नवी दिल्ली : सहसा लोकांना असे वाटते की लहान मूल काहीही खात नाही, म्हणून त्यांच्या तोंडांच्या स्वच्छतेची आवश्यकता ( take care of Children teeth ) नाही. बहुतेक पालक लहान मुलांचे तोंड म्हणजे त्यांची जीभ आणि हिरड्या नियमितपणे साफ करत नाहीत. जे पूर्णपणे चुकीचे आहे. मूल आईच्या दुधावर अवलंबून आहे किंवा पूरक आहार घेत आहे, त्याचे दात आले आहेत की नाही, त्याची जीभ, दात आणि हिरड्या निरोगी आणि रोगमुक्त ठेवणे अत्यंत आवश्यक आहे. असे न केल्याने मुलांमध्ये दात आणि हिरड्यांच्या समस्यांना आमंत्रण मिळते.
स्वच्छता सुरुवातीपासूनच महत्त्वाची : दिल्लीतील बालरोगतज्ज्ञ डॉ. इरा वैष्णव सांगतात की, लहान मुलांचे दात आल्यानंतरच नव्हे तर अगदी सुरुवातीपासूनच तोंडाच्या स्वच्छतेची काळजी घेणे अत्यंत आवश्यक असते. सर्वसाधारणपणे, सहा महिन्यांनंतर मुलांचे दात बाहेर येऊ लागतात. आणि यावेळी, मुलांचा वरचा आहार घेणे देखील सुरू होते. जे गोड तसेच खारट असू शकते. बाळाला द्रव अन्न किंवा हलके कन पदार्थ दिले जात असले तरी त्याचे कण बाळाच्या जिभेच्या किंवा हिरड्यांना चिकटून राहू शकतात. अशा परिस्थितीत मुलांच्या तोंडाच्या स्वच्छतेची सुरुवातीपासूनच काळजी घेतली नाही, तर त्यांच्या तोंडात बॅक्टेरिया वाढण्याची शक्यता वाढते.
तोंड कसे स्वच्छ करावे : डॉ. इरा वैष्णव म्हणतात सर्वात सुरक्षित आणि सोपा मार्ग म्हणजे कोमट पाण्यात मऊ आणि स्वच्छ कापड भिजवणे आणि बाळाचे हिरडे आणि जीभ पुसण्यासाठी त्याचा नियमित वापर करणे. दात येत असताना, हिरड्या साफ करताना, अगदी हलक्या दाबाने, बोटांनीही हिरड्यांना मसाज करा. हिरड्यांना कधीही चोळून किंवा जास्त दाब देऊन मसाज करू नये. वास्तविक, मुलांच्या हिरड्या अतिशय नाजूक असतात, दातांचा आकार खराब होण्याची भीती देखील असू शकते. याशिवाय, जेव्हा लहान मुलांचे दात बाहेर येऊ लागतात तेव्हा ते अगदी मऊ ब्रिस्टल टूथब्रशने देखील स्वच्छ केले जाऊ शकतात.
ब्रश करण्याची योग्य पद्धत: ब्रश करण्याची योग्य पद्धत डॉ इरा वैष्णव सांगतात की, तीन-चार वर्षांपर्यंतची मुले नीट ब्रश करू शकत नाहीत, अशा परिस्थितीत पालकांनी आपल्या देखरेखीखाली मुलाची काळजी घेतली पाहिजे. नीट ब्रश करावा. तसेच दात, हिरड्या आणि जीभ नीट न साफ केल्याने होणारे तोटे आणि दात घासण्याचे फायदे सांगा. एवढेच नाही तर मुलं जेव्हा स्वतः ब्रश करू लागतात तेव्हा त्यांना ब्रश करायला ( importance of toothbrush ) हवा. ते करण्याचे योग्य तंत्र शिकवा जसे की हिरड्या आणि दात घासणे नेहमी हलक्या हाताने गोलाकार फिरवून स्वच्छ करावे. याशिवाय दात फक्त समोरच्या बाजूनेच स्वच्छ करू नयेत, तर दाताची आतील बाजू स्वच्छ करावी.
