ETV Bharat / entertainment

Social media fuelling eating problems : सोशल मीडियामुळे महिला खेळाडूंमध्ये निर्माण होतात खाण्याच्या समस्या : संशोधन

author img

By

Published : Apr 27, 2023, 3:05 PM IST

Updated : Apr 27, 2023, 3:50 PM IST

खाण्याच्या विकारांमुळे खेळाडूला मानसिक आणि शारीरिक दोन्हीवर परिणाम होतो. कामगिरीवर लक्षणीय परिणाम होतो. ज्या महिलांना असे वाटते की त्यांनी आदर्श शरीर प्राप्त केले पाहिजे, अशा महिला खेळाडूंमध्ये सोशल मीडिया खाण्याच्या समस्यांना उत्तेजन देत आहे.

Social media fuelling eating problems
महिला खेळाडूंमध्ये निर्माण होतात खाण्याच्या समस्या

वॉशिंग्टन : तज्ञांच्या मते सोशल मीडिया महिला खेळाडूंमध्ये ज्यांना वाटते की त्यांनी आदर्श शरीर प्राप्त केले पाहिजे अशा खेळाडूंमध्ये खाण्याच्या समस्यांना उत्तेजन देत आहे. डॉक्टर कॅथरीन विडलॉक आणि कॅथरीन लिगेट, ज्यांनी कॉलेजिएट ऍथलेटिक्समध्ये भाग घेतला आहे. आहारतज्ञ अँड्र्यू डोल चेतावणी देतात की फिटनेस प्रभावकांनी पोस्ट केलेल्या पोषण 'मिथ्स', इन्स्टाग्रामवर व्यायामाशी संबंधित 'फिटस्पिरेशन' प्रतिमा आणि फोटोशॉपिंगचा थेट परिणाम खेळाडूंवर होत आहे. त्यांचे नवीन पुस्तक स्प्रिंग फॉरवर्ड: बॅलेंस्ड इटिंग, एक्सरसाइज आणि बॉडी इमेज इन स्पोर्ट फॉर फिमेल ऍथलीट्स हे हायलाइट करते.

अवास्तविक उद्दिष्टे : लेखक म्हणतात की क्रीडापटू सतत शरीर-प्रकारच्या आदर्शात बसण्याचा प्रयत्न करतात जे वास्तववादी नाही. शिक्षण हा 'हे थांबवण्याचा' मार्ग आहे. यूएस आणि न्यूझीलंडमध्ये राहणाऱ्या लेखकांचे म्हणणे आहे की, 'फिटनेस इन्फ्लुएंसर्स' द्वारे सोशल मीडियावर अनेकदा चुकीची माहिती दिली जाते जे आरोग्य माहिती देण्यास पात्र नाहीत. फोटोशॉप आणि इतर संपादन उपकरणांच्या निर्मितीसह, मीडियाद्वारे चित्रित केलेल्या प्रतिमा वास्तववादी नाहीत. हानिकारक प्रतिबंधात्मक खाणे न वापरता अनेक किशोरवयीन हा प्रकार साध्य करू शकत नाहीत. त्यांना आदर्श दिसण्याचा दबाव जाणवतो. त्यानंतर त्यांना असे वाटते की ते कधीच पुरेसे चांगले नसतात जेव्हा ते मीडियामध्ये दिसणार्‍या अवास्तव शरीराची नक्कल करत नाहीत.

सोशल मीडियावर अ‍ॅथलीट्स : टेनिस चॅम्पियन सेरेना विल्यम्ससह आघाडीच्या महिला स्पर्धकांनी 'परिपूर्ण' शरीर बनवण्याचा महत्त्वपूर्ण दबाव व्यक्त केला आहे. या वर्षाच्या सुरुवातीस, हेप्टाथलीट अण्णा हॉलने टीकाकारांवर हल्ला करण्यासाठी TikTok चा वापर केला जे खेळाडूंना ते पुरुषांसारखे दिसतात असे सांगतात. सीआरसी प्रेसने प्रकाशित केलेल्या स्प्रिंग फॉरवर्डमध्ये, जवळपास डझनभर महिला खेळाडूंनी स्लिम होण्याच्या दबावामुळे त्यांच्या शरीराच्या नकारात्मक प्रतिमेसह संघर्ष कसा सुरू झाला याच्या कथा शेअर केल्या आहेत.

जलतरणपटूंपासून ते टेनिसपटूंपर्यंत, महिलांनी कुकी खाल्ल्याबद्दल स्वत: ची शिक्षा म्हणून ५ मैल धावणे, २४ तास न खाल्ल्या नंतर जिममध्ये बेहोश होणे आणि तिच्या 'बट गाल'बद्दल टीका झाल्यानंतर जोरदार डाएटिंग करणे यासारख्या त्रासदायक बाबींचा तपशील पुस्तकात आहे. ' एका व्हॉलीबॉल खेळाडूने तर एका मित्राला - संघाचा 'स्टार खेळाडू' - एनोरेक्सियामुळे गमावला जेव्हा मुलीला खाण्याच्या विकारामुळे हृदयविकाराचा झटका आला. डॉ कॅथरीन विडलॉक आणि तिचे सह-लेखक ठळकपणे मांडतात की अनेक खेळांमध्ये विशिष्ट बॉडी टाईप आदर्श असतात. या वस्तुस्थितीमुळे परिस्थिती कशी बिकट झाली आहे. धावपटू खूप पातळ असणे अपेक्षित आहे, ते म्हणतात, तरीही काही उच्चभ्रू धावपटूंचे स्नायू पाय असतात जे स्टिरिओटाइपपेक्षा मोठे दिसतात. याचा परिणाम असा होतो की महिलांना अनेकदा 'निंदनीय टिप्पणी' सहन करावी लागते.

काय करता येईल ? अवास्तव अपेक्षांचा सामना करण्यासाठी, स्प्रिंग फॉरवर्ड महिलांच्या खेळातील उच्च-गुणवत्तेच्या कामगिरीला प्रोत्साहन देते, आरोग्यदायी आहार आणि पोषण, माध्यमिक शाळेपासून ते एलिट ऍथलीट स्तरापर्यंत. किशोरवयीन आणि महिला खेळाडू, क्रीडा प्रशिक्षक आणि क्लब यांना शारीरिक आत्मविश्वासाबद्दल शिक्षित करणे हा यामागचा उद्देश आहे. अवास्तव आदर्शांची पूर्तता करण्यासाठी केटोजेनिक आणि इतर आत्म-विनाशकारी वर्तणुकीसारख्या अस्वास्थ्यकर खाण्यापासून आणि फॅड आहारांपासून हे त्यांचे संरक्षण करेल, असे लेखक म्हणतात. हे सकारात्मक खाण्याच्या योजना, मासिक पाळी न येण्यासारख्या अव्यवस्थित खाण्याचे परिणाम आणि पालक चेतावणी चिन्हे कशी ओळखू शकतात याबद्दल विस्तृत सूचना पुस्तिका प्रदान करते.

लवचिकता' वाढविण्यावर लक्ष केंद्रित करते : लेखकांनी उच्च माध्यमिक शाळांसाठी SPRING एक शैक्षणिक कार्यक्रम देखील तयार केला आहे. ज्याचे वर्णन पुस्तकात केले आहे. ते SPRING सारखे कार्यक्रम शाळा, महाविद्यालये आणि प्रौढांमध्‍ये ऑफर करण्‍याचे आवाहन करत आहेत जेणेकरुन जोखीम असलेल्या महिलांची लवकर ओळख होऊ शकते. SPRING शरीराची प्रतिमा 'लवचिकता' वाढविण्यावर लक्ष केंद्रित करते. ज्याला लेखक आकार किंवा आकार विचारात न घेता एखाद्याच्या शरीरात आत्मविश्वास बाळगण्याची क्षमता म्हणून परिभाषित करतात. यात खेळाडूंच्या संपूर्ण हंगामात तीन, एक तासाच्या लांब सत्रांचा समावेश आहे. लेखकांच्या संशोधनातील डेटा सूचित करतो की SPRING मुळे कोलोरॅडो शाळांमधील चीअरलीडर्समध्ये शरीराच्या प्रतिमेची लवचिकता 22% पेक्षा जास्त वाढली आहे.

हेही वाचा : Precautions for eyes to avoid strain : मोबाईलचा अतिवापर ठरू शकतो धोकादायक; डोळे सुरक्षित ठेवण्यासाठी घ्या ही खबरदारी...

वॉशिंग्टन : तज्ञांच्या मते सोशल मीडिया महिला खेळाडूंमध्ये ज्यांना वाटते की त्यांनी आदर्श शरीर प्राप्त केले पाहिजे अशा खेळाडूंमध्ये खाण्याच्या समस्यांना उत्तेजन देत आहे. डॉक्टर कॅथरीन विडलॉक आणि कॅथरीन लिगेट, ज्यांनी कॉलेजिएट ऍथलेटिक्समध्ये भाग घेतला आहे. आहारतज्ञ अँड्र्यू डोल चेतावणी देतात की फिटनेस प्रभावकांनी पोस्ट केलेल्या पोषण 'मिथ्स', इन्स्टाग्रामवर व्यायामाशी संबंधित 'फिटस्पिरेशन' प्रतिमा आणि फोटोशॉपिंगचा थेट परिणाम खेळाडूंवर होत आहे. त्यांचे नवीन पुस्तक स्प्रिंग फॉरवर्ड: बॅलेंस्ड इटिंग, एक्सरसाइज आणि बॉडी इमेज इन स्पोर्ट फॉर फिमेल ऍथलीट्स हे हायलाइट करते.

अवास्तविक उद्दिष्टे : लेखक म्हणतात की क्रीडापटू सतत शरीर-प्रकारच्या आदर्शात बसण्याचा प्रयत्न करतात जे वास्तववादी नाही. शिक्षण हा 'हे थांबवण्याचा' मार्ग आहे. यूएस आणि न्यूझीलंडमध्ये राहणाऱ्या लेखकांचे म्हणणे आहे की, 'फिटनेस इन्फ्लुएंसर्स' द्वारे सोशल मीडियावर अनेकदा चुकीची माहिती दिली जाते जे आरोग्य माहिती देण्यास पात्र नाहीत. फोटोशॉप आणि इतर संपादन उपकरणांच्या निर्मितीसह, मीडियाद्वारे चित्रित केलेल्या प्रतिमा वास्तववादी नाहीत. हानिकारक प्रतिबंधात्मक खाणे न वापरता अनेक किशोरवयीन हा प्रकार साध्य करू शकत नाहीत. त्यांना आदर्श दिसण्याचा दबाव जाणवतो. त्यानंतर त्यांना असे वाटते की ते कधीच पुरेसे चांगले नसतात जेव्हा ते मीडियामध्ये दिसणार्‍या अवास्तव शरीराची नक्कल करत नाहीत.

सोशल मीडियावर अ‍ॅथलीट्स : टेनिस चॅम्पियन सेरेना विल्यम्ससह आघाडीच्या महिला स्पर्धकांनी 'परिपूर्ण' शरीर बनवण्याचा महत्त्वपूर्ण दबाव व्यक्त केला आहे. या वर्षाच्या सुरुवातीस, हेप्टाथलीट अण्णा हॉलने टीकाकारांवर हल्ला करण्यासाठी TikTok चा वापर केला जे खेळाडूंना ते पुरुषांसारखे दिसतात असे सांगतात. सीआरसी प्रेसने प्रकाशित केलेल्या स्प्रिंग फॉरवर्डमध्ये, जवळपास डझनभर महिला खेळाडूंनी स्लिम होण्याच्या दबावामुळे त्यांच्या शरीराच्या नकारात्मक प्रतिमेसह संघर्ष कसा सुरू झाला याच्या कथा शेअर केल्या आहेत.

जलतरणपटूंपासून ते टेनिसपटूंपर्यंत, महिलांनी कुकी खाल्ल्याबद्दल स्वत: ची शिक्षा म्हणून ५ मैल धावणे, २४ तास न खाल्ल्या नंतर जिममध्ये बेहोश होणे आणि तिच्या 'बट गाल'बद्दल टीका झाल्यानंतर जोरदार डाएटिंग करणे यासारख्या त्रासदायक बाबींचा तपशील पुस्तकात आहे. ' एका व्हॉलीबॉल खेळाडूने तर एका मित्राला - संघाचा 'स्टार खेळाडू' - एनोरेक्सियामुळे गमावला जेव्हा मुलीला खाण्याच्या विकारामुळे हृदयविकाराचा झटका आला. डॉ कॅथरीन विडलॉक आणि तिचे सह-लेखक ठळकपणे मांडतात की अनेक खेळांमध्ये विशिष्ट बॉडी टाईप आदर्श असतात. या वस्तुस्थितीमुळे परिस्थिती कशी बिकट झाली आहे. धावपटू खूप पातळ असणे अपेक्षित आहे, ते म्हणतात, तरीही काही उच्चभ्रू धावपटूंचे स्नायू पाय असतात जे स्टिरिओटाइपपेक्षा मोठे दिसतात. याचा परिणाम असा होतो की महिलांना अनेकदा 'निंदनीय टिप्पणी' सहन करावी लागते.

काय करता येईल ? अवास्तव अपेक्षांचा सामना करण्यासाठी, स्प्रिंग फॉरवर्ड महिलांच्या खेळातील उच्च-गुणवत्तेच्या कामगिरीला प्रोत्साहन देते, आरोग्यदायी आहार आणि पोषण, माध्यमिक शाळेपासून ते एलिट ऍथलीट स्तरापर्यंत. किशोरवयीन आणि महिला खेळाडू, क्रीडा प्रशिक्षक आणि क्लब यांना शारीरिक आत्मविश्वासाबद्दल शिक्षित करणे हा यामागचा उद्देश आहे. अवास्तव आदर्शांची पूर्तता करण्यासाठी केटोजेनिक आणि इतर आत्म-विनाशकारी वर्तणुकीसारख्या अस्वास्थ्यकर खाण्यापासून आणि फॅड आहारांपासून हे त्यांचे संरक्षण करेल, असे लेखक म्हणतात. हे सकारात्मक खाण्याच्या योजना, मासिक पाळी न येण्यासारख्या अव्यवस्थित खाण्याचे परिणाम आणि पालक चेतावणी चिन्हे कशी ओळखू शकतात याबद्दल विस्तृत सूचना पुस्तिका प्रदान करते.

लवचिकता' वाढविण्यावर लक्ष केंद्रित करते : लेखकांनी उच्च माध्यमिक शाळांसाठी SPRING एक शैक्षणिक कार्यक्रम देखील तयार केला आहे. ज्याचे वर्णन पुस्तकात केले आहे. ते SPRING सारखे कार्यक्रम शाळा, महाविद्यालये आणि प्रौढांमध्‍ये ऑफर करण्‍याचे आवाहन करत आहेत जेणेकरुन जोखीम असलेल्या महिलांची लवकर ओळख होऊ शकते. SPRING शरीराची प्रतिमा 'लवचिकता' वाढविण्यावर लक्ष केंद्रित करते. ज्याला लेखक आकार किंवा आकार विचारात न घेता एखाद्याच्या शरीरात आत्मविश्वास बाळगण्याची क्षमता म्हणून परिभाषित करतात. यात खेळाडूंच्या संपूर्ण हंगामात तीन, एक तासाच्या लांब सत्रांचा समावेश आहे. लेखकांच्या संशोधनातील डेटा सूचित करतो की SPRING मुळे कोलोरॅडो शाळांमधील चीअरलीडर्समध्ये शरीराच्या प्रतिमेची लवचिकता 22% पेक्षा जास्त वाढली आहे.

हेही वाचा : Precautions for eyes to avoid strain : मोबाईलचा अतिवापर ठरू शकतो धोकादायक; डोळे सुरक्षित ठेवण्यासाठी घ्या ही खबरदारी...

Last Updated : Apr 27, 2023, 3:50 PM IST
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.