ठाणे - राज्यात अनेक सरकारे आली आणि गेली. मात्र, ग्रामीण भागातील नागरिकांची स्थलांतराची समस्या जिथे होती तिथेच आहे. प्रशासकीय यंत्रणेच्या तकलादू उपाययोजना देखील या समस्येला मुळासकट उपटून फेकू शकलेल्या नाहीत. त्यातच ठाणे जिल्ह्यातील स्थलांतरीतांची समस्या जितकी बिकट आहे. तितकीच त्यांच्या शाळाबाह्य विद्यार्थ्यांच्या शिक्षण हक्काची समस्या वर्षानुवर्षे बिकट बनू लागली आहे. मार्च २०२१मध्ये जिल्ह्यात तब्बल ३२३ स्थलांतरीतांची शाळाबाह्य बालके आढळून आली आहेत. धक्कादायक बाब म्हणजे कोरोना संसर्गाच्या पार्श्वभूमीवरील लॉकडाऊनमुळे ठिकठिकाणी शाळाच बंद असल्याने सलग दुसऱ्यावर्षी ३१९ बालकांचा शाळा प्रवेश निव्वळ कागदावरच राहिला आहे. तशातच यातील ४ बालकांचे पुन्हा थेट जिल्ह्याबाहेर स्थलांतरदेखील झाल्याचे शिक्षण विभागाने केलेल्या सर्व्हेमध्ये उघडकीस आले आहे.
शाळाबाह्य बालकांना शिक्षणाच्या मुख्यप्रवाहात आणण्यासाठी विशेष मोहीम -
रोजगारासाठी स्थलांतर करणाऱ्या कुटुंबातील शाळाबाह्य बालकांना शिक्षणाच्या मुख्यप्रवाहात आणण्यासाठी मार्च २०२१मध्ये संपूर्ण ठाणे जिल्ह्यात विशेष मोहीम राबविण्यात आली आहे. शाळाबाह्य विद्यार्थ्यांचा शोध घेऊन १९ मार्च २०२१पासून त्यांच्या शैक्षणिक उपाययोजनांची कार्यवाही सुरू करण्यात आली होती. जिल्ह्यातील शहापूर, मुरबाड, भिवंडी, कल्याण, अंबरनाथ, ठाणे या तालुक्यात स्थलांतरीत कुटूंबांचा शोध घेण्यात आला होता. त्यात १हजार ५३४ बालके स्थलांतरीत होऊन गेली आहेत. पैकी जिल्ह्यातंर्गत १ हजार ०९१ बालके तर जिल्ह्याबाहेर २१५ व राज्याबाहेर २२८ बालकांचे स्थलांतर झाले आहे. यामध्ये विशेष गरजाधिष्टीत ५ बालकांचा देखील समावेश आहे. २ हजार २५९ बालके स्थलांतरीत होऊन आली आहेत. त्यात जिल्ह्यातंर्गत ९६८ तर बाहेरच्या जिल्ह्यातून दाखल बालके १ हजार ००२ व राज्याच्या बाहेरुन २८९ बालके मिळून आली आहेत. यात २ बालके विशेष गरजाधिष्टीत आहेत.
शाळाबंदीच्या काळात ३१९ बालकांचा प्रवेश निव्वळ कागदावरच -
विशेष मोहीम सर्व्हेमध्ये ठाणे जिल्ह्यात ३ ते १८ वयोगटातील ३ लाख ४१ हजार ७५० एकूण बालके असून अंगणवाडी, बालवाडी व शाळांमध्ये ३ लाख ४१ हजार २६१ बालकांचा समावेश असल्याचे आढळून आले आहे. विशेष गरजाधिष्टीत बालकांची संख्या २ हजार १६९ इतकी आहे. पैकी शाळांमध्ये दाखल बालकांची संख्या २ हजार १६८ इतकी आहे. ६ ते १४ वयोगटातील कधीच शाळेत न गेलेल्या बालकांची संख्या ४८ तर शालेय पटावर अनियमित उपस्थित राहणाऱ्या बालकांची संख्या २७५ इतकी असल्याचे या सर्व्हेत आढळून आले आहे. अनियमित उपस्थित राहणारी व कधीच शाळेत न गेलेली तब्बल ३२३ बालके आढळून आली आहेत. त्यातील ३१९ जणांना शाळेत प्रवेश दिल्याचे सांगितले जात असले सध्याच्या शाळाबंदीच्या काळात तो शाळाप्रवेश निव्वळ कागदावरच राहिला आहे.
शाळाबाह्य विद्यार्थ्यांप्रति शैक्षणिक उदासीनता -
धक्कादायक बाब म्हणजे जिल्ह्यातील शाळाबाह्य विद्यार्थ्यांप्रति शैक्षणिक उदासीनता दाखविणारी ठाणे जिल्हा परिषद ही कार्यवाही करते, तोपर्यत ३२३मधील ४ बालकांचे पुन्हा थेट जिल्ह्याबाहेर स्थलांतर देखील झाल्याचे समोर आले आहे. त्यामुळे शाळाबाह्य विद्यार्थ्यांची शिक्षण हक्काची ठाणे जिल्हा परिषदची कार्यवाही सलग दुसऱ्यावर्षी निव्वळ कागदावरच राहिल्याने शाळाबाह्य विद्यार्थ्यांचे शैक्षणिक भवितव्य अंधाराचं असल्याचे दिसून आले आहे.
