हैदराबाद : जननेंद्रियाची स्वच्छतेची सवय महिलांच्या तुलनेत पुरुषांमध्ये कमी दिसून येते. आळसामुळे असो, वेळेचा अभाव असो किंवा जागरूकतेचा अभाव असो, गुप्तांगांची स्वच्छता आणि स्वच्छता याकडे अजिबात दुर्लक्ष करू नये.
पुरुषांमध्ये ही सवय नसणे : महिला असोत की पुरुष, लहान मुले असोत की वृद्ध, प्रत्येकाने जननेंद्रियाची स्वच्छता राखणे अत्यंत आवश्यक आहे. स्त्रियांबद्दल बोलायचे झाले तर, गुप्तांग स्वच्छ ठेवण्याची सवय पुरुषांपेक्षा स्त्रियांमध्ये जास्त दिसून येते किंवा लहानपणापासूनच त्याबद्दल जागरूक किंवा शिकवले जाते असे म्हणणे योग्य ठरेल. पण सर्वसाधारणपणे पुरुषांमध्ये या सवयीचा अभाव असतो.
लैंगिक स्वच्छता बालपणातच शिकवली पाहिजे : लहानपणी मुलांना जननेंद्रियाच्या स्वच्छतेबद्दल शिकवले जात नाही असे नाही. बहुतेक सर्व मुलांना लहानपणीच पुढची कातडी काढून टाकल्यानंतर लिंग पाण्याने स्वच्छ करायला शिकवले जाते. पण तरीही आळशीपणा, माहितीचा अभाव किंवा कधी कधी अति व्यस्ततेमुळे मोठ्या प्रमाणात तरुण किंवा वृद्ध पुरुष लिंग आणि त्याच्या सभोवतालच्या स्वच्छतेची योग्य काळजी घेत नाहीत. अशा प्रकारचा बेफिकीरपणा तरूणांमध्येच दिसून येतो असे नाही तर काही वेळा सुशिक्षित आणि जागरूक प्रौढही अशा चुका करत राहतात.
कोणत्या समस्या त्रासदायक ठरू शकतात : लखनौचे अॅन्ड्रोलॉजिस्ट डॉ मनोज सिंग म्हणतात की, सामान्यतः लोकांना असे वाटते की स्त्रिया खराब जननेंद्रियाच्या स्वच्छतेमुळे आजारांना बळी पडतात. परंतु यामुळे पुरुषांनाही अनेक समस्यांना सामोरे जावे लागते, ज्यापैकी काही गंभीर असू शकतात.
पुरुषांमध्ये एक समस्या जी स्वच्छतेच्या अभावामुळे सर्वात जास्त दिसून येते. हे पुरुषाचे जननेंद्रिय आणि पुढची त्वचा यांच्यामध्ये मॅग्माचे संचय आणि घनता आहे, ज्यामुळे विविध समस्या उद्भवू शकतात. स्मेग्माचा स्राव हा आजार नसून एक नैसर्गिक प्रक्रिया आहे. परंतु मॅग्मा नियमितपणे साफ न केल्यास, ते पुढची कातडी आणि त्याच्या वरची कातडी यांच्यामध्ये गोळा होते आणि कठीण वाटते. अशा परिस्थितीत, केवळ संसर्गच नाही तर लिंगाच्या टोकाला वेदना, सूज किंवा इतर समस्या देखील वाढतात. उदाहरणार्थ, जेव्हा ही समस्या वाढते तेव्हा लघवी करताना अधिक अस्वस्थता येऊ शकते आणि लैंगिक संभोगाच्या वेळी पुढची त्वचा उघडकीस येते. या परिस्थितीत, कधीकधी बॅलेनाइटिस सारख्या संसर्गाचा धोका देखील वाढतो.
लिंग स्वच्छ करण्याची योग्य पद्धत : डॉ. मनोज स्पष्ट करतात की स्मेग्मा कधीकधी सौम्य दुर्गंधीयुक्त असू शकतो. जे सामान्य आहे आणि त्याच्या रंगात थोडासा बदल देखील कोणत्याही विशिष्ट रोगाचे लक्षण नाही. परंतु वास वाढल्यास लिंगाच्या वरच्या भागामध्ये आणि तोंडाच्या दरम्यान जास्त प्रमाणात साचणे किंवा दुर्गंधी जमा होणे हे लक्षण असू शकते. जर ते नीट स्वच्छ केले गेले नाही, तर ते अनेक रोग किंवा समस्यांना कारणीभूत ठरू शकते जसे की बॅलेनाइटिस, फिमोसिस, बॅक्टेरियाचा संसर्ग, मांडीचा संसर्ग किंवा इतर प्रकारचे जुनाट बुरशीजन्य संसर्ग इ.
डॉ.मनोज यांच्या मते, दिवसातून एकदाच लिंग पाण्याने धुणे पुरेसे नाही. यासोबतच स्वच्छता करताना लिंग आणि अंडकोष यांच्या संरक्षणाची काळजी घेणे अत्यंत आवश्यक आहे. खरे तर पुरुषांमधील लिंग आणि अंडकोष हे अतिशय मऊ अवयव आहेत, ज्यांना किरकोळ इजा झाली तरी दुखापत होऊ शकते. त्यामुळे गुप्तांगांच्या स्वच्छतेसोबतच स्वच्छता कशी केली जात आहे याचीही काळजी घेणे आवश्यक आहे. आमच्या तज्ज्ञांच्या मते, पुरुषांच्या गुप्तांगाची स्वच्छता करताना काही महत्त्वाच्या गोष्टी लक्षात ठेवाव्यात.
- सर्व पुरुषांनी आपले लिंग दररोज स्वच्छ पाण्याने धुवावे, केवळ आंघोळ करतानाच नव्हे तर लघवी केल्यानंतरही. पुढची कातडी असलेल्या लोकांनी नेहमी आपले लिंग थोडेसे मागे खेचून पाण्याने धुवावे.
- पुढची कातडी मागे खेचली पाहिजे आणि दिवसातून एकदा तरी कोमट पाण्याने धुवावी.
- लिंग आणि त्याच्या आजूबाजूचे भाग साबणाने धुता येतात, विशेषत: उन्हाळ्यात, जास्त घामामुळे होणारी समस्या टाळण्यासाठी. परंतु साबण सुगंधी, औषधी किंवा रासायनिक ओतलेला नाही याची खात्री करा.
- सेक्स करण्यापूर्वी आणि नंतर तुम्ही तुमचे लिंग आणि आसपासचे भाग व्यवस्थित धुवा याची खात्री करा. जे पुरुष जननेंद्रियाची स्वच्छता राखत नाहीत त्यांना संसर्ग होण्याची अधिक शक्यता असते आणि त्यांना कॅन्डिडिआसिस किंवा त्यांच्या जोडीदाराकडून इतर प्रकारचे संक्रमण होण्याची शक्यता असते.
- नेहमी धुतलेले, स्वच्छ आणि कमी घट्ट अंडरवेअर घाला.
- कधीही गलिच्छ अंतर्वस्त्रे किंवा इतर कोणाचे अंतर्वस्त्र घालू नका.
- एकच अंडरवेअर एका दिवसापेक्षा जास्त काळ घालू नका. अंडरवियर्स रोज बदलणे खूप महत्वाचे आहे.
- आंघोळीनंतर, मऊ टॉवेल किंवा सुती कापडाचा वापर करून जननेंद्रियाचा भाग पूर्णपणे आणि हळूवारपणे कोरडे केल्यानंतरच अंडरवेअर घाला.
- यामुळे ओलावा टिकून राहण्याचा किंवा गुप्तांगांना दुखापत होण्याचा धोका कमी होतो.
उन्हाळ्यात जननेंद्रियांच्या स्वच्छतेची विशेष काळजी घ्या, कारण जास्त घाम येणे इतर समस्यांना कारणीभूत ठरू शकते.
जननेंद्रियाचे केस काढण्यासाठी केस काढण्याची क्रीम किंवा वॅक्सिंग वापरणे टाळा, कारण यामुळे विविध दुष्परिणाम होऊ शकतात. प्यूबिक केस काढण्याचा सर्वात सुरक्षित मार्ग म्हणजे कात्री वापरून काळजीपूर्वक ट्रिम करणे.
लहानपणापासून मुलांमध्ये असावी स्वच्छतेची सवय : डॉ. मनोज सांगतात की मुलांना केवळ त्यांच्या गुप्तांगांचीच नव्हे तर संपूर्ण शारीरिक स्वच्छता राखण्याचे महत्त्व आणि गरज या दोन्ही गोष्टींची जाणीव करून दिली पाहिजे. परंतु त्याच वेळी त्यांना जाणीव करून दिली पाहिजे की जर त्यांना प्रजनन अवयवांमध्ये किंवा ज्याला गुप्तांग म्हणून ओळखले जाते त्यामध्ये काही समस्या जाणवत असतील तर कोणाशीही बोलण्यास किंवा डॉक्टरांना भेटण्यास अजिबात संकोच करू नका. कधीकधी लाजाळूपणामुळे किंवा अनिच्छेमुळे, अनेक पुरुष कोणत्याही समस्येच्या लक्षणांकडे दुर्लक्ष करतात.
ही समस्या नेहमी उपचाराने दूर केली जाऊ शकते. म्हणून, लक्षणे दिसू लागताच डॉक्टरांना भेटणे फार महत्वाचे आहे जेणेकरून समस्या टाळता येईल आणि वेळेत उपचार करता येतील. विशेषत: जर पुरुषाचे जननेंद्रियाच्या टोकाला खाज सुटणे, लालसरपणा, सूज किंवा पुढची त्वचा मागे घेणे, अंडकोषांमध्ये फोड किंवा ठिपके तयार होत असल्यास जिथे केवळ त्वचेचा रंगच नाही तर खाज सुटणे, जळजळ किंवा वेदनादायक, सौम्य किंवा तीव्र वेदना असल्यास किंवा अंडकोषांमध्ये सूज, लघवी करताना लिंगात वेदना किंवा लैंगिक संबंध किंवा इतर समस्या, एखाद्याने त्वरित डॉक्टरांशी संपर्क साधावा.
हेही वाचा : Starting your day with simple Yoga Asanas : या योगासनांमुळे शरीराला होऊ शकतात अनेक फायदे; जाणून घ्या कसे करावे आसन
