वाराणसी: आज अक्षय नवमी आहे. याला आवळा नवमी किंवा कुष्मांडा नवमी असेही म्हणतात. अक्षय्य नवमीच्या दिवशी केलेल्या सर्व चांगल्या आणि वाईट कर्मांचे फळ अक्षय (स्थायी) बनते हे नावावरून स्पष्ट होते. अक्षय्य नवमीला सतत तीन वर्षे उपवास करून उपासना केल्याने मनोकामना प्राप्त होते, असे सांगितले आहे.
कार्तिक शुक्ल पक्षाची नवमी तिथी: ज्योतिषी विमल जैन यांनी सांगितले की, कार्तिक शुक्ल पक्षाची नवमी तिथी मंगळवार, 01 नोव्हेंबर रोजी रात्री 11:05 वाजता सुरू झाली आहे, जी दुसऱ्या दिवशी, 2 नोव्हेंबर, बुधवारी रात्री 9.10 पर्यंत राहील. अक्षय नवमीचे व्रत 2 नोव्हेंबर, बुधवारी पाळण्यात येणार आहे. अक्षय नवमीच्या दिवशी (Amla Navami 2022) उपवास करून भगवान श्री लक्ष्मीनारायण श्री विष्णूची पूजा करण्याची आणि आवळ्याच्या झाडाजवळ किंवा खाली बसून भोजन करण्याची पौराणिक आणि धार्मिक मान्यता आहे. पूजा करणाऱ्याचे तोंड पूर्वेकडे असावे.
मनोकामना पूर्ण करण्याचे वरदान: उपवास करणार्‍याने दैनंदिन कामांतून निवृत्त झाल्यावर, स्नान आणि ध्यान करून स्वच्छ वस्त्र परिधान करून अक्षय नवमीचे व्रत करावे. भगवान श्री लक्ष्मीनारायणाची पंचोपचार, दशोपचार किंवा षोडशोपचार पूजा केली जाते. या दिवशी भगवान श्री विष्णूचा आवडता मंत्र- 'ओम नमो भगवत वासुदेवाय' या मंत्राचा जास्तीत जास्त जप केल्याने देव प्रसन्न होतो. भक्ताला त्याच्या मनोकामना पूर्ण करण्याचे वरदान देतो.
अक्षय्य नवमीच्या पूजेचा नियम: ज्योतिषी विमल जैन यांनी सांगितले की, पौराणिक मान्यतेनुसार, या सणाला आवळ्याच्या झाडाची पूजा केल्यास अक्षय फळाची (Amla Navami importance) प्राप्ती होते, तसेच सौभाग्यही वाढते. या सणाला आवळ्याच्या झाडाची फुले, उदबत्ती, दिवे, नैवेद्य इत्यादींनी पूजा केली जाते. पूजा केल्यानंतर वृक्षाची पूजा करून प्रदक्षिणा करावी. कुष्मांडा (कोहडा) देखील दान केले जाते.
दक्षिणा देऊन पुण्य मिळवावे: आपल्या कुवतीनुसार सोने, चांदी आणि रोख रक्कम ठेवून ती भूदेव या समर्पित ब्राह्मणाला दान केल्यास पुण्य प्राप्त होते. आवळा वृक्षाजवळ किंवा त्याखाली ब्राह्मणाला सात्विक भोजन अर्पण करून दान आणि दक्षिणा देऊन पुण्य मिळवावे. याशिवाय अन्न, तूप आणि इतर जीवनावश्यक वस्तूंचे दान केल्याने अक्षय फळ मिळते. या दिवशी दान करण्याचा विशेष महिमा आहे.
आवळा नवमीची पौराणिक मान्यता: अक्षय नवमीच्या दिवशी केलेल्या दानामुळे आयुष्यात नकळत झालेली सर्व पापे नष्ट होतात. पितृलोकात विराजमान झालेल्या पितरांना थंडीपासून वाचवण्याचा संकल्प करून या दिवशी भूदेवांना (ब्राह्मण) लोकरीचे कपडे, ब्लँकेट देण्याची शास्त्रीय श्रद्धा आहे. ज्योतिषी विमल जैन यांच्या म्हणण्यानुसार करवंदाच्या पूजेसाठी करवंदाचे झाड उपलब्ध नसल्यास नवीन मातीच्या कुंडीत रोप लावून त्याची विधिवत पूजा करावी. त्यामुळे जीवनात कल्याण होईल. आवळ्याची पूजा केल्याने विवाहित महिलांचे सौभाग्य अबाधित राहते. आवळा वृक्षाची पूजा केल्याने संततीप्राप्तीही सांगितली आहे.
व्रतासाठी विशेष: आवळा नवमीच्या सणाला व्रत वगैरे शरीर, मन आणि धनाच्या पूर्ण शुद्धतेने करावे. उपवास करणाऱ्याने दिवसा झोपू नये आणि अन्न घेऊ नये. व्यर्थ बोलणे टाळावे आणि मन, वचन आणि कृतीने सत्कर्माकडे वाटचाल करावी.
