जननेंद्रियाची स्वच्छता ( Genital hygiene ) हा एक असा विषय आहे. ज्यावर आपण आपल्या घरांमध्ये उघडपणे चर्चा करत नाही. परंतु अत्यंत महत्त्वाचा आहे. डॉ. रमेश कपूर, दिल्ली स्थित एंड्रोलॉजिस्ट स्पष्ट करतात की, जर पुरुषांनी त्यांचे जननेंद्रिय व्यवस्थित स्वच्छ केले नाही तर त्यांना दाद, खरुज आणि इतर अनेक प्रकारचे संक्रमण आणि रोग यांसारख्या त्वचेच्या समस्यांचा धोका जास्त असतो. एकूणच आरोग्यावर परिणाम करण्याव्यतिरिक्त, असे रोग किंवा संसर्ग एखाद्याच्या लैंगिक जीवनावर देखील मोठ्या प्रमाणावर परिणाम करू शकतात.
डॉ. कपूर स्पष्ट करतात की, सामान्यत: पुरुषांना जननेंद्रियाच्या क्षेत्राची स्वच्छता कशी करावी याविषयी फारशी माहिती नसते आणि काही पुरुष ती जागा स्वच्छ करणे आवश्यकही मानत नाहीत, जे चुकीचे आहे. उन्हाळ्याबद्दल सांगायचे तर, जननेंद्रियाची स्वच्छता राखणे अधिक महत्त्वाचे बनते कारण एखाद्या व्यक्तीला आसपासच्या भागात, विशेषतः प्यूबमध्ये जास्त घाम येणे दिसू शकते, ज्यामुळे संक्रमण आणि रोग होण्याची शक्यता वाढते.
लिंगाची वरची त्वचा, म्हणजे पुढची त्वचा हलक्या हातांनी काढून टाका आणि कोमट पाण्याने भाग धुवा. ते स्वच्छ करण्यासाठी साबण वापरू नका. इतर भाग अतिशय हलक्या हातांनी धुवा, कारण ते अतिशय संवेदनशील असतात आणि त्यांना सहजपणे जखम होऊ शकतात.” त्याने सुचवलेल्या आणखी काही टिपा येथे आहेत:
- जघन प्रदेशात आणि लिंगाच्या आजूबाजूला घाम आल्याने घाण आणि जंतूंची वाढ होऊ शकते. म्हणून, नियमितपणे लहान कात्री, ट्रिमर किंवा रेझरने तुमचे जघन केस ट्रिम करा.
- हेअर रिमूव्हल क्रीम्स वापरणे टाळा, कारण त्यात काही विशिष्ट रसायने असतात आणि त्यामुळे संवेदनशील त्वचेचे नुकसान होऊ शकते.
- पुरुषाचे जननेंद्रिय सभोवतालची त्वचा कठोर साबणाने स्वच्छ करणे टाळा. त्याऐवजी हर्बल आणि सौम्य साबण वापरा.
- नेहमी स्वच्छ टॉवेल किंवा सुती कापड वापरून प्रदेश कोरडा करा. तसेच, दोन स्वतंत्र टॉवेल ठेवण्याचा प्रयत्न करा, एक जननेंद्रियासाठी आणि दुसरा संपूर्ण शरीरासाठी.
- प्रत्येक वेळेस जननेंद्रिय धुवा.
- धुतलेली चड्डी घाला.
- त्या भागांना जखम होऊ नये म्हणून घट्ट अंडरवेअर / संक्षिप्त परिधान टाळा. तसेच, शक्यतो सुती कापडापासून बनवलेले आरामदायक कपडे घाला.
- लिंगाच्या आजूबाजूची त्वचा कोरडी पडू लागल्यास, कमीत कमी रसायने नसलेले सुगंधी तेल किंवा क्रीम वापरा.
- लैंगिक संभोग करण्यापूर्वी आणि नंतर लिंग स्वच्छ करा.
डॉक्टर कपूर सांगतात की, लिंगाची नियमित साफसफाई करूनही दुर्गंधी, दुखणे किंवा खाज येण्यासारख्या समस्या कायम राहतात, ताबडतोब डॉक्टरांचा सल्ला घ्या. आपण अशा समस्यांकडे दुर्लक्ष केल्यास, ते गंभीर संक्रमणास कारणीभूत ठरू शकतात.
हेही वाचा - High stress during pregnancy : गर्भधारणेदरम्यान ताणतणावाचा कसा सामना कराल?
