ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಭಾರತದ ವಿವಿಧ ರೈಲುಗಳಲ್ಲಿ ಹವಾನಿಯಂತ್ರಿತ ಬೋಗಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿದ್ದು, ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸ್ಲೀಪರ್ ಮತ್ತು ಜನರಲ್ ಕ್ಲಾಸ್ ಬೋಗಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಕೇಂದ್ರದ ಭಾರತೀಯ ಜನತಾ ಪಕ್ಷ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಇಂಥ ಕೆಲಸವನ್ನು ಬಹುಶಃ ಬ್ರಿಟಿಷರು ಕೂಡ ಮಾಡುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲವೇನೋ!
ಇದು ಒಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿ ಸರ್ಕಾರದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಶೈಲಿಯಾಗಿದ್ದು, ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆಯ ಈ ಕ್ರಮದ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಅದರ ಹೊರಗೆ ಯಾವುದೇ ಚರ್ಚೆ ನಡೆದಿಲ್ಲ. ಈಗಲೂ ಭಾರತದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಬಹುಪಾಲು ಜನ ಎಸಿ ಬೋಗಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಜನರಲ್ ಬೋಗಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವ ಜನರನ್ನು ನೋಡಿದರೆ ಯಾರಿಗಾದರೂ ಇದು ಅರ್ಥವಾಗುತ್ತದೆ.
ಈ ಜನರಲ್ ಬೋಗಿಯೊಳಗೆ ಹೋಗಬೇಕಾದರೆ ಹೆಣಗಾಡುವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಿದೆ. ಈ ಬೋಗಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿರುವ ಅನಾರೋಗ್ಯ, ಅಂಗವಿಕಲ, ವೃದ್ಧ, ಮಗು ಅಥವಾ ಮಹಿಳೆಯರ ಸಂಕಷ್ಟವು ಅರ್ಥವಾಗುವಂಥದ್ದು. ಅವರಿಗೆ ಅಂಥ ಅನಿವಾರ್ಯ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಅವರು ಜನರಲ್ ಬೋಗಿಗಳಲ್ಲಿ ಏಕೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸುತ್ತಿದ್ದರು? ವಾಸ್ತವ ಎಂದರೆ ಸ್ಲೀಪರ್ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯ ತರಗತಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನರು ಪ್ರಯಾಣಕ್ಕಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಣ ಖರ್ಚು ಮಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿಲ್ಲ.
ಸಾಮಾನ್ಯ ಬೋಗಿ ಮತ್ತು ಸ್ಲೀಪರ್ ಕ್ಲಾಸ್ ನಡುವಿನ ದರ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಸುಮಾರು ಶೇಕಡಾ 60 ರಿಂದ 70 ರಷ್ಟಿದೆ. ಆದರೆ, ಪ್ರಯಾಣದ ಆರಾಮದ ಗುಣಮಟ್ಟವು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ಥರ್ಡ್ ಎಸಿ ಕ್ಲಾಸ್ ಟಿಕೆಟ್ನ ವೆಚ್ಚವು ಸ್ಲೀಪರ್ ಕ್ಲಾಸ್ನ ಸುಮಾರು ಶೇಕಡಾ 140 ರಿಂದ 160 ರಷ್ಟಿದೆ ಮತ್ತು ಅದೇ ದೂರಕ್ಕೆ ಎಸಿ ಅಲ್ಲದೇ ಸಾಮಾನ್ಯ ಬಸ್ ಶುಲ್ಕಕ್ಕೆ ಸಮನಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಸಾಮಾನ್ಯ ವರ್ಗ ಅಥವಾ ಸ್ಲೀಪರ್ ಕ್ಲಾಸ್ ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಬಸ್ ಪ್ರಯಾಣವೂ ದುಬಾರಿಯಾಗಿದೆ.
ಎಸಿ ಎಕ್ಸ್ಪ್ರೆಸ್, ರಾಜಧಾನಿ, ಶತಾಬ್ದಿ ಮತ್ತು ಹೊಸದಾಗಿ ಪರಿಚಯಿಸಲಾದ ವಂದೇ ಭಾರತ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಕೆಲವು ರೈಲುಗಳು ಎಸಿ ಬೋಗಿಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಹೊಂದಿವೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೆ ಸ್ಲೀಪರ್ ಮತ್ತು ಜನರಲ್ ತರಗತಿಗಳ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಮುಚ್ಚುವುದು ಸಂವಿಧಾನದ 19 (ಡಿ) ವಿಧಿಯ ನಾಗರಿಕ ಹಕ್ಕಿನ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯಾಗಿದೆ.
ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆಯ ಈ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಬೇಡಿಕೆಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಕೋಚ್ಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಸೂಕ್ತವಾಗಿ ಸರಿಹೊಂದಿಸಲು ಏಕೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ? ಒಂದೇ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಒಟ್ಟು ಬೋಗಿಗಳನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು, ಸಾಮಾನ್ಯ ದರ್ಜೆ ಅಥವಾ ಎಸಿ ಬೋಗಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯು ವಿವಿಧ ತರಗತಿಗಳಲ್ಲಿ ಆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ದಿನ ಪ್ರಯಾಣಿಸಲು ಸಿದ್ಧರಿರುವ ಪ್ರಯಾಣಿಕರ ಸಂಖ್ಯೆಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಬದಲಾಯಿಸಬಹುದಲ್ಲವೇ?
ಪ್ರಯಾಣಕ್ಕಾಗಿ ವಿಭಿನ್ನ ಕ್ಲಾಸ್ಗಳನ್ನು ಹೊಂದುವ ಕಲ್ಪನೆಯೇ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಅಸಂಗತವಾಗಿದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಎಸಿ ಬೋಗಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಕರು ಬೆಡ್ ಶೀಟ್ಗಳು, ಕಂಬಳಿ ಮತ್ತು ದಿಂಬಿನ ಪ್ರಯೋಜನವನ್ನು ಸಹ ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಕೆಲ ರೈಲುಗಳಲ್ಲಿ ಟಿಕೆಟ್ ವೆಚ್ಚವು ಆಹಾರವನ್ನು ಸಹ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಇದು ನಮ್ಮನ್ನು ಆಳುತ್ತಿರುವವರ ಪಕ್ಷಪಾತವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ.
ಮತ್ತೊಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನೋಡಿದರೆ, ತಾರ್ಕಿಕವಾಗಿ ಶ್ರೀಮಂತರಿಗಿಂತ ಬಡ ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ನೀಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಿತರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ ಆಹಾರ ಧಾನ್ಯಗಳನ್ನು ಬಡವರಿಗೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆಯೇ ಹೊರತು ಶ್ರೀಮಂತರಿಗೆ ಅಲ್ಲ. ಅಂತೆಯೇ, ಕಂಬಳಿಗಳು ಮತ್ತು ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಡವರಿಗೆ ವಿತರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯ ವರ್ಗದ ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೆ, ರೈಲ್ವೆ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ತಮ್ಮ ಶೌಚಾಲಯಗಳ ಸ್ವಚ್ಛತೆ ಅಥವಾ ದೂರದ ಪ್ರಯಾಣದಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಲಭ್ಯತೆಯ ಬಗ್ಗೆಯೂ ತಲೆಕೆಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ.
ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ-ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಹಿಂದುಳಿದಿರುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಮೀಸಲಾತಿಯ ಪ್ರಯೋಜನವನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಸಮಾಜದ ವರ್ಗವು ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಸೀಟು ಕಾಯ್ದಿರಿಸದೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಜಾತಿ ಆಧಾರಿತ ಮೀಸಲಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಟೀಕಿಸುವ ಗಣ್ಯರು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ರೈಲ್ವೆ ಪ್ರಧಾನ ಕಚೇರಿಗಳು ವಿತರಿಸುವ ಕೋಟಾವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಬೋಗಿಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಕಾಯ್ದಿರಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಿಸ್ಸಂಶಯವಾಗಿ ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಗಣ್ಯರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಸವಲತ್ತು ನೀಡುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿದೆ.
ಕ್ಯಾಟರಿಂಗ್, ನೈರ್ಮಲ್ಯ ಮತ್ತು ಟಿಕೆಟ್ ತಪಾಸಣೆಯಂತಹ ವಿವಿಧ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಖಾಸಗೀಕರಣಗೊಳಿಸಿರುವ ರೀತಿ, ಸರ್ಕಾರಿ ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಕಂಪನಿ ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆ ಕ್ಯಾಟರಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ನಿಗಮಕ್ಕೆ ಹಲವಾರು ಖಾಸಗಿ ರೈಲುಗಳನ್ನು ಓಡಿಸಲು ಅನುಮತಿ ನೀಡಿರುವುದು, ದೆಹಲಿಯಿಂದ ಲಕ್ನೋಗೆ ತೇಜಸ್ ಎಕ್ಸ್ಪ್ರೆಸ್, ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣಗಳಲ್ಲಿನ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳನ್ನು ನವೀಕರಿಸುವುದು ಇದು ಖಾಸಗೀಕರಣದ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಸಾಗುತ್ತಿರುವ ಸ್ಪಷ್ಟ ಸೂಚನೆಯಾಗಿದೆ. ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಖಾಸಗೀಕರಣದೊಂದಿಗೆ ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆ ಬಡವರಿಗೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ದೂರವಾಗಲಿದೆ ಅಥವಾ ಬಡವರು ಪಾವತಿಸಿ ಬಳಸುವ ವೇಟಿಂಗ್ ಲಾಂಜ್ ಗಳಂತಹ ಬಹುತೇಕ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
ಇದು ರೈಲ್ವೆ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಸಾರಿಗೆ ಸಾಧನಗಳ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಉದ್ದೇಶದ ಬಗ್ಗೆ ಮೂಲಭೂತ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಎತ್ತುತ್ತದೆ. ಸಾರಿಗೆ ಮತ್ತು ಸಂವಹನವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅಂಗೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಆಹಾರ, ಬಟ್ಟೆ ಮತ್ತು ಆಶ್ರಯಕ್ಕೆ ಮಾನವನ ಎರಡು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಮೂಲಭೂತ ಅಗತ್ಯಗಳಾಗಿವೆ. ಘನತೆಯಿಂದ ಬದುಕಲು ಇವು ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳಾಗಿವೆ. ಆಮ್ ಆದ್ಮಿ ಪಕ್ಷದ ಸರ್ಕಾರವು ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಬಸ್ ಪ್ರಯಾಣವನ್ನು ಉಚಿತಗೊಳಿಸಿದಾಗ, ಅದು ಜನರಿಗೆ ಉಪಕಾರ ಮಾಡಲಿಲ್ಲ. ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆಯ ಜೊತೆಗೆ ಆಹಾರ, ಬಟ್ಟೆ, ವಸತಿ, ಸಾರಿಗೆ ಮತ್ತು ಸಂವಹನವು ಯಾವುದೇ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಉಚಿತವಾಗಿರಬೇಕು.
ಉಚಿತ ಪ್ರಯಾಣದ ಕಲ್ಪನೆಯು ಈಗ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಗಳಿಸುತ್ತಿದೆ. ಇದು ಇಡೀ ಜನಸಂಖ್ಯೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಸಾರಿಗೆ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಎಂದು ಆಶಿಸುತ್ತೇವೆ. ನಿಜವಾದ ಸಮಾಜವಾದಿ ಸರ್ಕಾರವು ಎಲ್ಲಾ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಾರಿಗೆಯನ್ನು ಉಚಿತಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾರಿಗೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಆಗ ಜನರು ಖಾಸಗಿ ವಾಹನಗಳನ್ನು ಬಳಸುವ ಅಗತ್ಯವಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆಗೆ ಕಡಿಮೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುವ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ರೈಲ್ವೆ ದೂರದ ಪ್ರಯಾಣದ ಅತ್ಯಂತ ಆದ್ಯತೆಯ ಸಾಧನವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆಯ ಅದೇ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ವಿಮಾನ ಪ್ರಯಾಣವು ಹಂತ ಹಂತವಾಗಿ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ವೈದ್ಯಕೀಯ ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿಗಾಗಿ ವಿಮಾನ ಪ್ರಯಾಣದ ಕೆಲವು ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ವಿಧಿಸಬಹುದು.
ಬಿಜೆಪಿ ಸರ್ಕಾರವು ವಾಣಿಜ್ಯೀಕರಣದ ಈ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯನ್ನು ತಡೆಯಬೇಕಿದೆ. ಈ ನೀತಿಗಳು ದೇಶದ ಸಾಮಾನ್ಯ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ಹೊರೆಯಾಗಿದ್ದು, ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಖಾಸಗಿ ನಿಗಮಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಅನುಕೂಲಕರವಾಗಿವೆ. ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಖಾಸಗೀಕರಣವು ನಾಗರಿಕರ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಮೊಟಕುಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಸೇವೆಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರಯಾಣಿಕರು ಖಾಸಗಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಒದಗಿಸುವ ಸೇವೆಗಳ ವಿರುದ್ಧ ದೂರು ನೀಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಆಹಾರದ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ನಿಗದಿಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಖಾಸಗಿ ಗುತ್ತಿಗೆದಾರರು ನಿಗದಿತ ವೆಚ್ಚಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬೆಲೆಗೆ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವಾಗ ತಮ್ಮ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯ ರಕ್ಷಣೆಯ ಪರವಾಗಿ ವಾದಿಸುವ ಗುತ್ತಿಗೆ ನೌಕರರನ್ನೇ ನೇಮಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.
ಇದೇ ರೀತಿ ಎಲ್ಲಾ ಸೇವೆಗಳಲ್ಲಿ ರಾಜಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಯಾಣಿಕರನ್ನು ಖಾಸಗಿ ಕಂಪನಿಗಳು ಶೋಷಿಸುತ್ತಿವೆ. ನಾಗರಿಕರ ಹಕ್ಕನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಬೇಕೆಂದು ಬಯಸಿದರೆ ಈ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಹಿಮ್ಮುಖಗೊಳಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ. ಬಿಜೆಪಿ ಸರ್ಕಾರದ ಆಡಳಿತಗಾರರು ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆಯ ಈ ವಿಶಾಲ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯದ ಮೇಲೆ ತಾವು ಪ್ರಭುತ್ವ ಸಾಧಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಸೇವೆಯನ್ನು ಲಾಭದಾಯಕ ವ್ಯವಹಾರ ಉದ್ಯಮವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯ ನಾಗರಿಕರ ಪ್ರಯಾಣಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಭಾರತದ ಜೀವನಾಡಿಯಾಗಿದೆ. ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿರುವವರು ಇದನ್ನು ಮತ್ತೊಂದು ಲಾಭದಾಯಕ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನಾಗಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ.
ಲೇಖನ : ಆನಂದಿ ಪಾಂಡೆ ಮತ್ತು ಸಂದೀಪ್ ಪಾಂಡೆ. ಆನಂದಿ ಪಾಂಡೆ ದೆಹಲಿಯ ನಿರಂತರ್ ಎಂಬ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಸಂದೀಪ್ ಪಾಂಡೆ ಸೋಷಿಯಲಿಸ್ಟ್ ಪಾರ್ಟಿ (ಇಂಡಿಯಾ)ಯ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ.
ಇದನ್ನೂ ಓದಿ : ಜಮ್ಮುವಿನಲ್ಲಿ ಉಗ್ರರ ಚಟುವಟಿಕೆ ಹೆಚ್ಚಳ: ಪಾಕಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ಕಠಿಣ ಸಂದೇಶ ರವಾನಿಸುವುದೊಂದೇ ದಾರಿ - terrorism in Jammu
