હૈદરાબાદ: ઓરલ રિહાઈડ્રેશન સોલ્ટ (ORS) ના મહત્વને ઉજાગર કરવા અને લોકોને તેના વિશે જાગૃત કરવા દર વર્ષે 29 જુલાઈના રોજ ORS દિવસ ઉજવવામાં આવે છે. જેનો ઉદ્દેશ્ય લોકોમાં ORSના મહત્વ વિશે માત્ર ઝાડા જ નહીં પરંતુ શરીરમાં પાણીની ઉણપને દૂર કરવા માટે પણ જાગૃતિ ફેલાવવાનો છે. તીવ્ર ઝાડા ઘણા વિકાસશીલ દેશોમાં શિશુઓ અને નાના બાળકોમાં મૃત્યુદરના મુખ્ય કારણોમાંનું એક છે. વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન મુજબ, પાંચ વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોમાં મૃત્યુનું બીજું મુખ્ય કારણ ઝાડા રોગ અને ડાયરિયા છે.
ORS શું છે અને તેના ફાયદા: નેશનલ હેલ્થ પોર્ટલ અનુસાર, ઓઆરએસ એટલે કે ઓરલ રિહાઈડ્રેશન સોલ્ટ શરીરમાં ઈલેક્ટ્રોલાઈટની ઉણપને પૂર્ણ કરે છે. ઝાડાની સમસ્યાને દૂર કરવા માટે આ સૌથી સસ્તી સારવાર છે.બાળકને ઝાડા અને ઉલ્ટી થાય ત્યારે તેને સ્વચ્છ અથવા ઉકાળેલા પાણીમાં ઓઆરએસ મિશ્રિત કરવામાં આવે તો તેના શરીરમાં પાણીની કોઈ કમી રહેતી નથી.ઓઆરએસ સોલ્યુશનની મદદથી આંતરડા સોડિયમની સાથે ગ્લુકોઝ અને પાણીને શોષી લે છે, જે શરીરને ઓઆરએસ સાથે નેશનલ હાઈડ્રેટેડ પોર્ટેડ કોમ્પ્યુટરને સુરક્ષિત રાખે છે. તીવ્ર ઝાડા અને નિર્જલીકરણ માટે સૌથી અસરકારક સારવાર.
શરીરમાં પાણીની ઉણપને કારણે મૃત્યુ પામે છે: ORSમાં 3 પ્રકારના ક્ષાર હોય છે, જેમાં સોડિયમ ક્લોરાઈડ અથવા સામાન્ય મીઠું, ટ્રાઈસોડિયમ સાઇટ્રેટ અને પોટેશિયમ ક્લોરાઈડનો સમાવેશ થાય છે.વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન પણ ઝાડા, ઝાડા જેવી સ્થિતિમાં બાળકોને સ્વસ્થ રાખવા માટે ORSને જરૂરી માને છે. એક રિસર્ચ અનુસાર દેશમાં દર વર્ષે લગભગ 15 લાખ લોકો શરીરમાં પાણીની ઉણપને કારણે મૃત્યુ પામે છે. આવા સમયે ORS સોલ્યુશન તમારું જીવન બચાવી શકે છે.
ORS ઘોલ ઘરે પણ બનાવી શકાય છે: ORS પેકેટ તમામ હોસ્પિટલો અને મેડિકલ શોપ પર સરળતાથી ઉપલબ્ધ છે. પરંતુ જો ઈમરજન્સીમાં ORS પેકેટ ન મળી શકે તો તેને ઘરે પણ બનાવી શકાય છે. આ માટે 1 લીટર સ્વચ્છ (બાફેલા) પાણીમાં 30 ગ્રામ અથવા 6 ચમચી ખાંડ અને અડધી ચમચી મીઠું ભેળવીને સારી રીતે મિક્સ કરીને બોટલમાં ભરી લો. આ દ્રાવણ બાળકોને દિવસમાં ઘણી વખત નાના અંતરે એક ચમચીના પ્રમાણમાં આપવું જોઈએ.
ORS બાળકોને કેટલું પીવડાવવુ: 2 વર્ષથી નીચેના બાળકોને ડોકટરો દ્વારા દરેક સ્ટૂલ પછી 60 થી 125 મિલી ઓઆરએસ આપવું જોઈએ. 2 વર્ષથી વધુ ઉંમરના બાળકોમાં, આ રકમ 250 મિલી હોવી જોઈએ. 12 વર્ષથી વધુ ઉંમરના બાળકો, પુખ્ત વયના લોકો અને વૃદ્ધોએ દર વખતે ઝાડા પછી 250 મિલીથી 400 મિલી અને ઓઆરએસનું સેવન કરવું જોઈએ.
ધ્યાનમાં રાખવા જેવી બાબતો:
- ORS દરેક લૂઝ મોશન પછી 50-100 મિલીલીટરની માત્રામાં અને વ્યક્તિ દ્વારા જરૂરી હોય તેટલી માત્રામાં આપી શકાય છે.
- પેટમાં અસ્વસ્થતા અથવા ઉલટીના કિસ્સામાં, શરીર એક જ સમયે મોટી માત્રામાં પ્રવાહી લેવા માટે સક્ષમ નથી. તેથી, ઓઆરએસ ઘોલ સંપૂર્ણ ગ્લાસને બદલે ઓછી માત્રામાં આપવામાં આવે છે.
- જો તમને તાવ, પેશાબમાં ઘટાડો અથવા પેટ ખરાબ થવા જેવા લક્ષણો દેખાય તો તરત જ ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરો.
- જો તમને તેનો સ્વાદ પસંદ ન હોય તો ORS, તમે ફ્લેવર્ડ ORS ઘોલ આપી શકો છો, પરંતુ ખાતરી કરો કે તે વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન દ્વારા ભલામણ કરેલ ફોર્મ્યુલેશન છે.
- ORS ઘોલ બાળકો અથવા પુખ્ત વયના લોકોને ઝાડાની શરૂઆતમાં આપી શકાય છે. આનાથી વ્યક્તિની સ્થિતિ બગડતી અટકાવી શકાશે, હોસ્પિટલમાં દાખલ થવાથી અને ઇન્ટ્રાવેનસ થેરાપી. ORS ઘોલ સલામત છે, તમે તેને ડૉક્ટરની સલાહ વગર પણ બાળકોને આપી શકો છો.
- માત્ર બાળકો માટે જ નહીં પરંતુ પુખ્ત વયના લોકો પણ ORS વડે ડીહાઈડ્રેશનની સારવાર કરી શકે છે. તેથી, ORS પાવડર આજે દરેક દવાની દુકાનમાં સરળતાથી ઉપલબ્ધ છે. આ એક જીવનરક્ષક ફોર્મ્યુલેશન છે અને લોકોએ તેના વિશે વધુ જાગૃત થવાની જરૂર છે.
આ પણ વાંચો:
