ETV Bharat / state

अॅन्टीबायोटिक्स औषधांच्या सेवनाने पसरू शकतो 'सुपरबग्ज'; नेहरू सायन्स सेंटरमध्ये प्रदर्शनातून जनजागृती - nehru science center

अॅन्टीबायोटिक्सच्या अपुर्‍या डोसमुळे शरीरात सुपरबग्ज हा विषाणू तयार होतो. या विषाणूविरोधात लढा देण्यासाठी भारताने पुढाकार घेतला आहे. या विषाणूमुळे दरवर्षी भारतात सात लाखांपेक्षा अधिक जणांना आपला जीव गमवावा लागत आहे. यसंबंधात जनजागूती करणारे ‘सुपरबग्ज : द एंड ऑफ अॅन्टीबायोटिक्स?’ हे प्रदर्शन नेहरू सायन्स सेंटरमध्ये भरवण्यात आले आहे. हे प्रदर्शन 17 डिसेंबरपासून सुरू झाले असून दोन महिने चालणार आहे.

anti
नेहरू सायन्स सेंटरमध्ये ‘सुपरबग्ज : द इंड ऑफ अॅन्टीबायोटिक्स?’ प्रदर्शन
author img

By

Published : Dec 19, 2019, 9:19 AM IST

मुंबई - अॅन्टीबायोटिक्स गोळ्यांच्या वापरामुळे आजार काही कालावधीत बरा होत असला तरीही या गोळ्यांमुळे होणारे शारीरिक नुकसान मोठे आहे. या औषधांचे सेवन करणाऱ्या रुग्णांना 'सुपरबग्ज' या विषाणूचा प्रदुर्भाव होऊ शकतो. त्यामुळे रूग्णाचा मुत्युदेखील होऊ शकतो, असे एका संशोधनातून समोर आले आहे. सुपरबग्ज या विषाणूविरोधात भारत आणि इंग्लंडने एकत्र येत ‘सुपरबग्ज : द एंड ऑफ अ‍ॅण्टिबायोटिक्स?’ या जनजागृती मोहीमेचे आयोजन केले आहे. यानिमित्ताने मुंबईतील नेहरू सायन्स सेंटरमध्ये सुपरबग्ज विषाणूबाबत जनजागृती करण्यासाठी प्रदर्शन भरवण्यात आले आहे.

नेहरू सायन्स सेंटरमध्ये ‘सुपरबग्ज : द इंड ऑफ अॅन्टीबायोटिक्स?’ प्रदर्शन

अॅन्टीबायोटिक्सच्या अपुर्‍या डोसमुळे शरीरात सुपरबग्ज हा विषाणू तयार होतो. या विषाणूविरोधात लढा देण्यासाठी भारताने पुढाकार घेतला आहे. या विषाणूमुळे दरवर्षी भारतात सात लाखांपेक्षा अधिक जणांना आपला जीव गमवावा लागत आहे. तर पुढील 30 वर्षात हा आकडा एक कोटीच्या घरात जाण्याची शक्यता ज्येष्ठ डॉ. फारूख उडवाडीया यांनी व्यक्त केली आहे. ‘सुपरबग्ज : द एंड ऑफ अॅन्टीबायोटिक्स?’ हे प्रदर्शन नेहरू सायन्स सेंटरमध्ये भरवण्यात आले आहे. हे प्रदर्शन 17 डिसेंबरपासून सुरू झाले असून दोन महिने चालणार आहे.

डॉक्टरांनी दिलेल्या अॅन्टीबायोटिक्स औषधांमुळे आराम पडू लागला की, ती औषधे घेणे रुग्णांकडून बंद केले जाते. त्यामुळे औषधांचा कालावधी पूर्ण केला जात नाही. काही जण डॉक्टरांच्या सल्लाशिवाय गोळ्या घेतात. परिणामी कालांतराने अॅन्टीबायोटिक्सचा आजाराच्या विषाणूंवर कोणताही परिणाम होत नाही. अॅन्टीबायोटिक्सच्या अपुर्‍या डोसमुळे शरीरामध्ये अॅन्टीमायक्रोबियल रेझिस्टन्स (एएमआर)तयार होतात. शरीरात वाढत जाणारे या एएमआरचे कालांतराने अॅन्टीबॅक्टेरियल रेझिस्टन्समध्ये रुपांतर होऊन सुपरबग्ज हा महाभयंकर विषाणू तयार होतो. यावर कोणत्याही अॅन्टीबायोटिक्स औषधाचा परिणाम होत नाही. नागरिकांना असलेली अपुरी माहिती, गैरसमज यामुळे दरवर्षी सुपरबग्जमुळे मोठ्या प्रमाणात नागरिकांचा मृत्यू होत आहे.

हेही वाचा - लोकसंख्येची अन्नग्रहण करण्याची क्षमता वाढतेय!

मुंबईनंतर बंगळूर आणि कोलकाता या शहरांमध्ये देखील हे प्रदर्शन होणार आहे. यापूर्वी सप्टेंबरमध्ये दिल्ली येथे हे प्रदर्शन झाले होते. सुपरबग्ज विषाणूची माहिती सर्वांना व्हावी, यासाठी ठाणे जिल्ह्यातील 1200 शाळांशी संपर्क साधण्यात आला आहे. तसेच पथनाट्य, नाटक यांमार्फत जनजागृती करण्यात येणार आहे. ग्रामीण भागातही याबाबत जनजागृती व्हावी यासाठी 'मोबाईल सायन्स व्हॅन'च्या पर्यायाचा विचार करत असल्याची माहिती नेहरू सायन्स सेंटरचे संचालक शिवप्रसाद खेणेद यांनी दिली आहे.

मुंबई - अॅन्टीबायोटिक्स गोळ्यांच्या वापरामुळे आजार काही कालावधीत बरा होत असला तरीही या गोळ्यांमुळे होणारे शारीरिक नुकसान मोठे आहे. या औषधांचे सेवन करणाऱ्या रुग्णांना 'सुपरबग्ज' या विषाणूचा प्रदुर्भाव होऊ शकतो. त्यामुळे रूग्णाचा मुत्युदेखील होऊ शकतो, असे एका संशोधनातून समोर आले आहे. सुपरबग्ज या विषाणूविरोधात भारत आणि इंग्लंडने एकत्र येत ‘सुपरबग्ज : द एंड ऑफ अ‍ॅण्टिबायोटिक्स?’ या जनजागृती मोहीमेचे आयोजन केले आहे. यानिमित्ताने मुंबईतील नेहरू सायन्स सेंटरमध्ये सुपरबग्ज विषाणूबाबत जनजागृती करण्यासाठी प्रदर्शन भरवण्यात आले आहे.

नेहरू सायन्स सेंटरमध्ये ‘सुपरबग्ज : द इंड ऑफ अॅन्टीबायोटिक्स?’ प्रदर्शन

अॅन्टीबायोटिक्सच्या अपुर्‍या डोसमुळे शरीरात सुपरबग्ज हा विषाणू तयार होतो. या विषाणूविरोधात लढा देण्यासाठी भारताने पुढाकार घेतला आहे. या विषाणूमुळे दरवर्षी भारतात सात लाखांपेक्षा अधिक जणांना आपला जीव गमवावा लागत आहे. तर पुढील 30 वर्षात हा आकडा एक कोटीच्या घरात जाण्याची शक्यता ज्येष्ठ डॉ. फारूख उडवाडीया यांनी व्यक्त केली आहे. ‘सुपरबग्ज : द एंड ऑफ अॅन्टीबायोटिक्स?’ हे प्रदर्शन नेहरू सायन्स सेंटरमध्ये भरवण्यात आले आहे. हे प्रदर्शन 17 डिसेंबरपासून सुरू झाले असून दोन महिने चालणार आहे.

डॉक्टरांनी दिलेल्या अॅन्टीबायोटिक्स औषधांमुळे आराम पडू लागला की, ती औषधे घेणे रुग्णांकडून बंद केले जाते. त्यामुळे औषधांचा कालावधी पूर्ण केला जात नाही. काही जण डॉक्टरांच्या सल्लाशिवाय गोळ्या घेतात. परिणामी कालांतराने अॅन्टीबायोटिक्सचा आजाराच्या विषाणूंवर कोणताही परिणाम होत नाही. अॅन्टीबायोटिक्सच्या अपुर्‍या डोसमुळे शरीरामध्ये अॅन्टीमायक्रोबियल रेझिस्टन्स (एएमआर)तयार होतात. शरीरात वाढत जाणारे या एएमआरचे कालांतराने अॅन्टीबॅक्टेरियल रेझिस्टन्समध्ये रुपांतर होऊन सुपरबग्ज हा महाभयंकर विषाणू तयार होतो. यावर कोणत्याही अॅन्टीबायोटिक्स औषधाचा परिणाम होत नाही. नागरिकांना असलेली अपुरी माहिती, गैरसमज यामुळे दरवर्षी सुपरबग्जमुळे मोठ्या प्रमाणात नागरिकांचा मृत्यू होत आहे.

हेही वाचा - लोकसंख्येची अन्नग्रहण करण्याची क्षमता वाढतेय!

मुंबईनंतर बंगळूर आणि कोलकाता या शहरांमध्ये देखील हे प्रदर्शन होणार आहे. यापूर्वी सप्टेंबरमध्ये दिल्ली येथे हे प्रदर्शन झाले होते. सुपरबग्ज विषाणूची माहिती सर्वांना व्हावी, यासाठी ठाणे जिल्ह्यातील 1200 शाळांशी संपर्क साधण्यात आला आहे. तसेच पथनाट्य, नाटक यांमार्फत जनजागृती करण्यात येणार आहे. ग्रामीण भागातही याबाबत जनजागृती व्हावी यासाठी 'मोबाईल सायन्स व्हॅन'च्या पर्यायाचा विचार करत असल्याची माहिती नेहरू सायन्स सेंटरचे संचालक शिवप्रसाद खेणेद यांनी दिली आहे.

Intro:मुंबई । अ‍ॅण्टिबायोटिक्स गोळ्यांच्या वापरामुळे आजार काही कालावधीत बरा होत असला तरीही या गोळ्यांमुळे होणारे शारीरिक नुकसान मोठे आहे. गोळ्या घेणाऱ्या रुग्णांचा सुपरबग्ज या विषाणूमुळे मुत्युदेखील होऊ शकतो. अ‍ॅण्टिबायोटिक्सच्या अपुर्‍या डोसमुळे शरीरात सुपरबग्ज हा विषाणू तयार होतो. या विषाणूविरोधात लढा देण्यासाठी भारताने पुढाकार घेतला आहे. या विषाणूमुळे दरवर्षी भारतात सात लाखांपेक्षा अधिक जणांना आपला जीव गमवावा लागत आहे. तर पुढील 30 वर्षात हा आकडा एक कोटीच्या घरात जाण्याची शक्यता ज्येष्ठ डॉ. फारूख उडवाडीया यांनी व्यक्त केली आहे.Body:सुपरबग्ज या विषाणू विरोधात भारत आणि इंग्लंड एकत्र येत ‘सुपरबग्ज : द इंड ऑफ अ‍ॅण्टिबायोटिक्स?’ या जनजागृती मोहीमेचे आयोजन केले आहे. यानिमित्ताने मुंबईतील मुंबईतील नेहरू सायन्स सेंटरमध्ये आजपासून या सुपरबग्ज विषाणूबाबत जनजागृती करण्यासाठी प्रदर्शन भरवण्यात आले आहे. त्यावेळी डॉ. उडवाडीया बोलत होते.

डॉक्टरांनी दिलेल्या अ‍ॅण्टिबायोटिक्स औषधामुळे एकदा का आराम पडू लागला तर ती औषधे रुग्णांकडून घेणे बंद केले जाते. त्यामुळे डॉक्टरने लिहून दिलेला औषधाचा कालावधी पूर्ण केला जात नाही. काही जण डॉक्टरांच्या सल्लाशिवाय गोळ्या घेतात हे तर अत्यंत चुकीचे आहे कारण परिणामी कालांतराने अ‍ॅण्टिबायोटिक्सचा आजाराच्या विषाणूंवर कोणताही परिणाम होत नाही. अ‍ॅण्टिबायोटिक्सचा अपुर्‍या डोसमुळे शरीरामध्ये अ‍ॅण्टिमायक्रोबियल रेझिस्टन्स (एएमआर)तयार होतात. शरीरात वाढत जाणारे हे एएमआरचे कालांतराने अ‍ॅण्टिबॅक्टेरियल रेझिस्टन्समध्ये रुपांतर होऊन सुपरबग्ज या महाभयंकर विषाणू तयार होतो. यावर कोणत्याही अ‍ॅण्टिबायोटिक्स औषधाचा परिणाम होत नाही. नागरिकांना असलेली अपुरी माहिती, गैरसमज यामुळे दरवर्षी सुपरबग्जमुळे मोठ्या प्रमाणात नागरिकांचा मृत्यू होतो. त्यामुळे सुपरबग्जविरोधात इंग्लंड व भारताने एकत्र येऊन मोहीम हाती घेतली असल्याची माहिती फारुख उडवाडीया यांनी दिली.

अ‍ॅण्टिबायोटिक्समुळे आजार लवकर बरे होत असले तरी त्याच्या न होणाऱ्या योग्य वापारामुळे रुग्णांना मोठा धोका आहे. नागरिकांनी मेडिकल स्टोरमधील फार्मासिस्टच्या सल्ल्यानुसार अ‍ॅण्टिबायोटिक्स न घेता डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार घेणे गरजेचे आहे. अ‍ॅण्टिबायोटिक्सच्या गैरवापरामुळे निर्माण होणार्‍या रेझिस्टंन्सवर अ‍ॅण्टिबायोटिक्सचा कोणताही परिणाम होत नाही. त्यामुळे नागरिकांमध्ये जनजागृती निर्माण व्हावी यासाठी ‘सुपरबग्ज : द इंड ऑफ अ‍ॅण्टिबायोटिक्स?’ हे प्रदर्शन नेहरू सायन्स सेंटरमध्ये भरवण्यात आले आहे. हे प्रदर्शन 17 डिसेंबरपासून दोन महिने मुंबईमध्ये होणार आहे. मुंबईमध्ये सुरू असलेल्या ‘सुपरबग्ज : द इंड ऑफ अ‍ॅण्टिबायोटिक्स?’ या प्रदर्शनानंतर ते बंगळूर, कोलकाता या शहरांमध्ये होणार आहे. त्यापूर्वी ते दिल्ली येथे सप्टेंबरमध्ये झाले होते.सुपरबग्ज या महाभयंकर विषाणूची माहिती सर्वाना व्हावी यासाठी ठाणे जिल्ह्यातील 1200 शाळांशी संपर्क साधण्यात आला आहे. तसेच पथनाट्य, नाटक यामार्फत जनजागृती करण्यात येणार आहे.
मात्र ग्रामीण भागामध्येही याबाबत जनजागृती व्हावी यासाठी आम्ही मोबाईल सायन्स व्हॅनच्या पर्यायाचा विचार करत आहोत. अशी माहिती माहिती नेहरू सायन्स सेंटरचे संचालक शिवप्रसाद खेणेद यांनी दिली.

बाईट


शिवप्रसाद खेणेद संचालक , नेहरू सायन्स सेंटर

ज्येष्ठ डॉ. फारूख उडवाडीया
Conclusion:
ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.