One Health Day 2023 : मानवी आरोग्यासाठी पृथ्वी निरोगी असणं आवश्यक; जाणून घ्या काय आहे 'वन हेल्थ डे'

प्रत्येकजण स्वतःच्या आणि आपल्या कुटुंबाच्या आरोग्याबद्दल जागरूक असतो, परंतु केवळ हेच आपल्याला निरोगी ठेवत नाही. यासाठी पृथ्वीवरील परिसंस्थेतील सर्व जीव निरोगी राहणं आवश्यक आहे. तसंच जंगलं आणि पर्यावरण प्रदूषित होता कामा नये. काहीवेळा माणसांनाही प्राणी आणि पक्ष्यांकडून संसर्ग होतो. हे लक्षात घेऊन 'वन हेल्थ कन्सेप्ट'वर भर देण्यात आला आहे.

हैदराबाद : 'वन हेल्थ' ही संकल्पना खूप जुनी आहे. एक आरोग्य म्हणजे एखाद्या व्यक्तीचं किंवा कुटुंबाचे आरोग्य असं नाही. यामध्ये आपल्या सभोवतालच्या सर्व गोष्टींचा समावेश होतो ज्याचा आपल्या आरोग्यावर कोणत्याही प्रकारे परिणाम होतो. वन हेल्थमध्ये सार्वजनिक आरोग्य, प्राणी आणि पक्षी आरोग्य आणि आपलं पर्यावरण (झाडे, वनस्पती, जलस्रोत, हवा) यांचा समावेश होतो. दरवर्षी 3 नोव्हेंबर हा दिवस एक आरोग्य दिन म्हणून साजरा केला जातो, ज्याचा उद्देश प्रत्येकामध्ये व्यापक जागरूकता निर्माण करणं आणि वन हेल्थसाठी धोरणकर्त्यांचं लक्ष वेधून घेणं आहे.

• As we're gearing up for the 8th Ayurveda Day on November 10, 2023. Join in under the 'Ayurveda for One Health' campaign, participate in diverse competitions, and add a touch of creativity to this holistic celebration. Click on the link to participate now: https://t.co/MDgEqGx38B pic.twitter.com/BwXsFMkVMx

  — Ministry of Ayush (@moayush) November 1, 2023 " class="align-text-top noRightClick twitterSection" data="

  As we're gearing up for the 8th Ayurveda Day on November 10, 2023. Join in under the 'Ayurveda for One Health' campaign, participate in diverse competitions, and add a touch of creativity to this holistic celebration. Click on the link to participate now: https://t.co/MDgEqGx38B pic.twitter.com/BwXsFMkVMx

  — Ministry of Ayush (@moayush) November 1, 2023

  ">

  As we're gearing up for the 8th Ayurveda Day on November 10, 2023. Join in under the 'Ayurveda for One Health' campaign, participate in diverse competitions, and add a touch of creativity to this holistic celebration. Click on the link to participate now: https://t.co/MDgEqGx38B pic.twitter.com/BwXsFMkVMx

  — Ministry of Ayush (@moayush) November 1, 2023

या वर्षीची थीम : वन हेल्थ दिवसाची थीम दरवर्षी बदलते. 2023 साठी वन हेल्थ दिनाची थीम 'एक आरोग्यासाठी एकत्र काम करणं' ही आहे. कोविडनंतर वन हेल्थची गरज वाढली आहे. या कारणास्तव, आरोग्यविषयक आव्हानांकडे आंतरराष्ट्रीय स्तरावर सतत लक्ष दिलं जातं. वन हेल्थ व्हिजन अंतर्गत, सर्व संबंधित क्षेत्रांमध्ये सर्वोत्तम पद्धतींचा प्रचार केला जात आहे.

• Farmers across the country are becoming part of the 'Ayurveda for one Health’ campaign
  
  The 8th Ayurveda Day will be celebrated on 10th November, 2023
  
  Read here: https://t.co/9HWJJV9zai pic.twitter.com/H8Vr6iRqbw

  — PIB India (@PIB_India) October 26, 2023 " class="align-text-top noRightClick twitterSection" data="

  Farmers across the country are becoming part of the 'Ayurveda for one Health’ campaign
  
  The 8th Ayurveda Day will be celebrated on 10th November, 2023
  
  Read here: https://t.co/9HWJJV9zai pic.twitter.com/H8Vr6iRqbw

  — PIB India (@PIB_India) October 26, 2023

  ">

  Farmers across the country are becoming part of the 'Ayurveda for one Health’ campaign
  
  The 8th Ayurveda Day will be celebrated on 10th November, 2023
  
  Read here: https://t.co/9HWJJV9zai pic.twitter.com/H8Vr6iRqbw

  — PIB India (@PIB_India) October 26, 2023

वन हेल्थ जॉइंट अ‍ॅक्शन प्लॅन : जागतिक स्तरावर आरोग्य क्षेत्रात प्रामुख्यानं 4 प्रमुख संस्था कार्यरत आहेत. या संस्थांनी ऑक्टोबर 2022 मध्ये वन हेल्थ जॉइंट प्लॅन अ‍ॅक्शन फॉर वन हेल्थ सुरू केलं आहे. संयुक्त राष्ट्रांच्या अन्न आणि कृषी संघटना, संयुक्त राष्ट्र पर्यावरण कार्यक्रम, जागतिक आरोग्य संघटना आणि आंतरराष्ट्रीय प्राणी आरोग्य संघटना यांची आरोग्यविषयक संयुक्त कृती योजनेत महत्त्वाची भूमिका आहे. आरोग्य क्षेत्रातील भविष्यातील आव्हानांना तोंड देण्यासाठी संयुक्त योजना हा एक मार्ग आहे. आरोग्याच्या जोखमींचा चांगल्या प्रकारे अंदाज लावणं, प्रभाव कमी करण्यासाठी किंवा रोखण्यासाठी धोरणं विकसित करणं आणि धोका असलेल्या क्षेत्रे किंवा देशांची ओळख करणं हे त्याचं उद्दिष्ट आहे.

या प्रकारच्या आजारावर लक्ष केंद्रित करा : याआधी मे २०२१ मध्ये या चार संस्थांसह आरोग्य उच्च-स्तरीय तज्ञ पॅनेलची स्थापना करण्यात आली होती. ज्यामध्ये संभाव्य आजार आणि त्यांचे प्रतिबंध यावर संशोधन करण्यासाठी दीर्घकालीन कृती आराखडा तयार करण्याचा निर्णय घेण्यात आला. तज्ञ पॅनेल मुख्यत्वे H5N1 एव्हियन इन्फ्लुएंझा, MERS, इबोला, झिका, कोविड-19 यांसारख्या आजारांवर लक्ष केंद्रित करत आहे. विशेषतः, तज्ञ पॅनेल झुनोटिक रोगांचा प्रसार आणि प्रतिबंध यासह सर्व संबंधित पैलूंवर लक्ष ठेवत आहेत.

मुख्य झुनोटिक रोग

• रेबीज
• साल्मोनेला संसर्ग
• वेस्ट नाईल व्हायरसचा संसर्ग
• क्यू ताप (Coxiella Burnetii)
• अँथ्रॅक्स
• ब्रुसेलोसिस
• लाइम रोग
• इबोला

हेही वाचा :