ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಭಟಿಸುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಸಂವಿಧಾನ ನೀಡಿದೆ. ಆದರೆ, ಆ ಪ್ರತಿಭಟನೆ ಪ್ರಜೆಗಳ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಕ್ಕೆ ಧಕ್ಕೆ ತರಬಾರದು. ಇದರಿಂದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆಸ್ತಿ-ಪಾಸ್ತಿಗೆ ಹಾನಿಯಾಗಬಾರದು ಎಂದು ನಿನ್ನೆಯಷ್ಟೆ ಸುಪ್ರೀಂಕೋರ್ಟ್ ಹೇಳಿದೆ. ಆದರೆ, ಈ ಹಿಂದೆ ಅದೆಷ್ಟೋ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಪಾರ ಪ್ರಮಾಣದ ಹಾನಿಯುಂಟಾಗಿದೆ. 2004 ರಲ್ಲಿ ಕೋಮು ಹಿಂಸಾಚಾರ ಮಸೂದೆ ವಿರುದ್ಧ ನಡೆದ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯಿಂದ ಹಿಡಿದು ಸದ್ಯ ಪ್ರಧಾನಿ ಮೋದಿ ನೇತೃತ್ವದ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಜಾರಿಗೆ ತಂದ ಮೂರು ಕೃಷಿ ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯ ವರೆಗೆ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಜಾರಿಯಾದ ಮಸೂದೆಗಳ ವಿರುದ್ಧ ನಡೆದ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲಿದೆ.
ಕೃಷಿ ಕಾನೂನು ತಿದ್ದುಪಡಿ ಕಾಯ್ದೆ (2020): ಕೊರೊನಾ ಹರಡುವಿಕೆ ತಡೆಗೆ ಘೋಷಣೆಯಾಗಿದ್ದ ಲಾಕ್ಡೌನ್ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಜಾರಿಗೆ ತಂದ ಮೂರು ಕೃಷಿ ಕಾನೂನುಗಳಿಗೆ ಭಾರಿ ವಿರೋಧ ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿದೆ. ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷದ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯ ಮಧ್ಯೆ ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಅಂಗೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಮೂರು ಕೃಷಿ ಮಸೂದೆಗಳು ಬಿಜೆಪಿ ಮತ್ತು ಅದರ ಮಿತ್ರ ಎಸ್ಎಡಿ ( ಶಿರೋಮಣಿ ಅಕಾಲಿ ದಳ) ನಡುವಿನ ವಿವಾದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾದವು. ಈ ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿ ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವೆಯಾಗಿದ್ದ ಹರ್ಸಿಮ್ರತ್ ಕೌರ್ ಬಾದಲ್ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದರು. ಕೇಂದ್ರ ಆಹಾರ ಸಂಸ್ಕರಣಾ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಚಿವೆಯಾಗಿದ್ದ ಕೌರ್ ಅವರು ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರದ ಏಕೈಕ ಎಸ್ಎಡಿ ಪ್ರತಿನಿಧಿಯಾಗಿದ್ದರು.
ಮೂರು ಕೃಷಿ ಕಾನೂನುಗಳು: ರೈತರ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ (ಪ್ರಚಾರ ಮತ್ತು ಸೌಲಭ್ಯ), ಅಗತ್ಯ ಸರಕುಗಳ (ತಿದ್ದುಪಡಿ), ರೈತರು (ಸಬಲೀಕರಣ ಮತ್ತು ಸಂರಕ್ಷಣೆ) ಬೆಲೆ ಭರವಸೆ ಮತ್ತು ಕೃಷಿ ಸೇವೆಗಳ ಕಾಯ್ದೆಗಳಿಗೆ ತಿದ್ದುಪಡಿ ತರಲಾಯಿತು.
ಕೃಷಿ ಕಾನೂನುಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರತಿಭಟನೆ: ಈ ಮೂರು ಕಷಿ ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷಗಳು "ರೈತ ವಿರೋಧಿ" ಕಾಯ್ದೆಗಳೆಂದು ಕರೆದಿವೆ. ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳು, ಭಾರತೀಯ ಕಿಸಾನ್ ಯೂನಿಯನ್ (ಬಿಕೆಯು) ನಂತಹ ಕೃಷಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಕಿಸಾನ್ ಸಂಘರ್ಷ ಸಮನ್ವಯ ಸಮಿತಿ (ಎಐಕೆಎಸ್‌ಸಿಸಿ) ಅಂತಹ ದೊಡ್ಡ ಕೃಷಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಕೆಲವು ವಿಭಾಗದ ರೈತರು ಈ ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿ ಪ್ರತಿಭಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಹೊರತಾಗಿ ಆಮ್ ಆದ್ಮಿ ಪಕ್ಷ, ತೃಣಮೂಲ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್, ಬಹುಜನ ಸಮಾಜ ಪಕ್ಷಗಳು ಕೂಡ ಈ ಮಸೂದೆಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿವೆ. ಬಿಜೆಪಿಯ ಹಿಂದಿನ ಮಿತ್ರ ಶಿವಸೇನೆ ಮಸೂದೆಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದೆ. ಆದರೆ ಬಿಜೆಡಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಸಂಸದೀಯ ಸ್ಥಾಯಿ ಸಮಿತಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಿದೆ. ಇದೀಗ ಹರಿಯಾಣ, ದೆಹಲಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ರಾಜ್ಯಗಳ ರೈತರು ಬೀದಿಗಿಳಿದು ಪ್ರತಿಭಟಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಪೌರತ್ವ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಕಾಯ್ದೆ (2019): 2019 ರಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ಈ ಕಾನೂನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದಿತು. ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ, ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಹಿಂದೂಗಳು, ಸಿಖ್ಖರು, ಬೌದ್ಧರು, ಜೈನರು, ಪಾರ್ಸಿಗಳು ಮತ್ತು ಕ್ರೈಸ್ತರಿಗೆ ಪೌರತ್ವ ನೀಡುವ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಈ ಕಾಯ್ದೆ ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಆರು ಧರ್ಮದವರು ಭಾರತಕ್ಕೆ 31 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2014 ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಮೊದಲು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದವರಾಗಿದ್ದಲ್ಲಿ, ಅವರೆಲ್ಲರೂ ಭಾರತೀಯ ಪೌರತ್ವಕ್ಕೆ ಅರ್ಹರು ಎಂದು ಕಾಯ್ದೆ ಸ್ಪಷ್ಟ ಪಡಿಸಿದೆ. ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವ ಸಂಪುಟವು 2019 ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ 4 ರಂದು ಮಸೂದೆಯನ್ನು ಮುಂದಿಟ್ಟಿತು. ಇದನ್ನು ಡಿಸೆಂಬರ್ 10 ರಂದು ಲೋಕಸಭೆ, ಡಿಸೆಂಬರ್ 11 ರಂದು ರಾಜ್ಯಸಭೆ ಅಂಗೀಕರಿಸಿತು.
ಕಾಂಗ್ರೆಸ್, ತೃಣಮೂಲ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್, ಸಿಪಿಐ(ಎಂ) ಮತ್ತು ಇತರ ಕೆಲವು ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳು ಈ ಮಸೂದೆಯನ್ನು ದೃಢವಾಗಿ ವಿರೋಧಿಸಿದವು. ಧರ್ಮದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಪೌರತ್ವ ನೀಡಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ವಿರೋಧ ವ್ಯಕ್ತವಾಯಿತು. ಅಸ್ಸೋಂ, ಮೇಘಾಲಯ, ಮಣಿಪುರ, ತ್ರಿಪುರ, ಮಿಜೋರಾಂ, ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್ ಮತ್ತು ಸಿಕ್ಕಿಂನಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳು ನಡೆದವು. ಸಿಎಎ ಕಾಯ್ದೆ ಜಾರಿಯಾದ ಬಳಿಕ ಅನೇಕ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಭಟನೆ ಕಾವೇರಿತು. ಇದನ್ನು ತಡೆಯುವಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಈ ಹಕ್ಕನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯುವಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರೀಂಕೋರ್ಟ್ ಹಾಗೂ ರಾಜ್ಯದ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ಗಳು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಹಿಸಿದವು.
ತ್ರಿವಳಿ ತಲಾಖ್ ಕಾನೂನು (2019): ತ್ರಿವಳಿ ತಲಾಖ್ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ವಿಚ್ಛೇದನದ ಒಂದು ರೂಪವಾಗಿದೆ. ಸುದೀರ್ಘ ಚರ್ಚೆ ಮತ್ತು ವಿರೋಧದ ನಡುವೆಯೂ 2019 ರ ಜುಲೈ 26 ರಂದು ಈ ಮಸೂದೆ ಅಂಗೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಸರ್ಕಾರವು ಮುಸ್ಲಿಂ ಮಹಿಳೆಯರ (ವಿವಾಹದ ಹಕ್ಕುಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣೆ) ಮಸೂದೆ, 2017 ಎಂಬ ಮಸೂದೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸಿತು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಿತು. ಇದನ್ನು 28 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2017 ರಂದು ಲೋಕಸಭೆ ಅಂಗೀಕರಿಸಿತು. ಮಾತನಾಡುವ, ಲಿಖಿತ ಅಥವಾ ಇಮೇಲ್, ಎಸ್ಎಂಎಸ್ ಮತ್ತು ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್ ನಂತಹ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವಿಧಾನ ಸೇರಿದಂತೆ ಯಾವುದೇ ರೂಪದಲ್ಲಿ ತ್ವರಿತ ತ್ರಿವಳಿ ತಲಾಖ್ ನೀಡುವುದು ಕಾನೂನುಬಾಹಿರ ಮತ್ತು ಅನೂರ್ಜಿತವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಈ ಕಾಯ್ದೆ ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಕಾನೂನಿನ ಅಡಿ ಇದನ್ನು ಬಳಸುವ ಪತಿಗೆ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆ ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಆರ್‌ಜೆಡಿ, ಎಐಐಎಂ, ಬಿಜೆಡಿ, ಐಎನ್‌ಸಿ, ಎಐಎಡಿಎಂಕೆ ಮತ್ತು ಐಯುಎಂಎಲ್‌ನ ಸಂಸದರು ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಕಾನೂನು ಸಚಿವ ರವಿಶಂಕರ್ ಪ್ರಸಾದ್ ರವರು ಮಂಡಿಸಿದ ಮಸೂದೆಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿದರು. ಈ ಮಸೂದೆಯು ರಾಜ್ಯಸಭೆಯಲ್ಲಿ ತೀವ್ರ ಪ್ರತಿರೋಧವನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಹಲವಾರು ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷದ ಸದಸ್ಯರು ಇದನ್ನು ಪರಿಶೀಲನೆಗಾಗಿ ಆಯ್ಕೆ ಸಮಿತಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಬೇಕೆಂದು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು.
2019 ರ ಆಗಸ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ತ್ವರಿತ ತ್ರಿವಳಿ ತಲಾಖ್ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಅಸಂವಿಧಾನಿಕ ಎಂದು ಸುಪ್ರೀಂಕೋರ್ಟ್ ಘೋಷಿಸಿತು.
370 ನೇ ವಿಧಿ ರದ್ದು (2019): ಸಂವಿಧಾನದ 370ನೇ ವಿಧಿಯು ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರಕ್ಕೆ ವಿಶೇಷಾಧಿಕಾರ ನೀಡಿತ್ತು. ಇದನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸುವ ನಿರ್ಣಯ ಹಾಗೂ ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮಿರ ಪುನಾರಚನಾ ವಿಧೇಯಕ ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ 2109 ರ ಆಗಸ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ಅಂಗೀಕಾರಗೊಂಡಿತು.
370 ನೇ ವಿಧಿಯನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರವನ್ನು ಎರಡು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸುವ ಕೇಂದ್ರದ ಕ್ರಮಗಳು ಈ ಮಸೂದೆಯಲ್ಲಿದ್ದವು. ಈ ಮಸೂದೆ ಅಂಗೀಕಾರಗೊಂಡ ಬಳಿಕ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರ ಹಾಗೂ ಲಡಾಖ್ ಎಂದು ಎರಡು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಾಗಿ ವಿಭಜನೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಬಳಿಕ ಕಣಿವೆ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಹಿತಕರ ಘಟನಾವಳಿಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ವ್ಯಾಪಕ ಭದ್ರತಾ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಯಿತು.
ಗೃಹ ಬಂಧನದಲ್ಲಿದ್ದರು ಮುಫ್ತಿ, ಓಮರ್: ಜಮ್ಮು ಕಾಶ್ಮೀರದ ಮಾಜಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳಾದ ಮೆಹಬೂಬ ಮುಫ್ತಿ ಮತ್ತು ಓಮರ್ ಅಬ್ದುಲ್ಲಾ ಅವರನ್ನು ವಶಕ್ಕೆ ಪಡೆದ ಪೊಲೀಸರು ಅವರನ್ನು ಗೃಹಬಂಧನದಲ್ಲಿಟ್ಟರು. ಇಬ್ಬರೂ ಮುಖಂಡರೂ 370 ನೇ ವಿಧಿ ರದ್ದತಿಗೆ ತೀವ್ರ ವಿರೋಧ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದರು.
ಫೋನ್, ಇಂಟರ್‌ನೆಟ್‌ ಸ್ಥಗಿತ: ವಿಶೇಷ ಸ್ಥಾನಮಾನ ರದ್ದತಿ ಕಾರಣ ಸಂವಹನ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಮೊಬೈಲ್‌ ಫೋನ್ ಹಾಗೂ ಇಂಟರ್ ನೆಟ್‌ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಬ್ಲಾಕ್ಔಟ್‌ ಮಾಡಲಾಯಿತು.
ಸಂವಿಧಾನದ 370ನೇ ವಿಧಿಯನ್ನು ರದ್ದುಪಡಿಸಿ ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಎರಡು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸುವ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ನಿರ್ಧಾರಕ್ಕೆ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳು ಸಂದಿವೆ. ಆದರೆ, ಕೇಂದ್ರದ ಈ ಮಹತ್ವದ ನಿರ್ಧಾರದ ಬಳಿಕ ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿ ಹೇರಲಾದ ಲಾಕ್ಡೌನ್ ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟುಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.
ಜಿಎಸ್ಟಿ ಬಿಲ್ (2017): ಭಾರತದ ತೆರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಣೆ ತರುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆ (ಜಿಎಸ್ಟಿ) ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಜುಲೈ, 2017 ರಲ್ಲಿ ಜಾರಿಗೆ ತರಲಾಯಿತು. ಸಂಸತ್ತಿನ ಸೆಂಟ್ರಲ್‌ ಹಾಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯರಾತ್ರಿ 12 ಗಂಟೆಗೆ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಪ್ರಣಬ್ ಮುಖರ್ಜಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಹೊಸ ತೆರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಚಾಲನೆ ನೀಡಿದರು.
ಭಾರತವು ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಆರ್ಥಿಕತೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಈ ಹಂತವನ್ನು ತಲುಪಲು, ಇದು ಉದಾರೀಕರಣ, ಖಾಸಗೀಕರಣ, 1991 ರಲ್ಲಿ ಜಾಗತೀಕರಣ, ಬ್ಯಾಂಕ್ಗಳ ರಾಷ್ಟ್ರೀಕರಣ ಮುಂತಾದ ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಆರ್ಥಿಕ ಸುಧಾರಣೆಗಳಿಗೆ ಒಳಗಾಗಿದೆ. ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳ ತೆರಿಗೆ ಉತ್ಪಾದಕರಿಂದ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಅನ್ವಯವಾಗುವ ಒಂದೇ ತೆರಿಗೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು SALES, TAX, Central VAT, OCTROI, EXCISE DUTY, VAT ಮತ್ತು ಇತರ ಎಲ್ಲ ಪರೋಕ್ಷ ತೆರಿಗೆಗಳನ್ನು ಒಂದಾಗಿ ಸಂಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ. ಜಿಎಸ್ಟಿ ಮಸೂದೆಯನ್ನು 2017 ರ ಏಪ್ರಿಲ್ 6 ರಂದು ರಾಜ್ಯಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಅಂಗೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಜುಲೈ 1, 2017 ರಿಂದ ಜಾರಿಗೆ ತರಲಾಯಿತು. ಜಿಎಸ್ಟಿ ವಿರೋಧಿಸಿ ದೇಶದ ನಾನಾ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಭಟನೆ ನಡೆಸಲಾಯಿತು.
ಭೂಸ್ವಾಧೀನ ಕಾಯ್ದೆ ತಿದ್ದುಪಡಿ (2013): ಭೂಸ್ವಾಧೀನ ಕಾಯ್ದೆ, 2013 ಕಾಯ್ದೆಯು ಭೂಸ್ವಾಧೀನ ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಪರಿಹಾರ, ಪುನರ್ವಸತಿ ಮತ್ತು ಪುನರ್ ನಿರ್ಮಾಣ ನೀಡುವ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನ ಮತ್ತು ನಿಯಮಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡವರಿಗೆ ನ್ಯಾಯಯುತ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಒದಗಿಸಲು, ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳು ಅಥವಾ ಕಟ್ಟಡಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಭೂಮಿಯನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಪಾರದರ್ಶಕತೆಯನ್ನು ತರಲು ಈ ಕಾಯ್ದೆ ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಇದು ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಯೋಜನೆಗಳು ಮತ್ತು ಪೀಡಿತರ ಪುನರ್ವಸತಿಗೆ ಭರವಸೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಸಾರ್ವಜನಿಕ - ಖಾಸಗಿ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದಿಂದ ನಡೆಸಲ್ಪಡುವ ಭಾರತದ ಬೃಹತ್ ಕೈಗಾರಿಕೀಕರಣದ ಚಾಲನೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ ಈ ಕಾಯ್ದೆಗೆ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿತು.
ಈ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಕಾಯ್ದೆಯಲ್ಲಿ ರೈತರಿಗೆ ಮಾರಕವಾದ ಅಂಶಗಳಿವೆ. ಯಾವುದೇ ಕಾರಣಕ್ಕೂ ಈ ಕಾಯ್ದೆ ಜಾರಿಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡಬಾರದು ಎಂದು ಒತ್ತಾಯಿಸಿ ಅನೇಕ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳು ನಡೆದವು.
ಕೋಮು ಹಿಂಸಾಚಾರ ಮಸೂದೆ (2004): ಕೋಮು ಹಿಂಸಾಚಾರವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸುವ ಮಸೂದೆ, ಕೋಮು ಹಿಂಸಾಚಾರ (ಸಂತ್ರಸ್ತರ ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆ, ನಿಯಂತ್ರಣ ಮತ್ತು ಪುನರ್ವಸತಿ) ಮಸೂದೆ 2005 ಮತ್ತು 2014 ರ ನಡುವೆ 9 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಚರ್ಚೆಗೆ ಒಳಗಾಯಿತು. ಈ ಮಸೂದೆ, ಕೋಮು ಹಿಂಸಾಚಾರ ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆ (ನ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಮರುಪಾವತಿ ಪ್ರವೇಶ) ಮಸೂದೆ, 2004, ಸಮಯದ ಕೊರತೆಗಾಗಿ ಸದನಕ್ಕೆ ಬರಲಿಲ್ಲ. ನಂತರ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ನೇತೃತ್ವದ ಯುನೈಟೆಡ್ ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ಸಿವ್ ಅಲೈಯನ್ಸ್ (ಯುಪಿಎ) ಅನ್ನು ಮತ ಚಲಾಯಿಸಲಾಯಿತು. ಪ್ರತಿಪಕ್ಷವು ಫೆಡರಲಿಸಂನ ಮನೋಭಾವಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಗಳ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಅತಿಕ್ರಮಿಸಿದೆ ಎಂದು ಆರೋಪಿಸಿತು. ಇದರಿಂದ ಯುಪಿಎ ಸರ್ಕಾರವು ವಿಸ್ತೃತ ಚಳಿಗಾಲದ ಅಧಿವೇಶನದ ಮೊದಲ ದಿನದಂದು ದೊಡ್ಡ ಮುಜುಗರವನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಸಂಸತ್ತು ಏಕಪಕ್ಷೀಯವಾಗಿ ರಾಜ್ಯಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಕೋಮು ಹಿಂಸಾಚಾರ ಮಸೂದೆಯನ್ನು ಮುಂದೂಡಲು ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸಿತು. ಬಿಜೆಪಿ, ಸಮಾಜವಾದಿ ಪಕ್ಷ, ಸಿಪಿಐ (ಎಂ), ಎಐಎಡಿಎಂಕೆ ಮತ್ತು ಡಿಎಂಕೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಪ್ರತಿಪಕ್ಷ ಪಕ್ಷಗಳು ಸರ್ಕಾರದ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ನಡೆಸಿದವು ಎಂದು ಆರೋಪಿಸಿ ಫೆಡರಲಿಸಂನ ಮನೋಭಾವಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಗಳ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಅತಿಕ್ರಮಣ ಮಾಡಿಕೊಂಡು, ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷ ಪಿ.ಜೆ.ಕುರಿಯನ್ ಅವರು “ಸದನದ ಮನಸ್ಥಿತಿ” ಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಕೋಮು ಹಿಂಸಾಚಾರ ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆ (ನ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಮರುಪಾವತಿ ಪ್ರವೇಶ) ಮಸೂದೆ, 2014 ಅನ್ನು ಮುಂದೂಡಿದರು.
ಕೋಮು ಹಿಂಸಾಚಾರ (ಸಂತ್ರಸ್ತರ ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆ, ನಿಯಂತ್ರಣ ಮತ್ತು ಪುನರ್ವಸತಿ) ಮಸೂದೆ, 2005, ಗೃಹ ಸಚಿವ ಸುಶೀಲ್ ಕುಮಾರ್ ಶಿಂಧೆ ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಂಡರು. ಕೋಮು ಹಿಂಸಾಚಾರ (ಸಂತ್ರಸ್ತರ ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆ, ನಿಯಂತ್ರಣ ಮತ್ತು ಪುನರ್ವಸತಿ) ಮಸೂದೆ, 2004, ಯುನೈಟೆಡ್ ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ಸಿವ್ ಅಲೈಯನ್ಸ್ (ಯುಪಿಎ) ಸರ್ಕಾರವು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಮೊದಲು 2005 ಮತ್ತು 2014 ರ ನಡುವೆ ಒಂಬತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಉಳಿಯಿತು. ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಮುಜಫರ್ನಗರದ ಗಲಭೆಯ ನಂತರ ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಕಾನೂನು ಮತ್ತೆ ಗಮನಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು.
