ન્યુઝ ડેસ્ક: નાગરવેલના પાનને (Nagarvell na Pan) માઉથવોશના રૂપમાં શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે, પરંતુ નાગરવેલના પાન માત્ર મોંનો સ્વાદ સુધારવાનું કામ કરતું નથી. માત્ર આયુર્વેદમાં જ નહીં, પણ નેચરોપેથીમાં પણ નાગરવેલના પાનને સ્વાસ્થ્યને પ્રોત્સાહન આપનારા ગુણો તરીકે ગણવામાં આવે છે. તેથી તેનો ઉપયોગ ઘણી દવાઓ અને ઘરેલું ઉપચારમાં થાય છે. નાગરવેલના પાનના ગુણોને લીધે, તે આપણી વૈદિક પરંપરામાં પણ શુદ્ધ માનવામાં આવે છે. તેથી, તેનો ઉપયોગ લગભગ તમામ પૂજા અને સંબંધિત કાર્યોમાં થાય છે.
આ પણ વાંચો: શું છે યુગલોનું ભાવનાત્મક રીતે દૂર થવા પાછળનું કારણ ?
અસંખ્ય સ્વાસ્થ્ય લાભો છે: મુંબઈના નિરોગ આયુર્વેદિક હોસ્પિટલના ડૉ. મનીષા કાળે કહે છે કે, નાગરવેલના પાન આયુર્વેદમાં ખૂબ જ ઉપયોગી ઔષધિ ગણવામાં આવે છે અને તેનો ઉલ્લેખ ચરક સંહિતા અને સુશ્રુત સંહિતામાં કરવામાં આવ્યો છે. તે જણાવે છે કે, નાગરવેલના પાનમાં ઘણા ગુણો જોવા મળે છે, તેથી તેનો ઉપયોગ ઘણા રોગોની સારવારમાં કરી શકાય છે. માત્ર દવાના રૂપમાં જ નહીં, પરંતુ રોજિંદા આહારમાં તેનું નિયંત્રિત સેવન પણ સ્વાસ્થ્યને અનેક રીતે લાભ આપી શકે છે. તે કહે છે કે, નાગરવેલના પાનની અસર ગરમ હોય છે અને તેના સેવનથી કફમાં રાહત મળે છે. આ સિવાય તેમાં અસંખ્ય સ્વાસ્થ્ય લાભો જોવા મળે છે. આયુર્વેદમાં, તેને ચેપ વિરોધી, પીડા નિવારક અને બળતરા વિરોધી માનવામાં આવે છે. તે એક ઉત્તમ પાચક અને ખાસ કરીને પુરુષોની યૌન શક્તિ વધારવામાં પણ ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે.
નાગરવેલના પાનમાં મળતા પોષક તત્વો
- નાગરવેલના પાનમાં મળતા પોષક તત્વો (Nutrients found in Nagarvel leaves) વિશે વાત કરીએ તો તેમાં આયોડિન, પોટેશિયમ, વિટામિન A, વિટામિન B1, વિટામિન B2, નિકોટિનિક એસિડ, થિયામિન, નિયાસિન, રિબોફ્લેવિન, કેરાટિન અને કેલ્શિયમ સહિતના ઘણા પોષક તત્વો હોય છે. તેમાં પાણીનું પ્રમાણ ખૂબ વધારે છે અને કેલરી શૂન્ય છે અને ચરબી ખૂબ ઓછી છે. આ સિવાય તેમાં થોડી માત્રામાં પ્રોટીન પણ જોવા મળે છે. તેમાં ટેનીન, પ્રોપેન, આલ્કલોઈડ અને ફિનાઈલ પણ હોય છે.
- તેના ગુણધર્મો વિશે વાત કરીએ તો, તેમાં એન્ટિ-ફંગલ, એન્ટિ-બેક્ટેરિયલ, એન્ટિઓક્સિડન્ટ, એન્ટિ-ઇન્ફ્લેમેટરી અને એન્ટિસેપ્ટિક ગુણધર્મો છે. જે શરીરમાં દુખાવો, બળતરા અને ખેંચાણથી રાહત આપે છે અને પેટના ખરાબ બેક્ટેરિયાને નષ્ટ કરવામાં મદદ કરે છે.
આ પણ વાંચો: વિશ્વની સૌથી મોટી ફિલ્મસિટીની પૂર્વ કેન્દ્રિય પ્રધાન રમેશ પોખરિયાલે કરી મુલાકાત
પાન ના ફાયદા
- ડૉક્ટર મનીષા કહે છે કે, આયુર્વેદમાં નાગરવેલના પાનને (Nagarvell na fayda) પેટની સમસ્યાઓ દૂર કરવા માટે આદર્શ માનવામાં આવે છે. તેમાં એન્ટી-ઓક્સિડેન્ટ ભરપૂર માત્રામાં જોવા મળતા હોવાથી તે પાચનતંત્રને હાનિકારક ફ્રી રેડિકલ અને ટોક્સિક રેડિકલથી દૂર રાખવામાં મદદ કરે છે. તેનું સેવન કરવાથી શરીરમાં નબળું PH લેવલ ઠીક અને સંતુલિત થાય છે, જે પેટની સમસ્યાઓથી રાહત આપે છે અને ભૂખ વધારે છે.
- નાગરવેલના પાનનો ઉકાળો અથવા અન્ય માધ્યમમાં સેવન કરવાથી અને તેનો બાહ્ય ઉપયોગ (Nagarvellpan na upyog)શરદી, તાવ, ઉધરસ અને છાતીમાં જકડાઈ જવા અને ફેફસાંની સમસ્યાઓ અને અસ્થમા વગેરે જેવા રોગોમાં પણ રાહત આપે છે. સામાન્ય શરદી-ઉધરસમાં નાગરવેલના પાન પર સરસવનું તેલ લગાવીને તેને ગરમ કરીને છાતી પર દબાવવાથી આરામ મળે છે. આ સિવાય તેમાં લવિંગ, તજ અને એલચી વગેરે ભેળવીને બનાવેલો ઉકાળો શરદી અને ઉધરસમાં ઘણી રાહત આપે છે.
- સોપારીમાં પીડાનાશક, એન્ટિ-સેપ્ટિક અને એન્ટિ-ફંગલ ગુણધર્મો છે. ત્વચા કપાઈ જાય, ખંજવાળ આવે કે બળતરા થાય તો નાગરવેલના પાનનું પેસ્ટ બનાવીને લગાવવાથી ખૂબ ફાયદો (benefits of Betel leaf ) થાય છે. તે ત્વચામાં દુખાવો અને સોજાથી રાહત આપે છે. નાગરવેલના પાનનો ઉપયોગ સંધિવા અને સાંધાના દુખાવામાં પણ રાહત આપે છે.
- બાળકને જન્મ આપ્યા પછી કેટલીકવાર અમુક કારણોસર મહિલાઓના સ્તનોમાં સોજો આવી જાય છે. આવી સ્થિતિમાં નાગરવેલના પાનને હળવા ગરમ કરીને તેની સાથે સ્તનોને સંકોચવાથી સોજા અને દુખાવામાં રાહત મળે છે.માથાનો દુખાવો જેવી સમસ્યામાં નાગરવેલના પાનને ભીના કરીને માથા પર રાખવાથી અથવા તેના તેલનો ઉપયોગ (Nagarvell nu oil) કરવાથી ઘણી રાહત મળે છે.
આ પણ વાંચો: ઓછા વજન કરતાં મેદસ્વી લોકો માટે કોવિડ વેક્સ છે વધુ અસરકારક...
ડૉક્ટર મનીષા કહે છે કે, આ સિવાય સોપારીનું સેવન અન્ય ઘણી સમસ્યાઓમાં (Betel leaf relieves many problems) પણ રાહત આપે છે જેમ કે,
- હૃદય રોગ માં
- શરીરમાં બ્લડ સુગરના સ્તરને નિયંત્રિત કરે છે
- પેશાબની સમસ્યામાં
- શ્વાસની દુર્ગંધ, પ્લેક, પોલાણ અને મોઢામાં સડો જેવી સમસ્યાઓમાં
- ખીલ અને ત્વચા સંબંધિત કેટલીક અન્ય સમસ્યાઓ
નિયંત્રિત માત્રામાં તેનું સેવન કરો
આયુર્વેદિક ડૉક્ટરની સલાહ લો: ડૉ. મનીષા કહે છે કે, પાન, મીઠાઈ અથવા કોઈપણ માધ્યમમાં પાનનું સેવન નિયંત્રિત માત્રામાં કરવું જોઈએ. ક્યારેક તેનું સતત અને વધુ પડતું સેવન કરવાથી ઘણી સમસ્યાઓ પણ થઈ શકે છે. તેણી કહે છે કે, બજારમાં નાગરવેલના પાનની ઘણી જાતો (varieties of Nagarvell leaves) ઉપલબ્ધ છે. જેમાંથી કેટલાક સ્વાસ્થ્યની દ્રષ્ટિએ વધુ ફાયદાકારક છે. ઘણી વખત લોકો ક્યાંકથી વાંચીને અથવા કોઈની વાત સાંભળીને કેટલીક સમસ્યાઓના ઉપચાર માટે નાગરવેલના પાન અને અન્ય ઔષધિઓનું સેવન અથવા ઉપયોગ કરવાનું શરૂ કરે છે, જે યોગ્ય નથી. મીઠાઈ અથવા માઉથવોશ સિવાય, દવા તરીકે અથવા સ્વાસ્થ્યની સુધારણા માટે નાગરવેલના પાનનું નિયમિત સેવન શરૂ કરતા પહેલા આયુર્વેદિક ડૉક્ટરની (Ayurvedic doctor) સલાહ લેવી વધુ સારું છે. કારણ કે, ઘણી વખત સોપારીનું સતત સેવન કરવાથી વધુ માત્રામાં અથવા ખોટી રીતે વ્યસન, પેટમાં દુખાવો અથવા ઝાડા અને ઉબકા અને ઉલ્ટી સહિતની અન્ય સમસ્યાઓની સંભાવના પણ વધી શકે છે.
