ETV Bharat / sukhibhava

શિયાળામાં રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવા માટેના આયુર્વેદિક ઉપાય, ગુજરાતના શિયાળાથી બચવા તરત જ શરૂ કરો

શિયાળામાં તમારી રોગપ્રતિકારક શક્તિને વધારવામાં અને તમારા શરીરને ચેપ સામે લડવા માટે જરૂરી સ્ટેમિના આપવા માટે અહીં કેટલીક આયુર્વેદિક પસંદગીઓ (Benefits of Ayurveda in Winter) છે. આ સિઝનમાં વ્યક્તિની રોગપ્રતિકારક શક્તિ (immunity) જેટલી ઓછી તેટલું જ તેને શરદી થવાનું કે, શરદી અને તાવ આવવાનું જોખમ વધારે છે.

શિયાળામાં રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવા માટેના આયુર્વેદિક ઉપાય
શિયાળામાં રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવા માટેના આયુર્વેદિક ઉપાય
author img

By

Published : Jan 13, 2023, 10:58 AM IST

અમદાવાદ: જ્યારે શિયાળાની શરૂઆત ઘણા લોકોને પસંદ આવેે છે. આ સિઝનની એક મોટી ખામી એ છે કે, તે અસંખ્ય સ્વાસ્થ્ય પડકારો રજૂ કરે છે. જેમ કે, શરદી, ઉધરસ અને ફ્લૂ, વગેરે. વ્યક્તિની રોગપ્રતિકારક શક્તિ (immunity) જેટલી ઓછી તેટલું જ તેને શરદી થવાનું કે, શરદી અને તાવ આવવાનું જોખમ વધારે છે. શિયાળામાં તમારી રોગપ્રતિકારક શક્તિને વધારવામાં અને તમારા શરીરને ચેપ સામે લડવા માટે જરૂરી સ્ટેમિના આપવા માટે અહીં કેટલીક આયુર્વેદિક પસંદગીઓ (Benefits of Ayurveda in Winter) છે.

આ પણ વાંચો: Heart Care: હૃદય સ્વસ્થ રાખવું હોય તો તમારા આહારમાં આવો ફેરફાર કરો

રોગપ્રતિકારક શક્તિ: ઋતુ બદલાતા શરીરની શક્તિમાં વધઘટ થાય છે. એક મજબૂત રોગપ્રતિકારક શક્તિ તમને રોગ પેદા કરતા જીવાણુઓથી બચાવશે અને ગંભીર બિમારીઓ અનુભવવાનું જોખમ ઓછું કરશે. બહારના વાતાવરણ અને તાપમાનને અનુકૂલન કરવા માટે દરેક ઋતુમાં એક અલગ દિનચર્યા અને પોષણની જરૂર પડે છે. આયુર્વેદમાં કેટલાક ફળ બિમારીઓને દૂર કરવા માટે ફાયદાકારક છે. શિયાળામાં તમારી રોગપ્રતિકારક શક્તિને વધારવામાં અને તમારા શરીરને ચેપ સામે લડવા માટે જરૂરી સ્ટેમિના આપવા માટે અહીં કેટલીક આયુર્વેદિક પસંદગીઓ છે. જેમાં આયુર્વેદ અનુસાર, આમળા, ખજૂર, શુદ્ધ માખણ અથવા ઘી, ગોળ, તુલસીના પાન, હળદર અથવા હલ્દી, આદુ જેવા સુપરફૂડ તમને મદદ કરી શકે છે.

ઓઈલ પુલિંગ થેરેપી: NCBI અનુસાર મોંમાં ખરાબ બેક્ટેરિયાની સાથે ઘણા પ્રકારના સારા બેક્ટેરિયા હોય છે, જેને સમય સમય પર સાફ કરવાની જરૂર પડે છે. આયુર્વેદ અનુસાર ઓઇલ પુલિંગ થેરાપી તમને આ બેક્ટેરિયાથી છુટકારો મેળવવામાં મદદ કરી શકે છે. તેલ ખેંચવું એ બેક્ટેરિયાને દૂર કરવા માટે તમારા મોંમાં તેલનો ઉપયોગ કરવાની એક પ્રાચીન ઉપચાર છે. તે મૌખિક સ્વચ્છતાને પ્રોત્સાહન આપે છે અને રોગો અને ચેપને દૂર રાખે છે. તમે નાળિયેર તેલ, તલના તેલ અથવા અરિમિદેહી થાઈલમ સાથે તેલ ખેંચી શકો છો.

નસ્ય ઉપચાર: આ એક આયુર્વેદિક ઉપચાર છે જેમાં ઘી, તલના તેલ અથવા નારિયેળના તેલના થોડા ટીપા નસકોરામાં નાખવામાં આવે છે. આયુર્વેદ અનુસાર, નસ્ય એ પાંચ પંચકર્મ ઉપચારોમાંથી એક છે. આ સ્નાન લેવાના એક કલાક પહેલા ખાલી પેટ પર કરી શકાય છે. આ માટે માથું પાછું રાખીને સૂઈ ગયા પછી એક પછી એક તેલના 4 થી 5 ટીપા બંને નસકોરામાં નાખવાના છે. તે માત્ર અનુનાસિક માર્ગો અને સાઇનસને સાફ રાખે છે એટલું જ નહીં, તે રોગપ્રતિકારક શક્તિ પણ જાળવી રાખે છે.

ચ્યવનપ્રાશ: ચ્યવનપ્રાશ એ 20 થી 40 આયુર્વેદિક ઘટકો અને ઔષધિઓનું મિશ્રણ છે. જેમાં રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવાના ગુણો છે. ચ્યવનપ્રાશને યાદશક્તિ વધારવા લોહીને શુદ્ધ કરવાની, મોસમી બીમારીઓને રોકવા અને પાચનને પ્રોત્સાહન આપવાની ક્ષમતા માટે પણ સારી રીતે માનવામાં આવે છે. તેથી રોગપ્રતિકારક શક્તિને અનેક સ્તરે વધારવા માટે ભોજન પછી એક ચમચી ચ્યવનપ્રાશ લેવાની સલાહ આપવામાં આવે છે.

આ પણ વાંચો: શિયાળામાં વધી રહ્યા છે હાર્ટ એટેકના કેસ, જાણો કેવી રીતે બચશો

ઉકાળો અથવા હર્બલ ચા: મીડિયા રિપોર્ટ અનુાસાર કોરોના રોગ સામે આયુર્વેદિક દવાઓ કેટલીક હદ સુધી કારગર સાબિત થતી હોવાથી હોસ્પિટલમાં કોરોના દર્દીઓને સૂંઠ, મરી, તજ, ફૂદીનો, લીંબુ સહિતના મિશ્રવાળી હર્બલ ટી આપવામાં આવી રહી છે. ઘરે હર્બલ ટી આ રીતે બનાવશો. (100 મિલી ચા માટે)તજ–1 ગ્રામ, મરી–3 નંગ, સૂંઠ–1 ગ્રામ, મુન્નકા (કાળી) દ્રાક્ષ–10 નંગ, તુલસી/ફૂદીનાનાં પાન–20 નંગ, દેશી ગોળ–5 ગ્રામ, લીંબુ–અડધી ચમચી. આ પ્રકારે બનાવેલી આયુર્વેદિક ચાનું દરરોજ સવારે સેવન કરવાથી રોગપ્રતિકારક શક્તિમાં વધારો થઈ શકે છે.

અમદાવાદ: જ્યારે શિયાળાની શરૂઆત ઘણા લોકોને પસંદ આવેે છે. આ સિઝનની એક મોટી ખામી એ છે કે, તે અસંખ્ય સ્વાસ્થ્ય પડકારો રજૂ કરે છે. જેમ કે, શરદી, ઉધરસ અને ફ્લૂ, વગેરે. વ્યક્તિની રોગપ્રતિકારક શક્તિ (immunity) જેટલી ઓછી તેટલું જ તેને શરદી થવાનું કે, શરદી અને તાવ આવવાનું જોખમ વધારે છે. શિયાળામાં તમારી રોગપ્રતિકારક શક્તિને વધારવામાં અને તમારા શરીરને ચેપ સામે લડવા માટે જરૂરી સ્ટેમિના આપવા માટે અહીં કેટલીક આયુર્વેદિક પસંદગીઓ (Benefits of Ayurveda in Winter) છે.

આ પણ વાંચો: Heart Care: હૃદય સ્વસ્થ રાખવું હોય તો તમારા આહારમાં આવો ફેરફાર કરો

રોગપ્રતિકારક શક્તિ: ઋતુ બદલાતા શરીરની શક્તિમાં વધઘટ થાય છે. એક મજબૂત રોગપ્રતિકારક શક્તિ તમને રોગ પેદા કરતા જીવાણુઓથી બચાવશે અને ગંભીર બિમારીઓ અનુભવવાનું જોખમ ઓછું કરશે. બહારના વાતાવરણ અને તાપમાનને અનુકૂલન કરવા માટે દરેક ઋતુમાં એક અલગ દિનચર્યા અને પોષણની જરૂર પડે છે. આયુર્વેદમાં કેટલાક ફળ બિમારીઓને દૂર કરવા માટે ફાયદાકારક છે. શિયાળામાં તમારી રોગપ્રતિકારક શક્તિને વધારવામાં અને તમારા શરીરને ચેપ સામે લડવા માટે જરૂરી સ્ટેમિના આપવા માટે અહીં કેટલીક આયુર્વેદિક પસંદગીઓ છે. જેમાં આયુર્વેદ અનુસાર, આમળા, ખજૂર, શુદ્ધ માખણ અથવા ઘી, ગોળ, તુલસીના પાન, હળદર અથવા હલ્દી, આદુ જેવા સુપરફૂડ તમને મદદ કરી શકે છે.

ઓઈલ પુલિંગ થેરેપી: NCBI અનુસાર મોંમાં ખરાબ બેક્ટેરિયાની સાથે ઘણા પ્રકારના સારા બેક્ટેરિયા હોય છે, જેને સમય સમય પર સાફ કરવાની જરૂર પડે છે. આયુર્વેદ અનુસાર ઓઇલ પુલિંગ થેરાપી તમને આ બેક્ટેરિયાથી છુટકારો મેળવવામાં મદદ કરી શકે છે. તેલ ખેંચવું એ બેક્ટેરિયાને દૂર કરવા માટે તમારા મોંમાં તેલનો ઉપયોગ કરવાની એક પ્રાચીન ઉપચાર છે. તે મૌખિક સ્વચ્છતાને પ્રોત્સાહન આપે છે અને રોગો અને ચેપને દૂર રાખે છે. તમે નાળિયેર તેલ, તલના તેલ અથવા અરિમિદેહી થાઈલમ સાથે તેલ ખેંચી શકો છો.

નસ્ય ઉપચાર: આ એક આયુર્વેદિક ઉપચાર છે જેમાં ઘી, તલના તેલ અથવા નારિયેળના તેલના થોડા ટીપા નસકોરામાં નાખવામાં આવે છે. આયુર્વેદ અનુસાર, નસ્ય એ પાંચ પંચકર્મ ઉપચારોમાંથી એક છે. આ સ્નાન લેવાના એક કલાક પહેલા ખાલી પેટ પર કરી શકાય છે. આ માટે માથું પાછું રાખીને સૂઈ ગયા પછી એક પછી એક તેલના 4 થી 5 ટીપા બંને નસકોરામાં નાખવાના છે. તે માત્ર અનુનાસિક માર્ગો અને સાઇનસને સાફ રાખે છે એટલું જ નહીં, તે રોગપ્રતિકારક શક્તિ પણ જાળવી રાખે છે.

ચ્યવનપ્રાશ: ચ્યવનપ્રાશ એ 20 થી 40 આયુર્વેદિક ઘટકો અને ઔષધિઓનું મિશ્રણ છે. જેમાં રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવાના ગુણો છે. ચ્યવનપ્રાશને યાદશક્તિ વધારવા લોહીને શુદ્ધ કરવાની, મોસમી બીમારીઓને રોકવા અને પાચનને પ્રોત્સાહન આપવાની ક્ષમતા માટે પણ સારી રીતે માનવામાં આવે છે. તેથી રોગપ્રતિકારક શક્તિને અનેક સ્તરે વધારવા માટે ભોજન પછી એક ચમચી ચ્યવનપ્રાશ લેવાની સલાહ આપવામાં આવે છે.

આ પણ વાંચો: શિયાળામાં વધી રહ્યા છે હાર્ટ એટેકના કેસ, જાણો કેવી રીતે બચશો

ઉકાળો અથવા હર્બલ ચા: મીડિયા રિપોર્ટ અનુાસાર કોરોના રોગ સામે આયુર્વેદિક દવાઓ કેટલીક હદ સુધી કારગર સાબિત થતી હોવાથી હોસ્પિટલમાં કોરોના દર્દીઓને સૂંઠ, મરી, તજ, ફૂદીનો, લીંબુ સહિતના મિશ્રવાળી હર્બલ ટી આપવામાં આવી રહી છે. ઘરે હર્બલ ટી આ રીતે બનાવશો. (100 મિલી ચા માટે)તજ–1 ગ્રામ, મરી–3 નંગ, સૂંઠ–1 ગ્રામ, મુન્નકા (કાળી) દ્રાક્ષ–10 નંગ, તુલસી/ફૂદીનાનાં પાન–20 નંગ, દેશી ગોળ–5 ગ્રામ, લીંબુ–અડધી ચમચી. આ પ્રકારે બનાવેલી આયુર્વેદિક ચાનું દરરોજ સવારે સેવન કરવાથી રોગપ્રતિકારક શક્તિમાં વધારો થઈ શકે છે.

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.