હૈદરાબાદ: કોવિડ 19 (Covid 19 in India)એ વર્તમાન યુગની સૌથી મોટી દુર્ઘટના તરીકે ગણી શકાય. વાયરસની અસરથી શરૂ થયેલી આ મહામારીએ માત્ર સ્વાસ્થ્યની દ્રષ્ટિએ જ નહીં પરંતુ આર્થિક અને સામાજિક રીતે પણ સમગ્ર વિશ્વને અસર કરી છે. આ સંક્રમણને કારણે અસંખ્ય લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા હતા. જ્યારે મોટી સંખ્યામાં લોકો સામે ભૂખમરા જેવી સ્થિતિ પણ ઊભી થઈ હતી. વર્ષ 2020માં પ્રથમ વખત સંયુક્ત રાષ્ટ્ર દ્વારા પ્રથમ આંતરરાષ્ટ્રીય સંક્રમણની તૈયારી દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવી હતી. આ વર્ષે પણ ત્રીજો આંતરરાષ્ટ્રીય મહામારી તૈયારી દિવસ (International Epidemic Preparedness Day) તારીખ 27મી ડિસેમ્બર એટલે કે આજે ઉજવવામાં આવી રહ્યો છે.
આ પણ વાંચો: છોકરીઓમાં વધી રહ્યુ સર્વાઇકલ કેન્સરનું જોખમ, જાણો તેના ઉપાય વિશે
હેતુ: નોંધપાત્ર રીતેસંક્રમણ જેવી આરોગ્ય કટોકટી માત્ર આરોગ્ય પ્રણાલીઓ પર ભાર મૂકતી નથી. પરંતુ વૈશ્વિક પુરવઠા શૃંખલાઓને પણ વિક્ષેપિત કરે છે અને લોકોની આજીવિકાને અસર કરે છે. કોવિડ 19 સંક્રમણની શરૂઆત પછી વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થા અને યુનાઇટેડ નેશન્સ એસેમ્બલીએ આ દિવસની ઉજવણી કરવાનું શરૂ કર્યું. સંક્રમણને રોકવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવા, તેના નિવારણ અને નિદાન માટે તૈયાર કરવા માટે પણ આ દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત સંક્રમણ અંગે જાગૃતિ લાવવાના હેતુથી પણ કરવામાં આવી હતી. હકીકતમાં સંક્રમણને લગતી ખોટી અફવાઓને કારણે કેટલીકવાર પરિસ્થિતિ ગંભીર વળાંક લે છે.
ઈવેન્ટનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય: સંક્રમણને રોકવા અને તેનાથી થતા નુકસાનને ઘટાડવા માટે, રોગ અને સમસ્યા વિશે સાચી માહિતી અથવા માહિતી અને જ્ઞાન લોકો સુધી પહોંચવું જોઈએ. સંબંધિત વૈજ્ઞાનિક અને તબીબી જ્ઞાનનો પ્રસાર અને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે તેમને સંબંધિત શ્રેષ્ઠ પદ્ધતિઓનું આદાનપ્રદાન કરવું જોઈએ. વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન મુજબ ઈવેન્ટનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય એવી પ્રણાલીઓમાં રોકાણ કરવાનો છે કે, જે આરોગ્ય પ્રણાલી, આજીવિકા, ખાસ કરીને ગરીબ દેશોમાં વિક્ષેપ પાડવાની ક્ષમતા ધરાવતા સંક્રમણને શોધવા, અટકાવવામાં અને તેનો પ્રતિસાદ આપવામાં મદદ કરી શકે.
આ પણ વાંચો: કોવિડથી બચવા માટે અપનાવો આ ઘરેલું ઉપચાર, શિયાળામાં પણ અકસીર
વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થાના પ્રયાસો: સંક્રમણની તૈયારીના આંતરરાષ્ટ્રીય દિવસ નિમિત્તે સંયુક્ત રાષ્ટ્રની વેબસાઇટ પર ઉપલબ્ધ માહિતી અનુસાર સંયુક્ત રાષ્ટ્રની પ્રણાલી, ખાસ કરીને વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થા, તેના આદેશ અનુસાર, રોગચાળાના પ્રતિભાવનું સંકલન કરવા અને તેની અસરોને અટકાવવા, ઘટાડવા માટે, ચેપી રોગો અને સંક્રમણ અને તેમને સંબોધવા માટેના રાષ્ટ્રીય, પ્રાદેશિક અને આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રયત્નોને સમર્થન આપવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. આ કારણે રોગચાળાને રોકવા માટે સંસ્થા દ્વારા તેના એજન્ડામાં કેટલાક વિશેષ ઉદ્દેશ્યોનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે, જેમાંથી કેટલાક નીચે મુજબ છે.
સંક્રમણ રોકવા માટે વિશેષ ઉદ્દેશ્યો: સંક્રમણના પ્રબંધન અને મૂળભૂત સેવાઓને કેવી રીતે અટકાવવી અને કોઈપણ રોગચાળા સામે વહેલામાં વહેલી તકે અને પર્યાપ્ત પ્રતિસાદ માટે સજ્જતાના સ્તરને ઓળખવા અને તેને કેવી રીતે વધારવી તે અંગે શીખેલા પાઠોને અમલમાં મૂકીને રોગચાળાની રોકથામને મજબૂત બનાવવી. સંકલિત આરોગ્ય અભિગમ હેઠળ માનવ આરોગ્ય, પશુ આરોગ્ય અને વનસ્પતિ આરોગ્ય તેમજ પર્યાવરણીય અને અન્ય સંબંધિત ક્ષેત્રોના એકીકરણને પ્રોત્સાહન આપો. સંક્રમણના પ્રતિભાવમાં આંતરરાષ્ટ્રીય સહકાર અને બહુપક્ષીયતાની કાળજી લેવી. સંક્રમણના સંચાલનના તમામ તબક્કાઓમાં વ્યક્તિઓ, સમુદાયો અને રાજ્યો અને પ્રાદેશિક અને આંતરરાષ્ટ્રીય સંસ્થાઓ વચ્ચે ભાગીદારી અને એકતા માટે પ્રયત્ન કરો, અને આ સંદર્ભે લિંગ પરિપ્રેક્ષ્યને ધ્યાનમાં લેવાના મહત્વ પર ભાર આપો.
આ પણ વાંચો: વિદેશમાં ચેપ માટે ઓમિક્રોન સબવેરિયન્ટ જવાબદાર, WHO નવા વર્ષમાં રોગચાળાની આગાહી
વિશ્વમાં મુખ્ય સંક્રમણ: નોંધપાત્ર રીતે, ચેપી રોગોના કારણે સંક્રમણ ફેલાય છે. ચેપી રોગ એટલે એવા રોગો જે હવા, પાણી અથવા અન્ય માધ્યમો દ્વારા એક વ્યક્તિથી બીજા વ્યક્તિ સુધી પહોંચે છે. સંક્રમણ પણ ખતરનાક માનવામાં આવે છે. કારણ કે, તે ટૂંકા ગાળામાં મોટા પાયે લોકોમાં ઝડપથી ફેલાય છે. જોકે કોવિડ 19એ અત્યાર સુધીની સૌથી મોટી મહામારી માનવામાં આવે છે. જેણે એક સાથે સમગ્ર વિશ્વને અસર કરી છે અને જેનો પ્રકોપ હજુ પણ ચાલુ છે. પરંતુ કોવિડ 19 પહેલા પણ વિશ્વના ઘણા ભાગોમાં વિવિધ પ્રકારના ચેપી રોગોના ફાટી નીકળવાના કિસ્સાઓ સામે આવ્યા છે. જેને મહામારી તરીકે પણ સંબોધવામાં આવી હતી. તેમાંથી કેટલાકની માહિતી નીચે મુજબ છે.
વિવિધ દેશમાં ચેપી રોગ: વર્ષ 2019 માં નાઈજીરીયામાં લાસા તાવને કારણે સંક્રમણ થયો હતો. વર્ષ 2019માં જ, કુઆલા કોહ ઓરી મલેશિયામાં ફેલાઈ હતી. વર્ષ 2018માં, ભારતમાં કેરળમાં નિપાહ વાયરસનો ચેપ ફેલાયો હતો. વર્ષ 2017 માં ઉત્તર પ્રદેશમાં જાપાનીઝ એન્સેફાલીટીસનો ફાટી નીકળ્યો હતો. વર્ષ 2015 અને 2016 ની વચ્ચે, ઝિકા વાયરસનો ચેપ વિશ્વના ઘણા દેશોમાં ફેલાયો હતો. વર્ષ 2015માં ભારતમાં સ્વાઈન ફ્લૂ ફેલાયો. વર્ષ 2014 માં, હેપેટાઇટિસ A ને કારણે કમળો ભારતના ઓડિશામાં ફેલાયો હતો. વર્ષ 2013માં અમેરિકામાં ચિકનગુનિયાના કેસમાં ઘણો વધારો થયો હતો. આ પહેલા પણ આપણા ઈતિહાસમાં વિશ્વના ઘણા ભાગોમાં ઈન્ફલ્યુએન્ઝા, પ્લેગ, કોલેરા અને શીતળા સહિત અન્ય ઘણા ચેપી રોગોના કારણે રોગચાળાના અહેવાલો છે.