नवी दिल्ली : भारतातील विविध ठिकाणी उष्णतेच्या लाटेबाबत, केंद्रीय आरोग्य मंत्रालयाने मंगळवारी सर्व राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांच्या मुख्य सचिवांना आणि प्रशासकांना पत्र लिहून राष्ट्रीय कार्यक्रमांतर्गत उष्मा-संबंधित आजारावर दैनंदिन देखरेखीमध्ये सहभागी होण्याचे सुचवले आहे.
सामान्य तापमानापेक्षा खूप जास्त तापमान : नॅशनल प्रोग्रॅम ऑन क्लायमेट चेंज अँड ह्युमन हेल्थ (NPCHCH) ने देखील विशेषत: दुपारी 12:00 ते 03:00 दरम्यान बाहेर जाण्यास मनाई केली आहे. राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांना पाठवलेल्या पत्रात आरोग्य सचिव राजेश भूषण यांनी सांगितले की, देशातील काही ठिकाणी तापमान आधीच असामान्यपणे उच्च पातळीवर पोहोचले आहे. वर्षाच्या यावेळी काही राज्ये आणि जिल्ह्यांमधून सामान्य तापमानापेक्षा खूप जास्त नोंदवले जात आहे.
दैनंदिन उष्माविषयक अलर्ट : भूषण यांनी त्यांच्या पत्रात म्हटले आहे की, '1 मार्च 2023 पासून, सर्व राज्ये आणि जिल्ह्यांमध्ये हवामान बदल आणि मानवी आरोग्यावरील राष्ट्रीय कार्यक्रम (NPCCHH) अंतर्गत एकात्मिक आरोग्य माहिती प्लॅटफॉर्म (IHIP) वर उष्णतेशी संबंधित आजाराचे दैनंदिन निरीक्षण केले जाईल. ते म्हणाले की एनपीसीएचएच, एनसीडीसी, आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण मंत्रालयाद्वारे राज्यांसह सामायिक केल्या जाणार्‍या दैनंदिन उष्माविषयक अलर्ट पुढील काही दिवसांसाठी उष्णतेच्या लाटेचा अंदाज दर्शवतात आणि जिल्हा आणि आरोग्य सुविधा स्तरावर त्वरित प्रसारित केले जाऊ शकतात.
पुरेशा प्रमाणात पिण्याच्या पाण्याची उपलब्धता : राज्य, जिल्हा आणि शहर आरोग्य विभागाने उष्णतेशी संबंधित आरोग्य कृती योजनांची अंमलबजावणी सुनिश्चित केली पाहिजे. तसेच उष्णतेच्या प्रतिसादाचे नियोजन, व्यवस्थापन आणि मूल्यांकन करण्यात मदत करण्यासाठी प्रतिसाद देणार्‍या एजन्सींशी समन्वय साधला पाहिजे. भूषण म्हणाले की, आवश्यक औषधे, इंट्राव्हेनस फ्लुइड्स, आइस पॅक, ओआरएस आणि सर्व आवश्यक उपकरणे पुरेशा प्रमाणात उपलब्ध होण्यासाठी आरोग्य सुविधेच्या सज्जतेचा आढावा घेतला पाहिजे. सर्व आरोग्य सुविधांमध्ये पुरेशा प्रमाणात पिण्याच्या पाण्याची उपलब्धता आणि गंभीर भागात काॅलिंग उपकरणे सतत चालवणे सुनिश्चित केले पाहिजे.
काही लोकांना इतरांपेक्षा जास्त धोका : भूषण म्हणाले की, 'पाण्यात स्वयंपूर्णतेसाठी रेन वॉटर हार्वेस्टिंग आणि रिसायकलिंग प्लांट्सचाही शोध घेता येईल'. आरोग्य मंत्रालयाने उष्णतेच्या लाटेबाबत काय करावे आणि काय करू नये याची माहिती पाठवली आहे. काही लोकांना इतरांपेक्षा जास्त धोका असतो आणि त्यांच्याकडे जास्त लक्ष दिले पाहिजे. आरोग्य मंत्रालयाने सुचवले आहे की, 'अल्प आणि लहान मुले, गरोदर महिला, घराबाहेर काम करणारे लोक, मानसिक आजार असलेले लोक, शारीरिकदृष्ट्या आजारी अशा काही व्यक्तींना उष्णतेची सवय होण्यासाठी एक आठवडा द्यावा' आणि भरपूर पाणी पिण्याची गरज आहे.
