હૈદરાબાદ: આ દિવસોમાં લોકોમાં ગેસ, એસિડિટી કે અપચો જેવી પેટની સમસ્યા ખૂબ જ સામાન્ય બની ગઈ છે. ડોકટરો જણાવે છે કે દરેક અન્ય વ્યક્તિને પેટની સમસ્યા જેવી કે એસિડિટી થવી ખૂબ જ સામાન્ય છે, અને તેને રોકવા માટે એન્ટાસિડ્સનો ઉપયોગ પણ છે. ઘણા કારણોથી પેટમાં ગેસ અથવા એસિડિટી થાય છે જેમ કે મસાલેદાર ખોરાક ખાવો, પચવામાં સમય લાગે તેવો ખોરાક ખાવો, ખોરાકની એલર્જી અથવા કોઈ રોગ અથવા દવાની આડઅસર.
સ્વાસ્થ્ય પર વિપરીત અસરો: એન્ટાસિડ્સ વિશે સામાન્ય માન્યતા એ છે કે, તે સ્વાસ્થ્ય માટે સલામત છે. એટલા માટે તેને ખરીદવા અથવા સામાન્ય સંજોગોમાં તેનું સેવન કરવા માટે ડૉક્ટરની પ્રિસ્ક્રિપ્શનની જરૂર નથી. પરંતુ મોટાભાગના લોકો એ નથી જાણતા કે લાંબા સમય સુધી એન્ટાસિડ્સનો સતત ઉપયોગ અથવા તેના અયોગ્ય ઉપયોગથી સ્વાસ્થ્ય પર વિપરીત અસરો થઈ શકે છે.
ખોરાકને પચાવવા માટે: મુંબઈના ન્યુટ્રિશનિસ્ટ અને ડાયેટિશ્યન રુશેલ જ્યોર્જ કહે છે કે, આપણા ખોરાકને પચાવવા માટે અમુક પ્રકારના જ્યુસ, એન્ઝાઇમ્સ અને એસિડ્સ (હાઈડ્રોક્લોરિક એસિડ) આપણા પાચનતંત્રમાં બને છે અને ખોરાકમાંથી પોષણના પાચન અને શોષણમાં મદદ કરે છે. જો શરીરમાં એસિડ સામાન્ય સંજોગોમાં અને જરૂરી માત્રામાં ઉત્પન્ન થાય છે, તો મોટાભાગના કિસ્સાઓમાં, ગેસ અથવા એસિડિટી જેવી કોઈ સમસ્યા નથી.
આ પણ વાંચો: Prenatal depression : પ્રિનેટલ ડિપ્રેશન બાળકના જન્મ પછી હૃદયની સમસ્યાઓ તરફ દોરી શકે છે: અભ્યાસ
ઘણા લોકો વ્યસની બની જાય છે: આ સિવાય જે લોકો વધારે એન્ટાસિડ ખાય છે તેમને પણ તેની લત લાગી જવાનું જોખમ રહે છે. જેઓ નિયમિતપણે PPE કેટેગરીમાં આવતી એન્ટિ-એસિડ દવાઓનું સેવન કરે છે તેમાંથી ઘણા લોકો પણ તેમના વ્યસની બની જાય છે. તે સમજાવે છે કે કેટલાક જટિલ ગેરફાયદાઓ જે લાંબા સમય સુધી અને તબીબી પરામર્શ વિના એન્ટાસિડ્સ લેવાથી બહાર આવે છે તે નીચે મુજબ છે:
- લાંબા સમય સુધી તબીબી સલાહ વિના એન્ટાસિડ લેવાથી આપણા પાચનતંત્રને અસર થઈ શકે છે. આના કારણે, કિડની પર અસર થઈ શકે છે અને કેલ્શિયમ અને વિટામિન એબ્સોર્પ્શનમાં સમસ્યા થઈ શકે છે, જેના કારણે હાડકાની સમસ્યાઓ પણ થઈ શકે છે, ખાસ કરીને ઑસ્ટિયોપોરોસિસ.
- વધુ એન્ટાસિડ ખાવાથી પેટમાં એસિડ વધુ નિષ્ક્રિય થવા લાગે છે, તે પાચનમાં અવરોધ ઉભો કરે છે. આ કારણે જો અપાચ્ય કે ઓછું ખોરાક આંતરડામાં પહોંચે તો તે આંતરડાને નુકસાન પહોંચાડે છે. આવી પરિસ્થિતિઓમાં, સ્વયંપ્રતિરક્ષા રોગ અથવા બાવલ સિંડ્રોમનું જોખમ પણ વધી શકે છે.
- લાંબા સમય સુધી સતત એલ્યુમિનિયમ-પ્રેરિત એન્ટાસિડ્સ લેવાથી શરીરમાં એલ્યુમિનિયમની ઝેરી અસર થઈ શકે છે.
- મેગ્નેશિયમથી ભરપૂર એન્ટાસિડ્સ વધુ લેવાથી પણ કિડની પર અસર થાય છે. આના કારણે વ્યક્તિને ઝાડા થઈ શકે છે, શરીરમાં આયર્નનું શોષણ પ્રભાવિત થઈ શકે છે અને તેના કારણે શરીરમાં હિમોગ્લોબિનનું સ્તર પણ ઘટી શકે છે.
- હૃદયરોગ સંબંધિત દવાઓ લેનારા લોકોએ સોડિયમ ધરાવતા એન્ટાસિડનું સેવન ન કરવું જોઈએ.
એન્ટાસિડ્સના લાંબા ગાળાના ઉપયોગથી ફેટી લિવરની સમસ્યાઓ વગેરેનું જોખમ પણ વધે છે.
એન્ટાસિડ્સની કેટલીક સામાન્ય રીતે જોવા મળતી આડઅસરો નીચે મુજબ છે:
- ચક્કર.
- શ્વાસની તકલીફ.
- શરીરમાં દુખાવો જેમ કે હાથથી ખભા અથવા જડબા સુધીનો દુખાવો અને ગરદન અને પીઠમાં દુખાવો.
- ઉલટી અથવા ઉબકા.
- કબજિયાત.
- ઝાડા.
- ગેસ.
- પગમાં સોજો કે દુખાવો વગેરે.
ડૉક્ટરની સલાહ લેવી: ડૉ. રાજેશ સમજાવે છે કે, અમુક પરિસ્થિતિઓમાં અને અમુક સમસ્યાઓ અને રોગોથી પીડિત લોકોએ કોઈપણ પ્રકારના એન્ટાસિડનું સેવન કરતાં પહેલાં ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ. સગર્ભા અને સ્તનપાન કરાવતી સ્ત્રીઓ, કિડનીની કોઈપણ સમસ્યાથી પીડાતા લોકો, 12 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકો, ખૂબ જ વૃદ્ધ લોકો, હાઈ બ્લડ પ્રેશર અથવા હૃદય રોગથી પીડાતા લોકો, કોઈપણ પ્રકારની સર્જરી કરાવી હોય અથવા કોઈ જટિલ દવાનો કોર્સ ધરાવતા હોય તેવા લોકોએ એન્ટાસિડ્સ લેતા પહેલા ડૉક્ટરની સલાહ લો.
