નવી દિલ્હી : આયુર્વેદના કેન્દ્રીય સિદ્ધાંતોમાંનો એક એ છે કે કોઈ પણ બે વ્યક્તિઓ એકસરખા હોતા નથી અને કોઈ પણ બે વ્યક્તિની પોષણની જરૂરિયાતો બરાબર નથી હોતી. આને કારણે આયુર્વેદિક આહાર કોઈ એક માપ બંધ બેસતો નથી. આયુર્વેદ અનુસાર શ્રેષ્ઠ આહાર વ્યક્તિના બંધારણ દ્વારા નક્કી કરવામાં આવે છે, જેને ક્યારેક તેમના "દોશા પ્રકાર" અથવા "મન-શરીર પ્રકાર" તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.
પિત્ત અને કફ : પિત્ત અને કફ એ ત્રણ પ્રકારના દોષો છે. દોષો એ મન-શરીર શક્તિઓ છે જે આપણા શરીર કેવી રીતે કાર્ય કરે છે તેના તમામ પાસાઓને નિયંત્રિત કરે છે, જેમાં આપણું શરીર કેવું દેખાય છે, આપણું પાચન કેટલું શક્તિશાળી છે, આપણા વિચારો અને શબ્દો કેવી રીતે વહે છે.
પ્રક્રિયા વગરનો અને આખો ખોરાક લો : આયુર્વેદિક આહાર જણાવે છે કે, શરીરમાં જીવનશક્તિના સ્ત્રોત એવા 'ઓજસ'ને વધારવા માટે 'પ્રાણ' વધારવો એ શ્રેષ્ઠ માર્ગ છે. પ્રાણ સમૃદ્ધ ખોરાક સીધો પૃથ્વી પરથી આવે છે. તેમનો પ્રાણ એ સૂર્ય, પાણી અને પૃથ્વીની શક્તિઓના સંમિશ્રણનું પરિણામ છે.
આ પણ વાંચો : Cold-Rainy Weather : ઠંડા-વરસાદી વાતાવરણમાં તમે તમારી જાતને કેવી રીતે ગરમ રાખી શકો જાણો તેની ટિપ્સ...
સંયોજન ઔષધીય ફોર્મ્યુલેશન : તમે સમાવિષ્ટ કરી શકો તે સંપૂર્ણ ખોરાકમાંથી એક બદામ છે. આયુર્વેદ બદામને તેમના પોષક મૂલ્યો અને વાતને સંતુલિત કરવાની ક્ષમતા માટે ઉચ્ચ માન આપે છે. જ્યારે ખોરાકની તૈયારીમાં ઉપયોગ થાય છે, ત્યારે બદામ કાયાકલ્પ કરનાર, શક્તિવર્ધક અને પૌષ્ટિક ન્યુટ્રાસ્યુટીકલ ઉત્પાદન (કાર્યકારી ખોરાક) તરીકે જાણીતી છે. પ્રાચીન ભારતીય તબીબી પ્રણાલીઓમાં ફાર્માકોલોજિકલ અસરો સાથે ઘણા સંયોજન ઔષધીય ફોર્મ્યુલેશનમાં પણ તેનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો હતો.
પ્રમેહા સિન્ડ્રોમ : પ્રમેહા સ્થિતિ માટે બદામ ફાયદાકારક હોઈ શકે છે. આયુર્વેદ સ્થૂળતા, પૂર્વ-ડાયાબિટીસ, ડાયાબિટીસ મેલીટસ અને મેટાબોલિક સિન્ડ્રોમને ક્લિનિકલ ડિસઓર્ડર તરીકે વર્ગીકૃત કરે છે જે એકસાથે પ્રમેહા સિન્ડ્રોમ બનાવે છે. બદામનું સેવન ડાયાબિટીસની ગૂંચવણો જેવી કે નબળાઈની સારવાર માટે કરી શકાય છે.
રાત્રિભોજનને તમારા હળવા ભોજન તરીકે બનાવો : તમારી પાચન અગ્નિ મધ્યાહન સમયે તેની ટોચ પર હોય છે, જ્યારે સૂર્ય આકાશમાં તેના ઉચ્ચતમ બિંદુએ હોય છે. પરિણામે, આયુર્વેદ અનુસાર, તમારે તમારું દિવસનું સૌથી મોટું ભોજન મધ્યાહ્ન સમયે ખાવું જોઈએ, જ્યારે તમારી અંદરની અગ્નિ પ્રજ્વલિત હોય અને તમે ખોરાકને પચાવવા અને આત્મસાત કરવામાં સક્ષમ થવાની શક્યતા વધારે હોય. સૂવાના ઓછામાં ઓછા ત્રણ કલાક પહેલાં હળવા, સારી રીતે તૈયાર કરેલું રાત્રિભોજન ખાઓ, અને રાત્રે 10:00 વાગ્યે અથવા તે પહેલાં સૂવાનું લક્ષ્ય રાખો. મોડી રાત્રે મોટું, ભરપૂર ભોજન ખાવાથી તમારા શરીર પર કર લાગી શકે છે કારણ કે તે તેના રાત્રિના સમયના "આરામ અને સમારકામ" ચક્રમાંથી પસાર થાય છે.
આ પણ વાંચો : Machine learning : શરદી-ઉધરસની દવાઓ પણ થઈ શકે છે ધૂમ્રપાન છોડવામાં મદદરૂપ
70-30 નિયમનું પાલન કરો : અમારા પરિવારોમાં અમને અમારી થાળીમાં બધું સમાપ્ત કરવાનું શીખવવામાં આવ્યું છે, પરંતુ આયુર્વેદિક શાણપણ અનુસાર, તમે સંતુષ્ટ ન થાઓ ત્યાં સુધી જ ખાવું જોઈએ. જ્યારે તમે બર્પ કરવાનું શરૂ કરશો ત્યારે તે પૂરતું હશે! અતિશય ખાવું અથવા નજીવા ભાગોનું સેવન ન કરવા માટે સાવચેત રહો જે તમને ભૂખ અને અસંતોષ અનુભવે છે. હંમેશા તમારી ભૂખના 70 ટકા અને 8 ટકાની વચ્ચે ખોરાક યોગ્ય રીતે ભળી શકે અને તેનું પાચન ચાલુ રહે તે માટે વપરાશ કરો. 70-30 નિયમ, જે જણાવે છે કે તમારું 70 ટકા પેટ ભરેલું હોવું જોઈએ અને 30 ટકા ખાલી હોવું જોઈએ, તેનું હંમેશા પાલન કરવું જોઈએ.
