नवी दिल्ली: कोणत्याही व्यक्तीला कधीही थकवा येऊ शकतो, जरी तो सहसा कठोर शारीरिक क्रियाकलाप, कठोर परिश्रम दिवस किंवा दोन्ही नंतर दिसून येतो. वारंवार व्यायाम केल्याने थकवा येतो, जो पुरेशी विश्रांती घेऊन, चांगली झोप घेऊन किंवा पूर्ण रात्र झोप घेऊन कमी करता येतो. याउलट, थकवा ही थकवा आणि झोपेची सतत, अनैतिक स्थिती आहे.
जेव्हा तुम्ही थकलेले असता तेव्हा तुमची नियमित दिनचर्या राखणे कठीण आणि निराशाजनक असू शकते. हे क्रॉनिक (एक महिन्यापेक्षा जास्त काळ टिकणारे) किंवा तीव्र (एक महिन्यापेक्षा जास्त काळ टिकणारे किंवा 1 ते 6 महिने किंवा त्याहून अधिक) असू शकते. अल्प आणि दीर्घकालीन थकवा थेट ते खात असलेल्या अन्नाशी संबंधित आहे.
उदाहरणार्थ, लोहाची कमतरता थकवा ( Fatigue from iron deficiency ), कमी कामाची क्षमता आणि कमी शैक्षणिक कामगिरीशी संबंधित आहे. रिकाम्या-कॅलरी पदार्थांप्रमाणे, जास्त साखर आणि घन चरबीयुक्त पदार्थ जसे की मिठाई आणि शीतपेये यांचे पौष्टिक फायदे कमी ( Empty calorie items have less nutritional benefit ) असतात. परिणामी, तुम्ही तुमच्या शरीरासाठी आवश्यक पोषक तत्वांनी समृद्ध असलेले कोणतेही अन्न खाल्ले नसले तरीही तुम्हाला पोट भरल्यासारखे वाटू शकते.
मूलभूत चयापचय प्रक्रियेत टिकून राहण्यासाठी जे मुख्य सेल्युलर कार्य सक्षम करतात, आपल्या सर्वांना संतुलित आहार आणि पुरेसे पोषण आवश्यक आहे. ऊर्जा-उत्पादक चयापचय, डीएनए संश्लेषण, ऑक्सिजन वाहतूक आणि न्यूरोलॉजिकल कार्यांमध्ये त्यांचा सहभाग असल्यामुळे मेंदू आणि स्नायूंच्या कार्यासाठी संतुलित आहार महत्त्वाचा आहे. परिणामी, शारीरिक आणि मानसिक थकवा यासह संज्ञानात्मक आणि मानसिक प्रक्रिया प्रभावित होतात.
लोह, मॅग्नेशियम, जस्त, व्हिटॅमिन सी आणि बी जीवनसत्त्वे (B1, B2, B3, B5, B6, B8, B9 आणि B12) हे सर्व थकवा दूर करण्यास मदत करतात. थकवा दूर करण्यासाठी ( How to overcome fatigue ) आणि उत्साही राहण्यासाठी आहार आणि पोषण कसे वापरावे यावरील काही सोप्या टिपा येथे आहेत.
तुमच्या आहारात प्रथिनांचा समावेश करा ( Add protein to you diet ) : प्रथिने तग धरण्याची पातळी राखण्यात आणि तग धरण्याची क्षमता वाढवण्यास मदत करतात. कारण ते तुमच्या स्नायूंना झीज होण्यापासून बरे होण्यास मदत करते आणि स्नायूंचे नुकसान कमी करते. हे सुनिश्चित करते की तुमच्या शरीरात दैनंदिन जीवन टिकवून ठेवण्यासाठी पुरेसे स्नायू आहेत. म्हणूनच क्रीडापटू किंवा सक्रिय जीवनशैली असलेले लोक त्यांच्या आहारातून किंवा पूरक आहारातून प्रथिने घेण्याबाबत शपथ घेतात.
हायड्रेशन ही चावी ( Hydration is the key ) : एखाद्याला आश्चर्य वाटेल की कॅलरी-कमी, पाण्यासारखा चव नसलेला द्रव ऊर्जा पातळीसाठी कशी मदत करतो. डिहायड्रेशनमुळे थकवा यासारखी लक्षणे दिसतात. कनेक्टिकट विद्यापीठाच्या संशोधनात असे आढळून आले आहे की सौम्य निर्जलीकरण देखील एखाद्या व्यक्तीचा मूड, ऊर्जा पातळी आणि स्पष्टपणे विचार करण्याची क्षमता बदलू शकते. महिलांसाठी, एकाग्रता, थकवा आणि चिंता यांवर निर्जलीकरणाचे परिणाम अधिक गंभीर आहेत.
कॅफीन कमी करा ( Cut down on caffeine ) : 'मी माझी सकाळची कॉफी घेत नाही तोपर्यंत माझ्याशी बोलू नकोस', हे इंटरनेट मेम परिचित आहे का? कॅफीन प्रेमी, विशेषत: जे कॉफी किंवा चहाच्या उदार "ऊर्जावान" डोसशिवाय आपला दिवस सुरू करू शकत नाहीत, ते खरं तर दिवसभरात स्वतःला अधिक थकवा देत आहेत. कॉफी तात्पुरते मेंदू उत्तेजक म्हणून काम करू शकते ज्यामुळे तुमची उर्जा पातळी वाढू शकते आणि अल्प कालावधीसाठी लक्ष केंद्रित करू शकते, परंतु नंतर त्वरीत ऊर्जा क्रॅश होऊ शकते.
याव्यतिरिक्त, ते अवलंबित्व निर्माण करू शकते आणि नैसर्गिक सर्कॅडियन लय किंवा झोपेच्या चक्रात व्यत्यय आणू शकते. एकूण, प्रत्येक कप कॉफीसाठी दोन अतिरिक्त कप पाणी प्या.
मद्यपान करण्यासाठी चिअर्स, थकव्याला आमंत्रण ( Cheers to alcohol, invitation to fatigue ) : पूर्ण ग्लास वाइन तुमची उर्जा पातळी अर्धी रिकामी ठेवू शकते. हार्वर्ड हेल्थच्या मते, हे केवळ तुमच्या शरीराला निर्जलीकरण करत नाही आणि झोपण्याच्या आणि खाण्याच्या पद्धतींमध्ये अडथळा आणत नाही, तर अल्कोहोलमुळे शरीरातील एपिनेफ्रिनची पातळी देखील वाढते, एक तणाव संप्रेरक जो हृदय गती वाढवतो आणि सामान्यत: रक्तदाब कमी करतो. शरीराला उत्तेजित करते, ज्यामुळे परिणाम होऊ शकतो. रात्रीच्या जागरणांमध्ये. प्रकाशन. तुम्ही बाहेर जात असाल किंवा दर दुसर्‍या रात्री मुक्काम करत असाल तर तुमचे अल्कोहोलचे सेवन कमी करा. धूम्रपानासाठीही असेच करा.
चांगले खा ( Eat well ) : प्रक्रिया केलेले अन्न खाणे, वारंवार ऑर्डर करणे आणि साखरेने भरलेल्या पाककृती नियमितपणे बनवणे. यामुळे तुमच्या शरीरातून जात असलेल्या पोषक तत्वांचा ऱ्हास होऊ शकतो. तसेच तुमचा आहार अत्यंत असंतुलित होऊ शकतो. तुमचे वय, लिंग आणि क्रियाकलाप पातळीनुसार निर्धारित कॅलरी खा आणि वजन कमी करण्याच्या किंवा स्पॉट कमी करण्याच्या नावाखाली फॅड/अति आहार घेऊ नका. अन्न हे तुमच्या शरीराचे इंधन आहे आणि जर ते पुरेसे आणि/किंवा दर्जेदार मिळत नसेल तर थकवा येणे निश्चितच आहे.
निरोगी आहारासाठी शारीरिक हालचाली, पुरेशी झोप, मानसिक शांतता आणि विश्रांती आवश्यक आहे. महत्त्वाची जीवनसत्त्वे आणि खनिजे फळे, भाज्या आणि मांसासारख्या विविध स्रोतांमधून नैसर्गिकरित्या मिळवता येतात. वय, लिंग आणि गर्भधारणा आणि स्तनपान यांसारख्या वैद्यकीय परिस्थितींसह आवश्यक पौष्टिक गरजा व्यक्तीपरत्वे बदलतात.
हेही वाचा - Drug Reactions Can Be Life Threatening : औषधाची रिएक्शन ठरू शकते घातक - केजीएमयूच्या डॉक्टरांचा दावा
