ವ್ಯಾಪರಕ್ಕೆಂದು ಬಂದು ಭಾರತವನ್ನು ಆಳಿದ ಬಿಳಿಯರಿಗೆ ಈ ನೆಲದ ಅಪ್ಪಟ ವೀರರು ಸಿಂಹಸ್ವಪ್ನವಾಗಿದ್ದರು. ಕ್ರಾಂತಿಯ ಕಿಚ್ಚು ದೇಶದ ಮೂಲೆ ಮೂಲೆಯಲ್ಲೂ ಹೊತ್ತಿದ ಕಾಲವದು. ಸ್ವತಂತ್ರ ಪಡೆಯಲು ಪರಂಗಿಗಳನ್ನು ತಾಯ್ನಾಡಿನಿಂದ ಹೊಡೆದೋಡಿಸಲು ಹಲವರು ಕ್ರಾಂತಿಯ ಹಾದಿ ಹಿಡಿದರೆ, ಇನ್ನೂ ಹಲವು ಹೋರಾಟಗಾರರು ಶಾಂತಿಯ ಮಂತ್ರ ಪಠಿಸಿದರು. ಇಂದಿನ ಸ್ವಾಂತಂತ್ರ್ಯ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬುನಾದಿ ಹಾಕಿದ ಹಲವು ಹೋರಾಟಗಾರರಲ್ಲಿ ಅಮರ್ ಚಂದ್ರ ಬಾಟಿಯಾ ಕೂಡ ಒಬ್ಬರು.
ಗ್ವಾಲಿಯರ್ ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವದ ಖಜಾಂಚಿಯಾಗಿದ್ದರು : 1857ರಲ್ಲಿ ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರದ ವಿರುದ್ಧ ದ್ವೇಷ ಉಕ್ಕುತ್ತಿದ್ದಾಗ, ಅವರ ವಿರುದ್ಧ ತಾವೂ ಅಸ್ತ್ರ ಎತ್ತಬೇಕು ಎಂದು ಬಾಟಿಯಾ ಅವರ ಅನೇಕ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಗಳು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಆದರೆ, ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಲು ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರ ಹಿಡಿಯುವುದು ತಮ್ಮ ಹೋರಾಟದ ಮಾರ್ಗವಲ್ಲ ಮತ್ತು ಸಮಯ ಬಂದಾಗ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ವಿಶೇಷ ರೀತಿ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತೇನೆ ಎಂದು ಅಮರ್ ಚಂದ್ರ ಬಾಟಿಯಾ, ತಮ್ಮ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಗಳಿಗೆ ಹೇಳಿದ್ದರಂತೆ. ಸಿಂಧಿಯಾ ರಾಜವಂಶದಿಂದ ಆಳಲ್ಪಟ್ಟ ಗ್ವಾಲಿಯರ್ ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವದ ಖಜಾಂಚಿಯಾಗಿದ್ದರು ಅಮರ್ ಚಂದ್ರ ಬಾಟಿಯಾ.
1793 ರಲ್ಲಿ ರಾಜಸ್ಥಾನದ ಬಿಕಾನೇರ್‌ನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಅಮರ್ ಚಂದ್ರ ಬಾಟಿಯಾ ಅವರು, ಬಾಲ್ಯದಿಂದಲೂ ದೇಶಕ್ಕೆ ಏನಾದರೂ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಬೇಕೆಂಬ ಬಲವಾದ ಬಯಕೆ ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಅವರ ತಂದೆ ಬಿಕಾನೇರ್‌ನಲ್ಲಿ ಪೂರ್ವಿಕರ ವ್ಯಾಪಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಆದರೆ, ಆರ್ಥಿಕ ನಷ್ಟದಿಂದಾಗಿ ಅವರ ತಂದೆ ಕುಟುಂಬದೊಂದಿಗೆ ಗ್ವಾಲಿಯರ್‌ಗೆ ತೆರಳಬೇಕಾಯಿತು.
ಬಿಕಾನೇರ್‌ನ ನಿಧಿಗಳು ರಹಸ್ಯವಾಗಿದ್ದವು: ಆಗಿನ ಗ್ವಾಲಿಯರ್ ಮಹಾರಾಜರು ಇವರ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಆಶ್ರಯ ನೀಡಿದರು. ಅಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ಪುನಾರಂಭಿಸಲು ಸಲಹೆ ನೀಡಿದರು. ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಮೇಲೆ ಅಮರ್ ಚಂದ್ರ ಅವರ ಪಾಂಡಿತ್ಯವು ಬಿಕಾನೇರ್‌ನ ಆಡಳಿತಗಾರರ ಗಮನ ಸೆಳೆಯಿತು. ಜಯಜಿರಾವ್ ಖಜಾಂಚಿಯಾಗಿ ಅಮರ್ ಚಂದ್ರ ಬಾಟಿಯಾ ಅವರನ್ನು ನೇಮಿಸಿದರು. ಬಿಕಾನೇರ್‌ನ ನಿಧಿಗಳು ರಹಸ್ಯವಾಗಿದ್ದವು. ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಕೆಲವೇ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಇತ್ತು. ಆದ್ದರಿಂದ ಅವರ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿತ್ತು.
1857 ರಲ್ಲಿ ಝಾನ್ಸಿ ರಾಣಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿಬಾಯಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಪಡೆಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುವ ದಿಟ್ಟ ನಿರ್ಧಾರ ಮಾಡಿದರು. ಝಾನ್ಸಿ ಬಳಿ ಬ್ರಿಟಿಷರೊಂದಿಗೆ ಮೈತ್ರಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಎಲ್ಲಾ ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವದ ರಾಜ್ಯಗಳ ಮೇಲೆ ರಾಣಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿಬಾಯಿ ದಾಳಿ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಬಳಿಕ ಗ್ವಾಲಿಯರ್ ಅನ್ನು ಸಹ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು.
ಖಜಾನೆಯನ್ನ ರಾಣಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿಬಾಯಿಗೆ ನೀಡಿದ್ದ : ಆದರೆ, ಝಾನ್ಸಿ ರಾಣಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿಬಾಯಿ ಸೇನೆಯು ಹಣ ಮತ್ತು ಸಾಮಗ್ರಿಗಳ ತೀವ್ರ ಕೊರತೆಯಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿತ್ತು. ಸೈನಿಕರಿಗೆ ತಿಂಗಳುಗಟ್ಟಲೆ ಸಂಬಳ ಸಿಗಲಿಲ್ಲ. ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಪಾನೀಯಗಳ ಪೂರೈಕೆಯೂ ನಿಂತಿತ್ತು. ಈ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ನೋಡಿದ ಅಮರ್ ಚಂದ್ರ ಬಾಟಿಯಾ, ನಿಧಿಯ ಕೊರತೆಯಿಂದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಈ ಸಮರ ಸಾಯಬಾರದು ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಗ್ವಾಲಿಯರ್ನ ಖಜಾನೆಯನ್ನು ರಾಣಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿಬಾಯಿಗೆ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು.
ಹೀಗೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಬಾಟಿಯಾ ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು. ಆದರೆ, ಈ ಕೃತ್ಯವು ತಮ್ಮ ಪ್ರಾಣವನ್ನೇ ಬಲಿ ಪಡೆಯಬಹುದು ಎಂಬುದು ಅಮರ್ ಚಂದ್ರ ಬಾಟಿಯಾ ಅವರಿಗೆ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಗೊತ್ತಿತ್ತು. ಬ್ರಿಟಿಷರು ದಿಗ್ಭ್ರಮೆಗೊಂಡರು ಮತ್ತು ಅಮರ್ ಚಂದ್ರ ಬಾಟಿಯಾಗೆ ಶಿಕ್ಷೆ ವಿಧಿಸುವ ನಿರ್ಧಾರಕ್ಕೆ ಬಂದರು. ಜೂನ್ 18 ರಂದು ರಾಣಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿಬಾಯಿ ಹುತಾತ್ಮರಾದ ನಾಲ್ಕು ದಿನಗಳ ನಂತರ, ಅಮರ್ ಚಂದ್ರ ಅವರನ್ನು ರಾಜದ್ರೋಹದ ಆರೋಪದ ಮೇಲೆ ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ವೇಳೆ ಅವರಿಗೆ ಮರಣದಂಡನೆ ಶಿಕ್ಷೆ ವಿಧಿಸಲಾಯಿತು.
ಆಂಗ್ಲರಿಗಿತ್ತು ಜನರಲ್ಲಿ ಭಯ ಹುಟ್ಟಿಸುವ ಉದ್ದೇಶ : ಗ್ವಾಲಿಯರ್ನ ಸರಾಫಾ ಬಜಾರ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಮರ್ ಚಂದ್ರ ಬಾಟಿಯಾ ಅವರನ್ನು ಮರಕ್ಕೆ ನೇಣು ಹಾಕಿದರು. ಜನರ ಹೃದಯದಲ್ಲಿ ಭಯ ಹುಟ್ಟಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಬ್ರಿಟಿಷರು ಅವರ ಮೃತದೇಹವನ್ನು ಮೂರು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಅದೇ ಮರದಲ್ಲಿಯೇ ಬಿಟ್ಟರು. ಇಂದಿಗೂ ಗ್ವಾಲಿಯರ್ನ ಈ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಅದೇ ಮರದ ಕೆಳಗೆ ಅಮರ ಚಂದ್ರ ಬಾಟಿಯಾ ಅವರ ಪ್ರತಿಮೆ ಇದೆ. ಇದು ದೇಶದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಅವರ ತ್ಯಾಗ ನೆನಪಿಸುತ್ತದೆ.
