मुंबई भारतावर 200 वर्षांहून अधिक काळ इंग्रजांनी राज्य केले Indian Independence Day . स्वातंत्र्य मिळविण्यासाठी अनेक दशकांच्या संघर्षानंतर आपला देश 15 ऑगस्ट 1947 रोजी स्वतंत्र झाला. ब्रिटीश राजवटीत अनेक आंदोलने झाली. ज्यात शेकडो लोकांनी राज्यकर्त्यांच्या विरोधात आंदोलने केली. देशासाठी प्राण अर्पण केले. भारताच्या 75 व्या स्वातंत्र्यदिनानिमित्त देशाच्या स्वातंत्र्यलढ्यात भाग घेतलेल्या काही कवी आणि लेखकांविषयी जाणून घेणार आहोत Best of Bharat .
रवींद्रनाथ टागोर नोबेल पारितोषिक विजेते रवींद्रनाथ टागोर Rabindranath Tagore हे केवळ प्रख्यात लेखक आणि कवी नव्हते. तर ते मानवतावादी आणि बंगालच्या पुनर्जागरणाच्या प्रवर्तकांपैकी एक होते. इतर अनेक स्वातंत्र्यसैनिकांच्या विपरीत टागोर त्यांच्या काळाच्या खूप पुढे होते. त्यांचा राष्ट्रवादाच्या सामान्य कल्पनेवर विश्वास नव्हता. टागोरांची कविता व्हेअर द माइंड इज विदाउट फिअर आणि गीतांजली कविता संग्रह ही त्यांची काही सुप्रसिद्ध रचना आहे. भारताचे राष्ट्रगीत म्हणून स्वीकारले गेलेले 'जन गण मन' आणि आता बांगलादेशचे राष्ट्रगीत अमर शोनार बांगला हे त्यांनीच लिहीले आहे.
बाळ गंगाधर टिळक बाळ गंगाधर टिळक Bal Gangadhar Tilak हे भारतीय स्वातंत्र्यसेनानी शिक्षक, संपादक आणि लेखक होते. ते लाल बाल पालमधील एक होते. भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीचे पहिले नेते आणि भारतीय असंतोषाचे जनक तर महात्मा गांधींनी त्यांना आधुनिक भारताचा निर्माता त्यांना म्हटले. लोकांनी त्यांना लोकमान्य ही पदवी देखील बहाल केली होती. १८८१ ते १९२० या चाळीस वर्षांच्या काळात टिळकांनी ५१३ अग्रलेख लिहिले. त्यांची दोन पुस्तके ओरायन आणि आर्क्टिक होम ऑफ वेदाज ही त्यांच्या अत्यंत क्लिष्ट विषय अभिनव व नावीन्यपूर्ण प्रकारे हाताळण्याच्या क्षमतेची उत्तम उदाहरणे आहेत. त्यांचे तिसरे पुस्तक गीतारहस्य यात त्यांनी भगवद्‌गीतेतील कर्मयोगाची समीक्षा मांडली आहे.१८९७ साली महाराष्ट्रात प्लेगची साथ आली. उंदीर नष्ट करण्यासाठी ब्रिटिशांची कडक धोरमे राबवला त्याला जोरदार विरोध केला. सरकारचे डोके ठिकाणावर आहे काय? हा टिळकांनी अग्रलेख याच संदर्भातील आहे.आगरकरांकडे केसरीच्या संपादकपदाची धुरा टिळकांनी दिली होती. पण नंतर दोघांत बिनसले.
विनायक सावरकर विनायक सावरकर Vinayak Savarkar वकील राजकारणी कवी लेखक नाटककार क्रांतिकारक स्वातंत्र्य सेनानी होते. हिंदुत्वाची राजकीय विचारधारा विकसित करण्याचे मोठे श्रेय जाते. 1905 मध्ये बंगालच्या फाळणीनंतर त्यांनी पुण्यात परदेशी कपड्यांची होळी केली. पुण्यातील फर्ग्युसन कॉलेजमध्येही देशभक्तीने भरभरून भाषणे दिली. त्यांचे अनेक लेख इंडियन सोशियोलॉजिस्ट आणि तलवार या जर्नल्समध्ये प्रकाशित झाले होते. सावरकरांवर रशियन क्रांतिकारकांचा अधिक प्रभाव होता. जून 1908 मध्ये त्यांचे द इंडीयन वॉर ऑफ इंडिपेंडन्स 1857 The Indian War of Independence 1857 हे पुस्तक हॉलंडमधून गुप्तपणे प्रकाशित करण्यात आले. 13 मे 1910 रोजी पॅरिसहून लंडनला पोहोचल्यावर त्याला अटक करण्यात आली. 8 जुलै 1910 रोजी एमएस मोरिया नावाच्या जहाजातून भारतात नेत असताना ते निसटले. मात्र पुन्हा पकडले गेल्यावर त्यांना जन्मठेपेची शिक्षा झाली.
सुभाषचंद्र बोस आपल्या सार्वजनिक जीवनात सुभाषचंद्र बोस SubhashChandra Bose यांना अकरा वेळा कारावास भोगावा लागला. युरोप मध्ये वास्तव्य असताना त्यांनी भारताच्या स्वातंत्र्यात मदतीसाठी अनेक देशांच्या नेत्यांना भेट दिली. इटलीचे नेते मुसोलिनी आयर्लंडचे नेते डी व्हॅलेरा जर्मीचे हिटलर विठ्ठलभाई पटेल ह्यांना भेटले. देशाच्या बाहेर राहून त्यांनी अनेक देशांच्या पाठिंबा मिळवला. १९३८ साली गांधीजींनी काँग्रेसचे अध्यक्ष म्हणून सुभाषबाबूंची निवड केली. सुभाषबाबूंचे स्वागत ५१ बैलांनी खेचलेल्या रथातून केले गेले. गांधीजींना सुभाषबाबूंची कार्यपद्धती पसंत नव्हती. १९३९ मध्ये जेव्हा पंडित जवाहरलाल नेहरू यांची निवड झाली. १९३९ रोजी सुभाषबाबूंनी काँग्रेस अंतर्गत फॉरवर्ड ब्लॉक नामक आपल्या पक्षाची स्थापना केली. ऑगस्ट २३ १९४५ रोजी जपानच्या दोमेई वृत्त संस्थेने नेताजींचे विमान अपघातात निधन झाल्याचे सांगितले.
सरोजिनी नायडू कवयित्री राजकारणी कार्यकर्त्या सरोजिनी नायडू Sarojini Naidu यांना भारतातील नाइटिंगेल म्हणून ओळखले जाते. ब्रिटीश राजवटीत भारताच्या स्वातंत्र्य लढ्यादरम्यान नायडू भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसशी संबंधित होत्या आणि त्यांनी सविनय कायदेभंग चळवळीत महत्त्वाची भूमिका बजावली. तिच्या काही सुप्रसिद्ध कवितांचा समावेश आहे द गोल्डन थ्रेशोल्ड द बर्ड ऑफ टाइम द फेदर ऑफ द डॉन.
राम प्रसाद बिस्मिल राम प्रसाद बिस्मिल यांची सरफरोशी की तमन्ना ही भारतीय स्वातंत्र्याविषयी लिहिलेल्या कवितेतील सर्वात प्रेरणादायी कवीता आहे Ram Prasad Bismil . आर्य समाजी राम प्रसाद बिस्मिल यांनी लिहिलेली उर्दू गझल देशासाठी लढलेल्या आणि बलिदान देणार्‍या स्वातंत्र्यसैनिकांच्या मोहिमेचे वर्णन करते.
श्यामलाल गुप्ता ९ सप्टेंबर १८९६ रोजी जन्मलेल्या गुप्ता यांनी झंडा ओंचा रहे हमारा हे हिंदी गाणे लिहिले. हे गाणे देशभक्ती आणि आपल्या भारतीय ध्वजावरील प्रेमाची भावना प्रस्थापित करत आहे.
माखनलाल चतुर्वेदी पुष्प की अभिलाषा हे चतुर्वेदी यांनी लिहिले होते. त्यांचा जन्म ४ एप्रिल १८८९ रोजी झाला. ते केवळ कवी नव्हते तर लेखक आणि पत्रकार होते. त्यांच्या या कवितेतून स्वातंत्र्यलढ्याच्या भावनांचे दर्शन घडते. देशभक्तीपर कवितेतील सर्वोत्कृष्ट कलाकृतींपैकी एक मानली जाते.
हरिवंशराय बच्चन 27 नोव्हेंबर 1907 रोजी जन्मलेल्या बच्चन यांची कविता आझादी का गीत अनेक भाषांमध्ये अनुवादित झाली आहे. ही कविता भारताच्या भावनांचा सारांश देते ज्याने स्वातंत्र्य मिळवले होते आणि उज्ज्वल भविष्याची वाट पाहत होते.
माखनलाल चतुर्वेदी चतुर्वेदी हे त्यांच्या कवी लेखक पत्रकार आणि निबंधकार होते आणि सक्रिय स्वातंत्र्यसैनिक देखील होते. त्यांची एक देशभक्तीपर कविता म्हणजे पुष्प की अभिलाषा जी त्या काळातील भारतीय स्वातंत्र्यसैनिकांच्या भावना आणि भावना दर्शवते ती लिहीली होती.
श्री अरबिंदो श्री अरबिंदो यांनी ब्रिटिश राजवटीत बडोदा या संस्थानात नागरी कर्मचारी म्हणून काम केले. ब्रिटीश राजवटीत भारताच्या स्वातंत्र्यलढ्यादरम्यान ते राजकारणात सामील झाले आणि देशासाठी लढले. नंतर ते आध्यात्मिक सुधारक बनले आणि त्यांनी प्रगती आणि मानवाच्या आध्यात्मिक उत्क्रांतीबद्दलच्या त्यांच्या कल्पना मांडल्या. त्यांनी प्रसिद्ध अरबिंदो आश्रम स्थापन केले. त्यांच्या काही लोकप्रिय साहित्यकृतींमध्ये सावित्री एक आख्यायिका आणि प्रतीक द लाइफ डिव्हाईन बद्दल इंटिग्रल योगाचा समावेश आहे.
हसरत मोहन इन्कलाब झिंदाबाद ही लोकप्रिय घोषणा हसरत मोहन यांनी दिली. भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीदरम्यान हसरत मोहन या कवीने लिहिले होते. ज्यांनी प्रामुख्याने प्रेमावर गझल लिहिली होती. ते भारतीय कम्युनिस्ट पक्षाच्या प्रमुख संस्थापकांपैकी एक होते.
श्यामलाल गुप्ता झंडा उंचा रहे हमारा हे गीत पार्शद म्हणून प्रसिद्ध असलेले श्यामलाल गुप्ता यांनी लिहिले आहे. ध्वजारोहण समारंभात आजही हे गाणे तरुण आणि प्रौढ मोठ्या अभिमानाने आणि देशभक्तीने गायले जाते. कवी आणि गीतकार श्यामलाल गुप्ता यांना 1969 मध्ये पद्मश्री पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले. नंतर 1997 मध्ये भारत सरकारने त्यांच्या सन्मानार्थ एक टपाल तिकीट जारी केले.
हेही वाचाAditya Ranubai Vrat श्रावणी रविवार कसे करावे आदित्य राणूबाई व्रत पूजा विधि
