જાણો શિયાળામાં ત્વચા સંબંધિત સમસ્યાઓથી કેવી રીતે બચવું

વાતાવરણમાં ભેજના અભાવ અને શિયાળાની ઋતુમાં ત્વચા (skin related problems) પર તેની અસરને કારણે સામાન્ય રીતે લોકોમાં ત્વચા સંબંધિત અનેક પ્રકારની સમસ્યાઓ જોવા મળે છે. ઘણી વખત ધ્યાન ન આપવાના કારણે પણ તે સમસ્યાઓ વધવાનું કારણ બની જાય છે. ચાલો જાણીએ કે, આ ઋતુમાં ત્વચા સંબંધિત (skin problems in winter) કઈ સમસ્યાઓ વધુ પરેશાન કરે છે અને આ સમસ્યાઓને કેવી રીતે ટાળી શકાય છે અને તેનો ઉકેલ લાવી શકાય છે.

હૈદરાબાદ: શિયાળાની ઋતુ (skin related problems) શરૂ થતાની સાથે જ જ્યાં ઠંડીની અસર વધુ હોય તેવા વિસ્તારોમાં લોકોમાં ત્વચા સંબંધિત સમસ્યાઓના કેસ વધવા લાગે છે. આ ઋતુમાં વાતાવરણમાં ભેજનો અભાવ, ઠંડો સૂકો પવન, વધુ પડતા ગરમ સિન્થેટીક કપડાના સતત સંપર્કમાં રહેવાથી અને તડકામાં ખૂબ ઓછો કે, વધુ સમય વિતાવવા સહિતના અન્ય ઘણા કારણોને લીધે લોકો વિવિધ સામાન્ય, જટિલ રોગોનો ભોગ બને છે. આ ઉપરાંત ત્વચા સંબંધિત સમસ્યાઓ જેવી કે, એલર્જી વધવા લાગે છે. આવો જાણીએ શિયાળામાં ત્વચા સંબંધિત સમસ્યાઓ (skin problems in winter)થી કેવી રીતે બચી શકાય

ડૉ. આશા: શિયાળાની ઋતુમાં ત્વચાની કઈ સમસ્યાઓ વધુ પરેશાન કરે છે. તેમને કેવી રીતે અટકાવી શકાય તે વિશે વધુ જાણવા માટે ETV India સુખી ભાવાએ ઉત્તરાખંડના ત્વચારોગ નિષ્ણાત સાથે આશા સકલાની સાથે વાત કરી છે.

કઈ સમસ્યાઓ સામાન્ય છે: ડૉ. આશા કહે છે કે, માત્ર પર્યાવરણમાં ભેજના અભાવની ત્વચા પર થતી અસરને કારણે જ નહીં. પરંતુ અન્ય ઘણા કારણોને લીધે પણ શિયાળાની ઋતુમાં ત્વચા સંબંધિત સમસ્યાઓના કેસમાં નોંધપાત્ર વધારો થાય છે. પર્યાવરણમાં ભેજની અછત ઉપરાંત પ્રદૂષણ, ખોરાકમાં બેદરકારી, ત્વચાની સંભાળનો અભાવ, સૂર્યપ્રકાશનો અભાવ, કેટલીકવાર જટિલ રોગની અસર સહિતના ઘણા પરિબળો છે, જે ત્વચા પર અસર કરે છે.

શુષ્ક ત્વચા: ડૉ. આશા કહે છે કે, શિયાળાની ઋતુમાં ત્વચાની શુષ્કતા એક સમસ્યા બની જાય છે. જેનું ધ્યાન રાખવું અને અટકાવવું ખૂબ જ જરૂરી છે, નહીં તો તે અન્ય ઘણી સમસ્યાઓનું કારણ પણ બની શકે છે. શિયાળામાં વાતાવરણમાં ભેજનો અભાવ જોવા મળે છે. આ સાથે જ આ ઋતુમાં મોટાભાગના લોકો પાણી ઓછું પીવે છે. આવી સ્થિતિમાં ત્વચામાં ભેજની પણ ઉણપ જોવા મળે છે. જેની અસર ત્વચા પર અતિશય શુષ્કતાના રૂપમાં જોવા મળે છે.

શિયાળામાં ત્વચાની સમસ્યા: કેટલીકવાર ત્વચાની શુષ્કતા એટલી વધી જાય છે કે, ત્વચામાં તિરાડો પડવા લાગે છે અને તેમાં પડેલી તિરાડોમાંથી લોહી પણ આવી શકે છે. વધુ પડતી ડ્રાયનેસને કારણે ઘણી વખત ત્વચાના કેટલાક ભાગોનો રંગ પણ બદલાવા લાગે છે અથવા તેના પર ડ્રાય પેચ થવા લાગે છે. વધુ પડતી શુષ્કતાને કારણે સામાન્ય રીતે ત્વચામાં ઘણી ખંજવાળ આવે છે. જેના કારણે ઘણી વખત ત્વચા પર ઘા પણ થવા લાગે છે. ત્વચામાં ભેજની ઉણપને કારણે શિયાળાની ઋતુમાં ઘણા લોકોમાં ફાટેલા હોઠની સમસ્યા પણ જોવા મળે છે.

શિયાળામાં ત્વચા પર ફોલ્લીઓ: ઠંડા પવનની અસરને કારણે આ સિઝનમાં ઘણા લોકોમાં ત્વચા પર ફોલ્લીઓ થવાની સમસ્યા જોવા મળે છે. ત્વચા પર ફોલ્લીઓના કારણે મોટાભાગના કિસ્સાઓમાં ત્વચા પર શુષ્ક ધબ્બા, તેમાં બળતરા, દુખાવો અને ખંજવાળ જેવા લક્ષણો જોવા મળે છે. પરંતુ અત્રે નોંધનીય બાબત એ છે કે, જો આ સમસ્યાને નજરઅંદાજ કરવામાં આવે તો ત્વચામાં ખરજવું અને સોરાયસીસ સહિત અન્ય કેટલાક ચામડીના રોગોની અસર થવાનું કે, તેની અસર વધવાનું જોખમ અનેક ગણું વધી જાય છે.

ખીલ: શિયાળાની ઋતુમાં ખાસ કરીને તૈલી અથવા વધુ સંવેદનશીલ ત્વચા ધરાવતા લોકોમાં ખીલની સમસ્યા જોવા મળે છે. વાસ્તવમાં આ ઋતુમાં ત્વચામાં ભેજની ઉણપને કારણે તેની ઉપરનું પડ સૂકવા લાગે છે. આવી સ્થિતિમાં જ્યારે ત્વચામાંથી મૃત ત્વચાને દૂર કરવામાં ન આવે તો તેના કારણે ત્વચાના છિદ્રો ભરાઈ જાય છે. બીજી તરફ તૈલી ત્વચાવાળા લોકોમાં આ સમસ્યા વધુ વધી શકે છે. જેના કારણે ત્વચા પર પિમ્પલ્સ અને ખીલની સમસ્યા વધવા લાગે છે.

આંગળીઓ અને અંગૂઠા પર ફોલ્લી: શિયાળાની ઋતુમાં ઘણી વખત ઠંડા વિસ્તારોમાં લોકોને નસો સંકોચાઈ જવાની સમસ્યાનો પણ સામનો કરવો પડે છે. આવી સ્થિતિમાં ઘણા લોકોને હાથની ચામડી પર ખાસ કરીને અંગૂઠા પર બળતરા અને પીડાદાયક ફોલ્લીઓની સમસ્યા હોઈ શકે છે.

સૉરાયિસસ: સોરાયસિસ વાસ્તવમાં એક સ્વયંપ્રતિરક્ષા સમસ્યા છે. જેના કારણે આપણી ત્વચા પણ પ્રભાવિત થાય છે. આ સમસ્યામાં શરીરના કેટલાક ભાગોની ત્વચા જાડી, સોજી અને લાલ થઈ જાય છે. શિયાળાની ઋતુમાં ત્વચામાં ભેજ ન હોવાને કારણે આ સમસ્યા વધુ વધી શકે છે. ડો. આશા કહે છે કે, આ સિવાય સ્કેબીઝ, રિંગવોર્મ, ઝેરોસિસ, સ્કિન પેચ અને ડ્રાય સ્કૅલ્પ, ડેન્ડ્રફ અને અન્ય ઘણી પ્રકારની સમસ્યાઓ સામાન્ય રીતે શિયાળાની ઋતુમાં જોવા મળે છે.

સમસ્યા કેવી રીતે ટાળવી: ડો.આશા કહે છે કે, શિયાળાની ઋતુમાં વાતાવરણમાં ભેજની ઉણપને અટકાવવી શક્ય નથી, પરંતુ તેની અસર ત્વચા પર વધુ પડતી નથી અને શિયાળાની ઋતુમાં ત્વચાને થતી અન્ય સમસ્યાથી સુરક્ષિત રાખવા માટે કેટલીક બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ. ધ્યાનમાં રાખવું ખૂબ જ ફાયદાકારક હોઈ શકે છે.

ઉપાય: શિયાળાની ઋતુમાં વધુ તળેલું, શેકેલું, મસાલેદાર અને રિચ ફૂડ ખાવાને બદલે લીલા શાકભાજી, ફળો અને ડ્રાયફ્રૂટ્સનો ખોરાક લેવો જોઈએ. તે આપણા શરીરમાં પોષક તત્વોની જરૂરિયાત તો પૂરી કરે છે. પરંતુ પાચનતંત્રને સ્વસ્થ અને ફિટ રાખવાનું પણ કામ કરે છે. જેના કારણે ત્વચા સંબંધિત રોગોમાં પ્રત્યક્ષ અને પરોક્ષ રીતે ઘણી રાહત મળી શકે છે. શિયાળાની ઋતુમાં તમને તરસ લાગે કે ન લાગે, દરરોજ જરૂરી માત્રામાં પાણી અને પ્રવાહીનું સેવન કરવું જોઈએ. તેનાથી ત્વચામાં ભેજ જળવાઈ રહેશે.