हैद्राबाद : तसे पाहिले तर 2022 हे वर्ष ( Look Back 2022 ) खेळाच्या दृष्टीने उत्तम ( Sports Year Ender 2022) होते. आशिया चषक, टी-२० विश्वचषक, फिफा विश्वचषक, राष्ट्रकुल 2क्रीडा स्पर्धा यासारख्या अनेक मोठ्या ( Sports Year Ender 2022 ) आणि सर्वोत्तम स्पर्धा या वर्षी झाल्या. यादरम्यान देशातील आणि ( Neeraj Chopra in World Athletics Championships ) जगातील अनेक खेळाडूंनी अनेक मोठे यश संपादन केले. यातील काही खेळाडू इतर काही कारणांनीही चर्चेत राहिले. चला तर मग बघूया 2022 मध्ये क्रीडा विश्वात प्रसिद्ध झालेल्या खेळाडूंवरील स्पेशल रिपोर्ट
1. नोवाक जोकोविच निर्वासित जागतिक क्रमवारीत 1 टेनिस चॅम्पियन नोव्हाक जोकोविचची ऑस्ट्रेलियन ओपनमधून हकालपट्टी करण्यात आली, त्याला ऑस्ट्रेलियातून परत पाठवण्यात आले, कारण त्याने COVID-19 ला विरोध केला होता आणि कोरोनाची लस घेण्यास नकार दिला होता. ऑस्ट्रेलियन ओपनमधील त्याच्या सहभागावर एका हाय-प्रोफाइल खेळाडूने असे केल्यामुळे बंदी घालण्यात आली होती. पण सर्बियाचा हा दिग्गज टेनिसपटू पुढील ऑस्ट्रेलियन ओपन खेळणार आहे. गार्डियन ऑस्ट्रेलिया आणि स्टेट ब्रॉडकास्टर या स्थानिक न्यूज पोर्टलने हा दावा केला आहे. ऑस्ट्रेलियन मीडियामध्ये प्रसिद्ध झालेल्या वृत्तानुसार, जोकोविच जानेवारीमध्ये होणाऱ्या पुढील ऑस्ट्रेलियन ओपनमध्ये खेळू शकतो.
2. भारताने प्रथमच थॉमस कप जिंकला (थॉमस कप 2022) पुरुष बॅडमिंटन इतिहासात भारताला मोठे यश मिळाले जेव्हा भारतीय खेळाडूंनी इंडोनेशियाचा पराभव केला आणि 15 मे 2022 रोजी प्रथमच थॉमस कप जिंकला. भारताच्या पुरुष बॅडमिंटन संघाने थॉमस कप 2022 जिंकून नवा इतिहास रचला. भारताने अंतिम फेरीत 14 वेळच्या चॅम्पियन इंडोनेशियाचा 3-0 अशा फरकाने पराभव करून नवा पराक्रम केला. अंतिम फेरीच्या तिसऱ्या सामन्यात किदाम्बी श्रीकांतने गोल करत जोनाथन क्रिस्टीचा पराभव करून भारताला पहिले थॉमस कप विजेतेपद मिळवून दिले. तर सात्विक साईराज रँकिरेड्डी आणि चिराग शेट्टी यांनी पुरुष दुहेरीत मोहम्मद अहसान आणि केविन संजय सुकामुल्जो यांच्यावर विजय मिळवला.
3. जागतिक अॅथलेटिक्स चॅम्पियनशिप आणि डायमंड लीगमध्ये नीरज चोप्राचा विजय ( Neeraj Chopra in World Athletics Championships ) नीरज चोप्राने 24 जुलै 2022 रोजी ओरेगॉन येथे झालेल्या जागतिक अॅथलेटिक्स चॅम्पियनशिप 2022 मध्ये ऐतिहासिक कामगिरी करून रौप्यपदक जिंकले. टोकियो ऑलिम्पिकमध्ये देशाला सुवर्णपदक मिळवून देणाऱ्या नीरज चोप्राने पुन्हा एकदा भारतीयांना अभिमानास्पद वाट दाखवली. नीरजने जागतिक अॅथलेटिक्स चॅम्पियनशिपमध्ये ऐतिहासिक रौप्यपदक जिंकून भारताची 19 वर्षांची प्रतीक्षा संपवली. जागतिक अॅथलेटिक्स चॅम्पियनशिपमध्ये कोणतेही पदक जिंकणारा नीरज हा पहिला भारतीय पुरुष खेळाडू ठरला. यापूर्वी, अंजू बॉबी जॉर्ज 2003 साली लांब उडी स्पर्धेत कांस्यपदक जिंकून भारताकडून पदक जिंकणारी पहिली महिला खेळाडू ठरली होती.
यानंतर ऑलिम्पिक चॅम्पियन नीरज चोप्रा याने 89.08 मीटरच्या सर्वोत्तम प्रयत्नाने लुसाने येथे झालेल्या डायमंड लीगमध्ये सुवर्ण जिंकणारा पहिला भारतीय ठरला. टोकियो ऑलिम्पिक 2020 सुवर्णपदक विजेता नीरज चोप्राने 8 सप्टेंबर रोजी डायमंड लीगची अंतिम फेरी जिंकून आणखी एक उत्कृष्ट कामगिरी करून ही कामगिरी केली.
4. बर्मिंगहॅम कॉमनवेल्थ गेम्समध्ये भारताची शानदार कामगिरी ( Birmingham Commonwealth Games 2022 ) यावेळी भारताने इंग्लंडमधील बर्मिंगहॅम येथे 2022 च्या कॉमनवेल्थ गेम्ससाठी सुमारे 215 खेळाडूंचा संघ पाठवला. यावेळी भारतीय खेळाडूंनी अनेक खेळांमध्ये चमकदार कामगिरी केली. कॉमनवेल्थमध्ये खेळल्या गेलेल्या हॉकीच्या अंतिम फेरीत भारताला ऑस्ट्रेलियाकडून 7-0 असा पराभव पत्करावा लागला आणि रौप्यपदकावर समाधान मानावे लागले. भारताने बर्मिंगहॅम कॉमनवेल्थ गेम्समध्ये 22 सुवर्ण, 16 रौप्य आणि 23 कांस्य अशी एकूण 61 पदके जिंकली आणि पदकतालिकेत चौथे स्थान पटकावले. 22 सुवर्ण जिंकून, कॉमनवेल्थ गेम्समधील एकूण भारताच्या सुवर्णपदकांची संख्या 200 ओलांडली. राष्ट्रकुल स्पर्धेत भारताने आतापर्यंत एकूण 203 सुवर्ण, 190 रौप्य आणि 171 कांस्य पदके जिंकली आहेत.
5. भारतात आयोजित FIFA U-17 महिला विश्वचषक (FIFA U-17 Women's World Cup) 2022 साली, भारताला प्रथमच FIFA महिला फुटबॉल स्पर्धा 2022 चे आयोजन करण्याची संधी मिळाली. 11 ते 30 ऑक्टोबर दरम्यान खेळल्या गेलेल्या सामन्यांनंतर स्पेनने कोलंबियाचा पराभव करून दुसऱ्यांदा विजेतेपद पटकावले. यासह स्पेनने उत्तर कोरियाच्या दोन विजेतेपदांची बरोबरी केली. या वर्ल्ड चॅम्पियन स्पर्धेत जगभरातून एकूण 16 संघ सहभागी झाले होते. यजमान राष्ट्र म्हणून भारत या स्पर्धेसाठी पात्र ठरला आहे. भारत त्या गटातून बाहेर पडला असला तरी.
6. रॉजर फेडरर-सरिना विल्यम्स फेअरवेल ( Roger Federer, Sarena Williams, Ashleigh Barty Retirement ) हे वर्ष टेनिस जगतातील दोन दिग्गजांच्या निवृत्तीसाठी स्मरणात राहील. रॉजर फेडरर, त्याच्या काळातील सर्वोत्तम पुरुष एकेरी टेनिसपटूंपैकी एक, त्याने 15 सप्टेंबर रोजी व्यावसायिक टेनिसमधून निवृत्तीची घोषणा केली. यासह, आणखी एक सर्वकालीन महान खेळाडू, सरिना विल्यम्सने देखील व्यावसायिक टेनिस जगताचा निरोप घेतला आणि यूएस ओपनमध्ये तिचा शेवटचा सामना खेळला.
यासोबतच 26 वर्षीय महिला टेनिसपटू ऍशले बार्टीनेही टेनिसमधून निवृत्तीची घोषणा करून टेनिस जगताला चकित केले. बार्टीने २०२२ मध्ये ऑस्ट्रेलियन ओपनचे विजेतेपद पटकावले होते. तर गतवर्षी विम्बल्डनही जिंकले होते. या वर्षी टेनिसमधून निवृत्त झालेले इतर प्रसिद्ध टेनिसपटू विल्फ्रेड सोंगा आणि जुआन मार्टिन डेल पोट्रो आहेत.
7. आशिया चषक 2022 (ASIA CUP W 2022) मध्ये महिला चॅम्पियन बनल्या आशिया कप 2022 मध्ये, स्पर्धेच्या सुपर फोरमध्ये पाकिस्तान आणि श्रीलंकेकडून पराभूत झाल्यानंतर भारताला अंतिम फेरीसाठीही पात्रता मिळवता आली नाही. तर महिला संघाने सहज जेतेपद पटकावले. आशिया चषक 2014 मध्ये खेळल्या गेलेल्या सामन्यांनंतर पुरुष आशिया चषक 2022 भारताचा हा पहिला पराभव होता. याआधी, 2016 मध्ये, बांगलादेशने एमएस धोनीच्या नेतृत्वाखाली उद्घाटन आशिया कप T20 स्पर्धा जिंकली आणि 2018 मध्ये, संयुक्त अरब अमिरातीमध्ये रोहित शर्माच्या नेतृत्वाखाली, एकही सामना न गमावता आणखी एक विजेतेपद जिंकण्यात यश मिळविले.
8. इंग्लंड T20 विश्वचषक 2022 ( T20 World Cup 2022 ) चा चॅम्पियन बनला. इंग्लंडने ऑस्ट्रेलियात खेळल्या गेलेल्या T20 विश्वचषक 2022 च्या अंतिम सामन्यात पाकिस्तानचा पराभव करून दुसऱ्यांदा हे विजेतेपद पटकावले. असे केल्याने, एकाच वेळी एकदिवसीय विश्वचषक आणि टी-२० विश्वचषक जिंकणारा इंग्लंड पहिला संघ ठरला. ऑस्ट्रेलियात झालेल्या या विश्वचषकात भारताची मोहीम उपांत्य फेरीत संपली. अॅडलेड ओव्हलवर इंग्लंडने भारताचा १० गडी राखून पराभव करत अंतिम फेरीत प्रवेश केला. या विश्वचषकात भारतीय संघाची एकमेव सर्वोत्तम कामगिरी पाकिस्तानविरुद्ध होती, ज्यामध्ये भारताने पाकिस्तानचा पराभव केला होता. या विश्वचषकात हार्दिक पांड्या आणि सूर्य कुमार यादव यांनीही वैयक्तिकरित्या चमकदार कामगिरी केली.
9. इशान किशनचे सर्वात वेगवान द्विशतक ( Ishan Kishan fastest 200 ) इशान किशनने एकदिवसीय इतिहासातील सर्वात वेगवान द्विशतक झळकावत धूमकेतू फलंदाज ख्रिस गेलचा विश्वविक्रम मोडला. भारताच्या या युवा फलंदाजाने चितगावच्या जहूर अहमद चौधरी स्टेडियमवर बांगलादेशविरुद्धच्या मालिकेतील तिसऱ्या आणि शेवटच्या वनडेमध्ये विक्रमी खेळी खेळून हा विक्रम केला. त्याने केवळ 126 चेंडूत द्विशतक झळकावले. ही कामगिरी करणारा तो जगातील सातवा आणि सचिन तेंडुलकर, रोहित शर्मा आणि वीरेंद्र सेहवागनंतरचा भारताचा चौथा फलंदाज ठरला.
10. सुलतान जोहोर चषक 2022 हॉकीमध्ये जिंकला 29 ऑक्टोबर 2022 रोजी, भारताने सुलतान जोहर चषक जिंकला आणि तिसरे विजेतेपद जिंकले. अंतिम फेरीत टीम इंडियाने ऑस्ट्रेलियाचा शूटआऊटमध्ये 4-3 असा पराभव करत विजय मिळवला. 2013 आणि 2014 मध्ये 21 वर्षांखालील संघांमध्ये झालेल्या या स्पर्धेत भारतीय संघाने बाजी मारली आहे.
11. इंडोनेशिया फुटबॉल शोकांतिका 1 ऑक्टोबरच्या संध्याकाळी इंडोनेशियामध्ये खेळल्या गेलेल्या फुटबॉल सामन्यानंतर झालेल्या चेंगराचेंगरीत किमान 174 लोक ठार आणि सुमारे 180 जखमी झाले. सामन्यानंतरचे भांडण शांत करण्यासाठी पोलिसांनी अश्रुधुराच्या नळकांड्या सोडल्या, त्यामुळे चाहत्यांमध्ये चेंगराचेंगरी झाली आणि बहुतेक लोकांचा चिरडून मृत्यू झाला. पूर्व जावा प्रांतातील मलंग शहरात झालेल्या फुटबॉल सामन्यात यजमान अरेमा एफसी संघाला सुराबायाच्या पर्सेबाया संघाकडून ३-२ ने पराभव पत्करावा लागला, त्यानंतर चाहत्यांमध्ये हाणामारी झाली.
12. बॅडमिंटन फ्रेंच ओपनमध्ये चिराग शेट्टी आणि सात्विकसाईराज रँकीरेड्डी या भारताच्या सात्विकसाईराज रँकीरेड्डी आणि चिराग शेट्टी या जोडीने 30 ऑक्टोबर रोजी झालेल्या अंतिम सामन्यात चायनीज तैपेईच्या लू चिंग याओ आणि यांग पो हान यांचा 21- सरळ गेममध्ये पराभव केला. 13, पुरुष दुहेरीचे विजेतेपद पटकावले. फ्रेंच ओपन सुपर 2022 बॅडमिंटन स्पर्धेचा 21-19 असा पराभव करून. यासह सात्विक आणि चिराग यांनी या वर्षी त्यांचे पहिले सुपर 750 आणि दुसरे BWF वर्ल्ड टूर विजेतेपदही जिंकले.
13. मनीषा रामदासने BWF महिला पॅरा-बॅडमिंटन प्लेयर ऑफ द इयर खिताब जिंकला ( Manisha Ramadass BWF Female Para-Badminton Player of the Year 2022 ) वर्ष 2022 चा पुरस्कार जिंकला. मनीषा रामदास हिने गेल्या महिन्यात पॅरा-बॅडमिंटन वर्ल्ड चॅम्पियनशिपमध्ये महिला एकेरी SU5 प्रकारात सुवर्णपदक जिंकले होते. मानसी जोशी आणि नित्या श्री या अन्य दोन भारतीय खेळाडूंसह मनीषा रामदास यांना या पुरस्कारासाठी नामांकन देण्यात आले होते.
14. निखत जरीन ( Nikhat Zareen Gold Medal 2022 IBA Women's World Boxing Championship ) निखत जरीनने 22 मे 2022 रोजी IBS महिला जागतिक बॉक्सिंग चॅम्पियनशिपमध्ये सुवर्णपदक जिंकून एक मोठी कामगिरी केली. इस्तंबूल, तुर्की येथे झालेल्या महिला जागतिक चॅम्पियनशिप 2022 मध्ये सुवर्णपदक जिंकून देशाचा गौरव केला.
15. फीफा विश्वकप फुटबॉल चॅम्पियन 2022 ( FIFA World Cup 2022 ) कतारमध्ये झालेल्या FIFA विश्वचषक 2022 च्या अंतिम सामन्यात अर्जेंटिनाच्या संघाने गतविजेत्या फ्रान्सचा पेनल्टी शूटआऊटमध्ये 4-2 असा पराभव करून विश्वविजेतेपद पटकावले आहे. अंतिम फेरीत अर्जेंटिना आणि फ्रान्स यांच्यात अतिशय रोमांचक सामना झाला. पेनल्टी शूटआऊटमध्ये फ्रान्सचा पराभव करून अर्जेंटिना तब्बल ३६ वर्षांनंतर विश्वविजेता ठरला. लिओनेल मेस्सीसाठी यापेक्षा चांगला निरोप क्वचितच असू शकतो. अंतिम फेरीत अर्जेंटिनाच्या विजयासह फ्रान्सचे सलग दुसऱ्यांदा चॅम्पियन होण्याचे स्वप्न भंगले.
