उस्तेतील म्हादई संगमावर 'मगो'च्या जागृती आंदोलनाचा प्रारंभ

म्हादईचे पाणी वळवण्यापासून कर्नाटकला सरकारने प्रतिबंद करावा या मागणी साठी महाराष्ट्रवादी गोमंतक पक्षाने म्हादई बचाव आंदोलन उस्ता येथून सुरू केले. या आंदोलनाची सुरूवाता म्हादई आमि कळसाभांडूरा संगमावर करण्यात आली.

पणजी - म्हादईचे पाणी वळवण्यापासून कर्नाटकला सरकारने प्रतिबंध करावा, या मागणीसाठी महाराष्ट्रवादी गोमंतक पक्षाने 'म्हादई बचाव आंदोलन' करण्याचे ठरवले आहे. याची सुरुवात राजधानी पणजीपासून सुमारे 50 किलोमीटर अंतरावर सह्याद्रीच्या पायथ्याशी असलेल्या उत्तर गोव्यातील उस्ते (ता. सत्तरी) येथे म्हादई आणि कळसाभांडूरा संगमावर करण्यात आली.

मांडवी नावाने प्रसिद्ध असलेल्या म्हादई नदीचा उगम कर्नाटकात होतो. त्याला बेळगाव जिल्ह्यातील कणकुंबी (ता. खानापूर) येथील कळसाभांडूरा नदीमुळे बारमाही पाणी उपलब्ध असते. त्यामुळे हे पाणी कर्नाटक सरकार आपल्या पश्चिमेला असलेल्या जिल्ह्यांकडे वळविण्यासाठी कणकुंबी येथे प्रकल्प सुरू केला आहे. त्यामुळे यावरून उद्भवलेल्या वादावर न्यायालयाच्या आदेशानुसार 'म्हादई जलवाद' स्थापून त्याने निवाडा दिला होता. मात्र, तो मान्य न झाल्याने कर्नाटक, महाराष्ट्र आणि गोवा सरकार यांनी सर्वोच्च न्यायालयात धाव घेतली. त्यामुळे हे प्रकरण न्यायप्रविष्ट आहे.

अशावेळी 24 ऑक्टोबर महिन्यात केंद्रीय वन, पर्यावरण आणि हवामान बदल खात्याने कर्नाटकला कळसाभांडूरा पेयजल प्रकल्पाला ना हरकर दाखला दिला. त्यामुळे त्याविरोधात गोव्यात जोरदार आवाज उठविण्यात आला. त्यानंतर 4 नोव्हेंबरला गोव्याचे मुख्यमंत्री डॉ. प्रमोद सावंत यांनी सर्वपक्षीय शिष्टमंडळासह केंद्रीय वन, पर्यावरण आणि हवामान बदल खात्याचे मंत्री प्रकाश जावडेकर यांची दिल्लीमध्ये भेट घेऊन कर्नाटकला दिलेले पत्र मागे घेण्याची मागणी केली. तेव्हा दहा दिवसांत लेखी उत्तर देतो आणि गोव्यावर अन्याय होणार नाही असे आश्वासन दिले होते. मात्र, प्रत्यक्ष 18 डिसेंबरला पाठवलेल्या पत्रात द्वीसदस्यीय समिती नियुक्ती करून अभ्यास करण्यात येईल, असे म्हटले आहे.

या सर्व घडमोडी पाहता म्हादई पाणीवाटप प्रकरणी सरकार गोव्यावर अन्याय करत आहे, असे गोमंतकीयांना वाटू लागल्याने त्यांनी सरकारला जाब विचारण्याबरोबरच आंदोलन करण्यास सुरुवात केली. यामध्ये आता मगोने उडी घेतली असून आपल्या जन आंदोलनाचा आज उस्ते येथे पुरोहितांकरवी नदी पूजन करून केला. यावेळी मगो नेते आमदार सुदिन ढवळीकर, पक्षाध्यक्ष दीपक ढवळीकर, माजी आमदार आणि कार्यकारी अध्यक्ष नरेश सावळ, कार्याध्यक्ष नारायण सावंत आणि शेकडो कार्यकर्ते उपस्थित होते.

आंदोलनाविषयी बोलताना आमदार ढवळीकर म्हणाले, म्हादई गोव्याची जीवनदायिनी असून आई इतकीच प्रिय आहे. त्यामुळे तिला वाचविणे आवश्यक आहे. सरकारकडून याबाबत कोणत्याही प्रकारचे ठोस पाऊल उचलले जात नाही. त्यामुळे गोमंतकीयांनी पुढे येऊन तिचे रक्षण करावे. यासकरिता आम्ही संपूर्ण उत्तर गोव्यात जनजागृती करणार आहोत. याची सुरुवात आज म्हादई आणि कळसाभांडूरा नदीच्या संगमावर पूजेने करण्यात आले. गोवा, कर्नाटक आणि केंद्रातील सरकार भाजप पक्षाचे आहे. त्यामुळे केंद्र सरकार दोन्ही राज्य सरकारांसोबत बैठक घेऊन यावर तोडगा काढावा. आम्ही विरोधी पक्षात असलो तरीही म्हादई प्रश्नी सरकारसोबत आहोत.

कर्नाटकला पत्र दिल्यानंतर पहिल्यांदा रास्ता रोको करत याकडे लोकांचे लक्ष वेधणाऱ्या प्रोग्रेसिव्ह फ्रंट ऑफ गोवाचे अध्यक्ष ह्रदयनाथ शिरोडकर आपल्या सहकाऱ्यांसह या आंदोलनासाठी उपस्थित होते. ते म्हणाले, या प्रश्नांवर कोणत्याही प्रकारचे राजकारण न करता म्हादई वाचविण्यासाठी प्रत्येक गोमंतकीयांने पुढे आले पाहिजे.