ಮೂರು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ರೈತರು ಮತ್ತು ಅವರ ಜಮೀನುಗಳನ್ನು ಡಿಜಿಟಲ್ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಒಳಪಡಿಸಲು ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ಡಿಜಿಟಲ್ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯವನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರಲು ಸರ್ಕಾರ ಯೋಜಿಸಿದೆ. ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಒಂದು ಕೋಟಿ ರೈತರನ್ನು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಮಾಡಲು ಇದು ಯೋಜಿಸಿದೆ. ಇದಲ್ಲದೇ, ಎಲ್ಲ ಹವಾಮಾನಗಳಿಗೂ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುವ ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವತ್ತ ಗಮನ ಹರಿಸಲು ಮತ್ತು ರೈತರ ಕೃಷಿಗಾಗಿ ಹೊಸ ಹೆಚ್ಚಿನ ಇಳುವರಿ ನೀಡುವ ಬೀಜ ಪ್ರಭೇದಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲು ಇದು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದೆ.
ಕೇಂದ್ರ ಬಜೆಟ್ 2024 ರಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರವು ರೈತರು, ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು ಯುವಕರನ್ನು ಸಬಲೀಕರಣಗೊಳಿಸುವ ತನ್ನ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಪುನರುಚ್ಚರಿಸಿದೆ. ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕೃಷಿ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು 'ವಿಕಸಿತ್ ಭಾರತ್' ಗುರಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸುವ ಮೊದಲ ಒಂಬತ್ತು ಆದ್ಯತೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ ಎಂದು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸಿದೆ.
ಕೃಷಿ ವಲಯಕ್ಕೆ ಈ ಭಾರಿ ಭರ್ಜರಿ ಅನುದಾನ: ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿತ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಅನುದಾನ ಹಂಚಿಕೆಯನ್ನು ಮಧ್ಯಂತರ ಬಜೆಟ್ ಮಟ್ಟದಿಂದ 1.52 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂ.ಗೆ ಅಂದರೆ ಶೇಕಡಾ 19 ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಗ್ರಾಮೀಣಾಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ 2.65 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂ.ಗೆ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು 2024 ರ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಇದ್ದ 2.38 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂ.ಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಕೈಗೆಟುಕುವ ವಸತಿಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ಕ್ರೆಡಿಟ್ - ಲಿಂಕ್ಡ್ ಸಬ್ಸಿಡಿ ಯೋಜನೆಯಾದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಆವಾಸ್ ಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ರಸ್ತೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಉಪಕ್ರಮವಾದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಗ್ರಾಮ ಸಡಕ್ ಯೋಜನೆಗೆ ಪಾಲನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಹುತೇಕ ಅನುದಾನಗಳನ್ನು ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಮತ್ತು ಜನರ ಆದಾಯ ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.
ನಿರೀಕ್ಷೆಯಂತೆ, ರಸಗೊಬ್ಬರ ಸಬ್ಸಿಡಿಗೆ ಮಧ್ಯಂತರ ಬಜೆಟ್ ನೀಡಲಾದ 1.64 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂ. ಮಟ್ಟವನ್ನೇ ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಸಬ್ಸಿಡಿ ಮಟ್ಟವು 2023ರ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ 2.5 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂ.ಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು 2024ರಲ್ಲಿ 1.9 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂ.ಗೆ ಇಳಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ಮಟ್ಟಿಗೆ ರಸಗೊಬ್ಬರ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಇನ್ಪುಟ್ ವೆಚ್ಚಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಬಹುದು. ರೈತರಿಗೆ ಆದಾಯ ಬೆಂಬಲ ಯೋಜನೆಯಾದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಕಿಸಾನ್ ಸಮ್ಮಾನ್ ನಿಧಿ (ಪಿಎಂ-ಕಿಸಾನ್) ಅನುದಾನವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಬಹುದು ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಅದನ್ನು 60,000 ಕೋಟಿ ರೂ.ಯಲ್ಲಿಯೇ ಮುಂದುವರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಆತ್ಮನಿರ್ಭರ ಭಾರತವನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು, ಬೇಳೆಕಾಳುಗಳು ಮತ್ತು ಎಣ್ಣೆಕಾಳುಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆ, ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವುದಾಗಿ ಸರ್ಕಾರ ಘೋಷಿಸಿದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಭಾರತವು ಖಾದ್ಯ ತೈಲಗಳು ಮತ್ತು ಬೇಳೆಕಾಳುಗಳ ಆಮದಿನ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದೆ. ನಿಧಿಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗವನ್ನು ಬೇಳೆಕಾಳುಗಳು ಮತ್ತು ಎಣ್ಣೆಕಾಳುಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆ, ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುವುದು. ಇದು ಸ್ವಾಗತಾರ್ಹ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿದೆ.
ಈ ಕ್ರಮವು ಈ ಬೆಳೆಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಮತ್ತು ಪ್ರತಿ ಹೆಕ್ಟೇರ್ ಬೆಳೆ ಇಳುವರಿಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಆಮದು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಅಪೇಕ್ಷಿತ ಫಲಿತಾಂಶವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಕೂಡ ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸಹಕಾರ ನೀಡಬೇಕಿದೆ.
ಭಾರತದ ಬೆಳೆ ವೈವಿಧ್ಯ: ಭಾರತವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ಆಹಾರ ಧಾನ್ಯಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ಪ್ರಕೃತಿ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು (ಭತ್ತದ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಅಂತರ್ಜಲ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು) ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕನಿಷ್ಠ ಬೆಂಬಲ ಬೆಲೆಗಳು, ಉಚಿತ ವಿದ್ಯುತ್ ಮತ್ತು ಸಬ್ಸಿಡಿ ರಸಗೊಬ್ಬರ, ನೀರು ಮುಂತಾದ ನೀತಿಗಳು ರೈತರನ್ನು ತಮ್ಮ ಬೆಳೆ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತವೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಬೆಳೆ ವೈವಿಧ್ಯೀಕರಣವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಸರ್ಕಾರದ ವತಿಯಿಂದ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಹೊಸ ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಯಲು ರೈತರನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತದೆ.
ಕಡಿಮೆ ಲಾಭದಾಯಕ ಬೆಳೆಯಿಂದ ಹೆಚ್ಚು ಲಾಭದಾಯಕ ಬೆಳೆಗಳಿಗೆ ಪರಿವರ್ತನೆಯಾಗುವಂತೆ ರೈತರನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ, ಬೆಳೆ ವೈವಿಧ್ಯೀಕರಣ ಯೋಜನೆಯ (ಸಿಡಿಪಿ) ಭಾಗವಾಗಿ ಭತ್ತವನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಇತರ ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ನೆಡಲು ಎಕರೆಗೆ 7,000 ರೂ.ಗಳನ್ನು ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಪಂಜಾಬ್ ರೈತರಿಗೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡುವ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಸರ್ಕಾರ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದೆ. ಸುಸ್ಥಿರ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಲಾಭದಾಯಕ ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಇತರ ರಾಜ್ಯಗಳ ರೈತರಿಗೆ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಬೆಂಬಲ ನೀಡುವುದು ಅಗತ್ಯವಾಗಿದೆ.
ನೈಸರ್ಗಿಕ ಕೃಷಿಗೆ ಒತ್ತು: ಭಾರತೀಯ ಪ್ರಾಕೃತಿಕ್ ಕೃಷಿ ಪದ್ದತಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ (ಬಿಪಿಕೆಪಿ) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಕೃಷಿಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಸರ್ಕಾರ ಯೋಜಿಸಿದೆ. ಇದೇ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಕೇಂದ್ರ ಬಜೆಟ್ ನಲ್ಲಿ ಸಾವಯವ ಗೊಬ್ಬರಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ 100 ಕೋಟಿ ರೂ. ಮೀಸಲಿಡಲಾಗಿದೆ. ಮುಂದಿನ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಕೋಟಿ ರೈತರನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕೃಷಿಗೆ ಒಳಪಡಿಸಲು ಸರ್ಕಾರ ಯೋಜಿಸಿದೆ.
ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಇಚ್ಛಿಸುವ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯಿತಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಈ ಪರಿವರ್ತನೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ 10,000 ಅಗತ್ಯ ಆಧಾರಿತ ಜೈವಿಕ-ಇನ್ಪುಟ್ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಬಜೆಟ್ನಲ್ಲಿ ಘೋಷಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಸುಸ್ಥಿರತೆಯ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ, ಸಾವಯವ ಮತ್ತು ಜೈವಿಕ ಗೊಬ್ಬರಗಳ ಜಾಗೃತಿ ಮತ್ತು ಅಳವಡಿಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮಾಡಬೇಕಿದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರವ್ಯಾಪಿ ವಾಣಿಜ್ಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಕೃಷಿಯನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರಲು ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿ ನೀತಿಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸುವುದು ಅಗತ್ಯ. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಉಪಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಪೂರಕವಾಗಿ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ತಮ್ಮ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ತೊಡಗಿಸಬೇಕಿದೆ.
ಡಿಜಿಟಲೀಕರಣ: ಈ ವರ್ಷ ದೇಶದ 400 ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಖಾರಿಫ್ ಬೆಳೆಗಳಿಗಾಗಿ ಡಿಜಿಟಲ್ ಬೆಳೆ ಸಮೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುವುದು. 6 ಕೋಟಿ ರೈತರು ಮತ್ತು ಅವರ ಭೂಮಿಯ ವಿವರಗಳನ್ನು ರೈತ ಮತ್ತು ಭೂ ನೋಂದಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜಿಸಲಾಗುವುದು. ಇದನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿನ ಆದ್ಯತೆಯಾಗಿ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಮುಖ್ಯ ಬಜೆಟ್ ಹಂಚಿಕೆಯಿಂದ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಈ ಸಮೀಕ್ಷೆಯು ಕೊರತೆಯ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ರೈತರು ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಅಗತ್ಯವಾದ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆಗಳಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಯೋಜನೆಗಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ನಿಖರವಾದ ಬೆಳೆ ಅಂದಾಜುಗಳನ್ನು ಹೊರತರಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ರೈತರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಮತ್ತು ಕಿಸಾನ್ ವಿಮೆ ಮತ್ತು ಇತರ ವೆಚ್ಚಗಳಿಗೆ ಸರ್ಕಾರದ ಹಣಕಾಸಿನ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಸಾಕಷ್ಟು ಕೃಷಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಡಿಜಿಟಲೀಕರಣಗೊಳಿಸುವತ್ತ ಸರ್ಕಾರ ಗಮನ ಹರಿಸಿದೆ. ಕೃಷಿ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಡಿಜಿಟಲೀಕರಣವು ಸರ್ಕಾರದ ನೀತಿಗಳ ಅನುಷ್ಠಾನವನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ಉಪಕ್ರಮವು ಪಶುಸಂಗೋಪನೆ, ಹೈನುಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಮೀನುಗಾರಿಕೆಯಂತಹ ಸಂಬಂಧಿತ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುವ ಜನರನ್ನು ತಲುಪಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅವರ ಆದಾಯ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ. ಡಿಜಿಟಲೀಕರಣವು ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ತಾಂತ್ರಿಕ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸುವ ಮೊದಲ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿದೆ.
ಅಗ್-ಟೆಕ್ (ag-tech) ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಭಾರತೀಯ ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನುಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ. ನಿಖರ ಕೃಷಿ, ಎಐ-ಚಾಲಿತ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮತ್ತು ಐಒಟಿಯಂತಹ ಸುಧಾರಿತ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳ ಏಕೀಕರಣವು ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿಗಳನ್ನು ಉತ್ತಮಗೊಳಿಸಬಹುದು, ಇಳುವರಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಸುಸ್ಥಿರ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಬಹುದು. ಈ ತಾಂತ್ರಿಕ ಕ್ರಮವು ದೇಶೀಯ ಉತ್ಪಾದಕತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದಲ್ಲದೆ ಭಾರತೀಯ ಕೃಷಿ ರಫ್ತುಗಳ ಆಕರ್ಷಣೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ತೆಲಂಗಾಣ ಮತ್ತು ಯುಪಿಯಂತಹ ರಾಜ್ಯಗಳು ಅಗ್-ಟೆಕ್ ಕಂಪನಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ರಾಜ್ಯ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕೃಷಿ-ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ನೀತಿಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿವೆ. ಒಟ್ಟಾರೆ ಬಜೆಟ್ ಹಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಅವಶ್ಯಕತೆಯನ್ನು ಸಹ ಪೂರೈಸಬೇಕಾಗಿದೆ.
ಈ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ನಿಯೋಜನೆ, ಅಗ್-ಟೆಕ್ ಹಬ್ ಗಳ ಸ್ಥಾಪನೆ, ನವೋದ್ಯಮಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ-ಖಾಸಗಿ ಸಹಭಾಗಿತ್ವವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಟ್ಟದ ಅನುದಾನ ಮೀಸಲಿಡುವುದು ಅಗತ್ಯವಾಗಿದೆ.
ಡಾರ್ಜಿಲಿಂಗ್ ಚಹಾ, ಹಿಮಾಲಯದ ತಪ್ಪಲಿನ ಬಾಸ್ಮತಿ, ರತ್ನಗಿರಿಯ ಅಲ್ಫೋನ್ಸೊ, ಯುಪಿಯ ಕಲಾನಮಕ್ ಅಕ್ಕಿ, ಕಾಶ್ಮೀರದ ಕೇಸರಿ ಮುಂತಾದ ಜಿಐ ಮ್ಯಾಪ್ ಮಾಡಿದ ಬೆಳೆಗಳ ರಫ್ತು ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಬ್ಲಾಕ್ ಚೇನ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವು ದೃಢವಾದ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳು ದೇಶದ ಗುಪ್ತ ಕೃಷಿ ರತ್ನಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಮತ್ತು ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವ ಪರಿವರ್ತಕ ಹೆಜ್ಜೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ. ಸತ್ಯಾಸತ್ಯತೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ, ಪಾರದರ್ಶಕತೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣವನ್ನು ಸರಳಗೊಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕರ ವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಬ್ಲಾಕ್ ಚೈನ್ ಭಾರತೀಯ ರೈತರು ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದಕರಿಗೆ ಲಾಭದಾಯಕ ಜಾಗತಿಕ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಕೊಯ್ಲಿನ ನಂತರದ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತ ಬೆಂಬಲ: ಸುಗ್ಗಿಯ ನಂತರದ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು, ಹೆಚ್ಚಿನ ಮೌಲ್ಯದ ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುವಂಥ ಬೆಳೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡುವುದು ಮತ್ತು ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ಕೃಷಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು, ಕೃಷಿ ಸಮೃದ್ಧಿಯ ಹೊಸ ಯುಗವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವ ಬಜೆಟ್ ಬಗ್ಗೆ ಸರ್ಕಾರ ಗಮನ ಹರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅನೇಕ ವೀಕ್ಷಕರು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಿದ್ದರು. ಪ್ರಮುಖ ಬಳಕೆ ಕೇಂದ್ರಗಳ ಬಳಿ ತರಕಾರಿ ಉತ್ಪಾದನೆಗಾಗಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಕ್ಲಸ್ಟರ್ ಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವ ಮೂಲಕ ತರಕಾರಿಗಳ ಪೂರೈಕೆ ಸರಪಳಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಬಜೆಟ್ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದೆ.
ಸುಗ್ಗಿಯ ನಂತರದ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿದೆ. ಅಸಮರ್ಪಕ ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಮತ್ತು ಸಾರಿಗೆ ಸೌಲಭ್ಯಗಳಿಂದಾಗಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ವ್ಯರ್ಥವು ರಫ್ತು ಸಾಮರ್ಥ್ಯಕ್ಕೆ ಅಡ್ಡಿಯಾಗುವ ಶಾಶ್ವತ ಸವಾಲಾಗಿದೆ. ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ಶೇಖರಣಾ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು, ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಲಾಜಿಸ್ಟಿಕ್ಸ್ ಜಾಲಗಳು ಮತ್ತು ದೃಢವಾದ ಪೂರೈಕೆ ಸರಪಳಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ನಿಧಿ ಹಂಚಿಕೆಯು ಭಾರತದ ಕೃಷಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ತಾಜಾ ಆಗಿರುವಾಗಲೇ ರಫ್ತಾಗುವುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಅನುದಾನ ಮೀಸಲು ಸುಗ್ಗಿಯ ನಂತರದ ನಷ್ಟವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದಲ್ಲದೆ, ಜಾಗತಿಕ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಗುಣಮಟ್ಟ ಮತ್ತು ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಬಜೆಟ್ ನಲ್ಲಿ ಇದಕ್ಕೆ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುವುದು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತಿಲ್ಲ. ಸೀಮಿತ ಬಜೆಟ್ ಬೆಂಬಲದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ, ಈ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಹೇಗೆ ಸಾಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನೋಡಬೇಕಾಗಿದೆ.
ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ಸಿದ್ಧತೆ: ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಈಗ ಯಾವತ್ತೋ ಬರಲಿರುವ ಆತಂಕವಾಗಿ ಉಳಿದಿಲ್ಲ. ಇದು ಪ್ರಸ್ತುತ ವಾಸ್ತವ. ಈ ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಬೀಸಿದ ಬಿಸಿ ಅಲೆಗಳು ಇದಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿವೆ. ಹೊಂದಾಣಿಕೆ ತಂತ್ರವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವುದು ಐಚ್ಛಿಕವಲ್ಲ - ಅದು ಅತ್ಯಗತ್ಯ. ಹವಾಮಾನ ಸ್ನೇಹಿ ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಬಜೆಟ್ ಹಂಚಿಕೆಯನ್ನು ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಹೇಗೆ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನೋಡಬೇಕಾಗಿದೆ. ಈ ಹವಾಮಾನಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುವ ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ವೈವಿಧ್ಯಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ರೈತರನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಸಬ್ಸಿಡಿಗಳು, ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಉಪಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಬೇಕಾಗಿದೆ. ಇದು ಹೆಚ್ಚಿನ ಆದಾಯ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಬಲವರ್ಧನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.
ಕೃಷಿ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ವಿಸ್ತರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಮರುರೂಪಿಸುವಂತೆ ಹಲವಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಮಾಡಿದ ಮನವಿಗಳ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಈ ವರ್ಷದ ಬಜೆಟ್ ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸುವ ಮಹತ್ವದ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದೆ. ಈ ನೀತಿಯ ಒತ್ತು ಅಪೇಕ್ಷಿತ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಬಹುದು.
ಹೊಸ ಹಣಕಾಸು ಬೆಂಬಲ ಯೋಜನೆಯೊಂದಿಗೆ ಜಲಚರ ಸಾಕಣೆ ವಲಯದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಬಜೆಟ್ ಉದ್ದೇಶಿಸಿದೆ. ಸೀಗಡಿ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳ ಜಾಲವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗುವುದು, ಸೀಗಡಿ ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ರಫ್ತುಗಳಿಗೆ ಧನಸಹಾಯವನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣಾಭಿವೃದ್ಧಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ (ನಬಾರ್ಡ್) ಮೂಲಕ ಸುಗಮಗೊಳಿಸಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಬಜೆಟ್ ನಲ್ಲಿ ಘೋಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಉಪಕ್ರಮವು ಸೀಗಡಿ ಕೃಷಿ ಉದ್ಯಮ ಮತ್ತು ಅದರ ರಫ್ತು ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಇದಲ್ಲದೆ, ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವರು ಹೊಸ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಹಕಾರ ನೀತಿಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದರು. ಈ ನೀತಿಯು ಸಹಕಾರಿ ಕ್ಷೇತ್ರದ ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಮತ್ತು ಕ್ರಮಬದ್ಧ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಗ್ರಾಮೀಣ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ವೇಗಗೊಳಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಗಮನಾರ್ಹ ಉದ್ಯೋಗಾವಕಾಶಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವುದು ಇದರ ಉದ್ದೇಶಗಳಾಗಿವೆ.
ಅದೇನೇ ಆದರೂ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಬಜೆಟ್ ಖಜಾನೆಯಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಹಣಕಾಸಿನ ಮೇಲೆ ಆಧರಿತವಾಗಿದೆ. ಇದು ನಿಜವಾದ ಫಲಿತಾಂಶವಾಗಿ ಹೇಗೆ ಹೊರಹೊಮ್ಮಲಿದೆ ಎಂಬುದು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳ ಕೆಲಸವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ.
ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶ: ಭಾರತವು ಕೃಷಿ ಜಿಡಿಪಿಯ ಕೇವಲ 0.4% ಅನ್ನು ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಖರ್ಚು ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಚೀನಾ, ಬ್ರೆಜಿಲ್ ಮತ್ತು ಇಸ್ರೇಲ್ ಮಟ್ಟಕ್ಕಿಂತ ಬಹಳ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ.
ಲೇಖನ: ಪರಿಟಾಲ ಪುರುಷೋತ್ತಮ
ಇದನ್ನೂ ಓದಿ : ಕೇಂದ್ರ ಬಜೆಟ್ 2024 - ಉದ್ಯೋಗ ಸೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಬಳಕೆ ಹೆಚ್ಚಳಕ್ಕೆ ಒತ್ತು: ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ - Budget 2024
