ન્યુઝ ડેસ્ક: ફૂડ પોઇઝનિંગ (Food poisoning) નામ જ સૂચવે છે તેમ, તે ખોરાકથી જન્મેલા રોગ છે, જે દૂષિત ખોરાકના વપરાશને કારણે થાય છે. ખોરાકના ઝેરનું કારણ બનેલા ત્રણ મુખ્ય ચેપી જીવોમાં બેક્ટેરિયા, પરોપજીવી અને વાયરસનો સમાવેશ થાય છે. લક્ષણો હળવાથી ગંભીર સુધીના હોઈ શકે છે, જે ચેપી જીવોને ગળી જવા પર આધાર રાખે છે.
આ પણ વાંચો: શું તમારા 'ફ્રોઝન શોલ્ડર' ને ડાયાબિટીસ સાથે છે કઈ કનેક્શન ?
ફૂડ પોઇઝનિંગના કેટલાક સામાન્ય લક્ષણોમાં (Symptoms of food poisoning) નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે.
- ખરાબ પેટ
- પેટમાં ખેંચાણ
- ઉબકા
- ઉલટી
- ભૂખ ન લાગવી
- ઝાડા
- તાવ
- થાક, નબળાઇ
લક્ષણો સામાન્ય રીતે દૂષિત ખોરાક ખાવાના થોડા કલાકો પછી દેખાઈ શકે છે અથવા થોડા દિવસો અથવા અઠવાડિયા પછી પણ દેખાઈ શકે છે. આ સ્થિતિ સારવાર યોગ્ય છે પરંતુ ગંભીરતાના આધારે સંપૂર્ણ સ્વસ્થ થવામાં થોડા કલાકો કે દિવસો લાગી શકે છે.
આ પણ વાંચો: શું પૌષ્ટિક આહાર શરીરની ગંધને નિયંત્રિત કરવામાં કરી શકે છે મદદ ?
ગંભીર લક્ષણો શું છે?
સેન્ટર્સ ફોર ડિસીઝ કંટ્રોલ એન્ડ પ્રિવેન્શન (Centers for Disease Control and Prevention) અનુસાર, જો તમને ગંભીર લક્ષણો હોય, તો તમારા ડૉક્ટર અથવા આરોગ્યસંભાળ પ્રદાતાને મળો, જેમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:
- લોહિયાળ ઝાડા
- ઉંચો તાવ-તમારા મોંમાં માપવામાં આવેલ તાપમાન 102 ડીગ્રી થી વધુ
- વારંવાર ઉલટી થવી જે પ્રવાહીને નીચે રાખવામાં અટકાવે છે,જે ડિહાઇડ્રેશન તરફ દોરી શકે છે
- ડિહાઇડ્રેશનના ચિહ્નો, જેમાં પેશાબ ઓછો અથવા ન કરવો, ખૂબ શુષ્ક મોં અને ગળું, અથવા જ્યારે ઊભા હોય ત્યારે ચક્કર આવે છે
- ઝાડા જે 3 દિવસથી વધુ ચાલે છે
શું લાંબા ગાળાની બીમારી હોઈ શકે છે?
CDC (Centers for Disease Control and Prevention) વધુમાં ઉલ્લેખ કરે છે કે, મોટાભાગના લોકોને માત્ર હળવી બીમારી હોય છે, જે થોડા કલાકોથી ઘણા દિવસો સુધી ચાલે છે. જો કે, કેટલાક લોકોને હોસ્પિટલમાં દાખલ કરવાની જરૂર છે અને કેટલીક બીમારીઓ લાંબા ગાળાની સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ અથવા મૃત્યુનું કારણ બને છે. ખોરાક દ્વારા ફેલાતા ચેપને લીધે આ બિમારી થઈ શકે છે:
- ક્રોનિક સંધિવા
- મગજ અને ચેતા નુકસાન
- હેમોલિટીક યુરેમિક સિન્ડ્રોમ (Hemolytic uremic syndrome) ને કારણે કિડનીની નિષ્ફળતા
આ પણ વાંચો: જાણો હેર સ્પા કેટલું ફાયદાકારક છે હેર માટે ?
શું યાદ રાખવાનું છે?
- સજીવો અથવા પેથોજેન્સ કે, જે ફૂડ પોઇઝનિંગનું કારણ બને છે તે સામાન્ય રીતે આપણે જે પણ ખોરાક ખાઈએ છીએ તેમાં જોવા મળે છે, પરંતુ ખોરાક રાંધવા માટે વપરાતી ગરમી આ પેથોજેન્સને મારી નાખે છે. કાચા અથવા યોગ્ય રીતે પાકેલા નથી તેવા ખોરાકને આ સ્થિતિનું કારણ ગણી શકાય. તેથી, ખાતરી કરો કે તમે ખોરાકને યોગ્ય રીતે રાંધો છો. કાચા અથવા ઓછા પાકેલા ખોરાક, ખાસ કરીને માંસ અને ઈંડાનું સેવન ન કરો.
- ફળો અને શાકભાજીનો ઉપયોગ કરતા પહેલા હંમેશા ધોઈ લો. અમુક સમયે પાણી પણ દૂષિત થઈ શકે છે અને ફૂડ પોઇઝનિંગનું કારણ બની શકે છે. તેથી, હંમેશા સ્વચ્છ અથવા ઉકાળેલું પાણી પીવાની સલાહ આપવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત, યોગ્ય સ્વચ્છતા અને સ્વચ્છતા જાળવવી આવશ્યક છે. ખોરાક રાંધતા અને ખાતા પહેલા તમારા હાથ ધોવાનું ભૂલશો નહીં. બાળકોને રાંધતી વખતે અને ખવડાવતી વખતે, ઓછી રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા લોકો અને વૃદ્ધો તેમજ સગર્ભા સ્ત્રીઓએ ખાસ કાળજી લેવી જોઈએ.
- સૌથી મહત્ત્વની વાત એ છે કે, જ્યારે ફૂડ પોઈઝનિંગથી પીડિત હોય,ત્યારે આખા દિવસ દરમિયાન પુષ્કળ પાણી અને અન્ય પ્રવાહી પીવું મહત્વપૂર્ણ છે, જેથી ઝાડા અને ઉલટી ડિહાઇડ્રેશન (dehydration) તરફ દોરી ન જાય.
