पाठदुखी आणि इतर समस्या आणि मणक्याशी संबंधित समस्यांबद्दल सामान्य लोकांमध्ये जागरुकता वाढवण्यासाठी आणि समस्यांवर चर्चा करण्यासाठी जागतिक स्तरावर एक व्यासपीठ तयार करण्याच्या उद्देशाने 2008 मध्ये याची स्थापना करण्यात आली. त्याच्या उपचार आणि व्यवस्थापनाशी संबंधित. 'वर्ल्ड स्पाइन डे' साजरा करणे 2007 मध्ये वर्ल्ड फेडरेशन ऑफ चिरोप्रॅक्टिकने सुरू केले. हे उल्लेखनीय आहे की दरवर्षी आयोजित केलेल्या या कार्यक्रमात जगभरातील 800 हून अधिक सरकारी, निमसरकारी, वैद्यकीय आणि सामाजिक संस्था विविध प्रकारचे जनजागृती कार्यक्रम आणि मोहिमा आयोजित करतात.
अशी घ्या खबरदारी : पाठदुखीच्या समस्येकडे कधीही दुर्लक्ष करू नये, असे डॉ.जोशी सांगतात. साधारणपणे, पाठदुखीच्या सुरुवातीच्या टप्प्यात, डॉक्टर काही वेदनाशामक औषधांचा सल्ला देतात आणि जास्तीत जास्त विश्रांती घेतात. परंतु यामुळे रुग्णाला आराम मिळत नसेल, तर काहीवेळा कारण शोधण्यासाठी एमआरआय किंवा इतर प्रकारचे स्कॅन करण्याचा सल्ला दिला जातो. बहुतेक प्रकरणांमध्ये, वेळेवर निदान झाल्यास, औषधे आणि फिजिओथेरपीसह उपचार पूर्णपणे शक्य आहे. परंतु कधीकधी जटिल आणि गंभीर परिस्थितीत शस्त्रक्रिया देखील आवश्यक बनते. ते स्पष्ट करतात की उपचारापेक्षा सावधगिरी बाळगणे किंवा समस्या टाळण्यासाठी प्रयत्न करणे केव्हाही चांगले. अशा स्थितीत काही गोष्टी लक्षात ठेवल्यास मणक्याचा कमकुवतपणा, वेदना किंवा इतर समस्यांचा धोका बर्‍याच अंशी कमी करता येतो. त्यातील काही खालीलप्रमाणे आहेत.
- हाडे नैसर्गिकरीत्या मजबूत ठेवण्यासाठी, पोषणयुक्त पदार्थ, विशेषत: कॅल्शियम, व्हिटॅमिन डी आणि इतर हाडे मजबूत करणारे पोषक पदार्थ भरपूर प्रमाणात आहारात समाविष्ट केले पाहिजेत.
- चालताना, झोपताना, बसताना किंवा कोणतेही काम करताना नेहमी योग्य पवित्रा घ्यावा.
- मोबाईल किंवा टीव्ही पाहताना किंवा लॅपटॉपवर काम करताना मान, खांदे आणि कंबर वाकवणे टाळावे.
- लक्षात ठेवा की सक्रिय जीवनशैली पाठदुखीसह अनेक समस्यांपासून मुक्त होऊ शकते. यासाठी व्यायाम, खेळ, पोहणे, सायकल चालवणे किंवा नियमित चालणे यासारख्या क्रियाकलापांचा आपल्या दैनंदिन दिनक्रमात समावेश करा.
- तुमची हाडांची घनता आणि हाडांचे आरोग्य नियमितपणे तपासा.
हेही वाचा :
