જાણો ગુરુ નાનક જયંતિ ક્યારે છે?
હિન્દુ કેલેન્ડર મુજબ ગુરુ નાનક જયંતિ કાર્તિક મહિનાની પૂર્ણિમાના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે. ગ્રેગોરીયન કેલેન્ડર મુજબ ગુરુ પર્વ દર વર્ષે નવેમ્બર મહિનામાં આવે છે. આ વખતે ગુરુ નાનક જયંતિ 12 નવેમ્બર 2019 છે. ગુરુપર્વ દર વર્ષે કાર્તિકી પૂર્ણિમાના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે.
મુહૂર્ત કેમ ઉજવવામાં આવે છે?
ગુરુપર્વ અથવા પ્રકાશ પર્વ ગુરુ નાનકજીના જન્મની ખુશીમાં ઉજવવામાં આવે છે. શીખોના પ્રથમ ગુરુ નાનક દેવજીનો જન્મ રાય ભોઇની તલવંડી (રાય ભોઇ દી તલવંડી) નામના સ્થળે થયો હતો, જે હવે પાકિસ્તાનના પંજાબ પ્રાંતના નનકના સાહિબમાં છે. આ સ્થાન ગુરુ નાનક દેવજીનાં નામ પર રાખવામાં આવ્યું હતું. અહીં એક ખૂબ પ્રખ્યાત ગુરુદ્વારા નાનકના સાહિબ પણ છે, જે શીખ લોકોનું પ્રખ્યાત ધાર્મિક સ્થળ માનવામાં આવે છે. આ ગુરુદ્વારા જોવા માટે વિશ્વભરમાંથી લોકો આવે છે.
તમને જણાવી દઈએ કે, મહારાજા રણજીત સિંહ (મહારાજા રણજીત સિંઘ), શેર-એ-પંજાબ નામના પ્રખ્યાત શીખ સામ્રાજ્યના રાજા, ગુરુદ્વારા નનકણા સાહિબનું નિર્માણ કર્યું હતું. દિવાળીના 15 દિવસ પછી આવતા કાર્તિક પૂર્ણિમાના દિવસે શીખ સમુદાયના લોકો ગુરુ નાનક જયંતિની ઉજવણી કરે છે.
કોણ હતા ગુરુ નાનક દેવજી?
ગુરુ નાનક શીખ સમુદાયના સ્થાપક અને પ્રથમ ગુરુ હતાં. તેમણે શીખ સમાજનો પાયો નાખ્યો હતો. તેમના અનુયાયીઓ તેમને નાનક દેવજી, બાબા નાનક અને નાનકશાહ કહે છે. તે જ સમયે, લદાખ અને તિબેટમાં, તેમને નાનક લામા કહેવામાં આવતા. ગુરુ નાનકજીએ તેમનું આખું જીવન માનવતાની સેવામાં વિતાવ્યું. તેમણે માત્ર ભારતમાં જ નહીં, પણ અફઘાનિસ્તાન, ઈરાન અને આરબ દેશોમાં પણ ઉપદેશ આપ્યો હતો.
પંજાબી ભાષામાં, તેમની યાત્રાને ‘અંધકાર’ કહેવામાં આવે છે. તેમની પ્રથમ ‘ઉદાસી’ ઓક્ટોબર 1507 એ.ડી. થી 1515 એ.ડી. સુધી રહ્યા હતાં. 16 વર્ષની ઉંમરે તેમણે સુલખાણી નામની છોકરી સાથે લગ્ન કર્યા અને બે પુત્ર શ્રીચંદ અને લખમિદાસનાં પિતા બન્યા હતાં. 1539માં કરતારપુર (હાલ પાકિસ્તાનમાં) એક ધર્મશાળામાં તેમનું અવસાન થયું હતું. તેમના મૃત્યુ પહેલાં, તેમણે તેમના શિષ્ય ભાઈ લાહનાને વારસદાર તરીકે જાહેર કર્યા, જે બાદમાં ગુરુ અંગદ દેવ તરીકે જાણીતા થયા હતાં. ગુરુ અંગદ દેવ શીખ ધર્મના બીજા ગુરુ બન્યા હતાં.
ગુરુ નાનકનો ઉપદેશ:
- ભગવાન એક છે. તે દરેક જગ્યાએ હાજર છે. આપણા બધામાં એક સરખો “પિતા” છે, તેથી આપણે દરેક સાથે પ્રેમથી જીવવું જોઈએ.
- તનાવ મુક્ત રહેવું તમારું કાર્ય સતત કરતા રહેવું જોઈએ અને હંમેશા ખુશ રહેવું જોઈએ.
- ગુરુ નાનક દેવ આખા વિશ્વને ઘર ગણતા હતા, જ્યારે વિશ્વમાં રહેતા લોકો પરિવારનો ભાગ હતા.
- કોઈપણ પ્રકારના લોભને ત્યાગ્યા આપ્યા પછી, તમારે તમારા હાથથી સખત મહેનત કરવી જોઈએ અને ઉચિત રીતે પૈસા કમાવવા જોઈએ.
- કોઈનો હક ક્યારેય છીનવી લેશો નહીં, પરંતુ સખત અને પ્રમાણિક કમાણીમાંથી કોઈ જરૂરિયાતમંદને કંઈક આપવું જોઈએ.
- લોકોએ પ્રેમ, એકતા, સમાનતા, ભાઈચારો અને આધ્યાત્મિક પ્રકાશનો સંદેશ આપવો જોઈએ.
- પૈસા ખિસ્સા સુધી મર્યાદિત હોવા જોઈએ. તેને તેના હૃદયમાં સ્થાન બનાવવાની મંજૂરી હોવી જોઈએ નહીં.
- મહિલાઓ અને મહિલાઓનું સન્માન કરવું જોઈએ. તે બધા પુરુષો અને સ્ત્રીઓને સમાન માનતો હતો.
- વિશ્વ પર વિજય મેળવતા પહેલા, તમારી પોતાની વિકારોને જીતવા ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
- અહંકાર મનુષ્યને મનુષ્ય બનવાની મંજૂરી આપતો નથી, તેથી અહંકારનો ઉપયોગ ક્યારેય થવો જોઈએ નહીં. પરંતુ, નમ્ર હોવો જોઈએ અને સેવા જીવન જીવવું જોઈએ.
