26 जानेवारीला (Republic day 2023) खूप महत्त्व आहे 1930 मध्ये या दिवशी भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसने संपूर्ण स्वातंत्र्य घोषित केले (26 January Republic Day celebrated) आणि हा दिवस भारतातील जनतेला लोकशाही पद्धतीने सरकार निवडण्याच्या शक्तीची आठवण करून देतो. हा राष्ट्रीय सण देशात मोठ्या उत्साहात साजरा केला जातो आणि या दिवशी राष्ट्रीय सुट्टी (Republic Day history and significance) असते.
राष्ट्रपती करतात ध्वजारोहन : देशात प्रजासत्ताक दिन उत्साहात आणि थाटामाटात साजरा केला जातो. देशभरात अनेक कार्यक्रम आहेत. या दिवसातील सर्वात आकर्षक सोहळा म्हणजे दिल्लीतील राजपथ येथे आयोजित भव्य परेड जी इंडिया गेटपर्यंत जाते. देशाचे राष्ट्रपती राजपथावर ध्वजारोहण करतात. यंदा 16 लष्करी तुकडी, 17 लष्करी बँड परेडमध्ये सहभागी होणार आहेत. याशिवाय राज्ये, विभाग आणि लष्करी दले यांची झलकही असेल.
राष्ट्रीय सुट्टी : २६ जानेवारीला प्रजासत्ताक दिनाचे महत्त्व आहे. 1930 मध्ये या दिवशी भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसने संपूर्ण स्वातंत्र्य घोषित केले आणि हा दिवस भारतातील जनतेला लोकशाही पद्धतीने सरकार निवडण्याच्या शक्तीची आठवण करून देतो. हा राष्ट्रीय सण देशात मोठ्या उत्साहात साजरा केला जातो आणि या दिवशी राष्ट्रीय सुट्टी असते.
1950 ला पहिला प्रजासत्ताक दिन साजरा : 26 जानेवारी 1950 रोजी देशात पहिला प्रजासत्ताक दिन साजरा करण्यात आला आणि या दिवसापासून भारतीय राज्यघटना लागू झाली. तत्पूर्वी, भारतीय राज्यघटनेचा मसुदा तयार करणाऱ्या संविधान सभेचे पहिले अधिवेशन ९ डिसेंबर १९४६ रोजी झाले. त्याचे शेवटचे अधिवेशन 26 नोव्हेंबर 1949 रोजी झाले आणि त्यानंतर राज्यघटना स्वीकारण्यात आली. 15 ऑगस्ट 1947 रोजी भारताला स्वातंत्र्य मिळाले.
संविधान दिन साजरा : भारताला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर संविधान सभेची स्थापना झाली. ९ डिसेंबर १९४६ पासून संविधान सभेचे कामकाज सुरू झाले. ही जगातील सर्वात मोठी लिखित राज्यघटना तयार करण्यासाठी 2 वर्षे, 11 महिने, 18 दिवस लागले. 26 नोव्हेंबर 1949 रोजी भारतीय संविधान संविधान सभेचे अध्यक्ष डॉ. राजेंद्र प्रसाद यांच्याकडे सुपूर्द करण्यात आले होते, म्हणून दरवर्षी 26 नोव्हेंबर हा दिवस संविधान दिन म्हणून साजरा केला जातो.
आणखी काही महत्त्वाचे तथ्य : 26 जानेवारी 1950 या दिवशी, भारत सरकार कायदा (अधिनियम) (1935) काढून भारताची राज्यघटना लागू करण्यात आली. 26 जानेवारी 1950 रोजी सकाळी 10.18 वाजता भारत प्रजासत्ताक बनला. यानंतर सहा मिनिटांनी, 10.24 वाजता, डॉ. राजेंद्र प्रसाद यांनी भारताचे पहिले राष्ट्रपती म्हणून शपथ घेतली. या दिवशी राष्ट्रपती म्हणून पहिल्यांदाच डॉ. राजेंद्र प्रसाद यांनी बग्गीवर बसून राष्ट्रपती भवन सोडले. या दिवशी त्यांनी प्रथमच भारतीय सशस्त्र दलाची सलामी घेतली. त्यांना प्रथमच गार्ड ऑफ ऑनर देण्यात आला. Republic day 2023
